TONSİLEKTOMİ, ADENOİDEKTOMİ VE KULAK TÜP TATBİKİ
Bu ameliyatların üçünün bir anlatılmasının ve yapılmasının değeri birbiri ile kontaklı nedenler ve sorunlardan kaynaklanmasıdır.
Tonsillektomi ; ağız içerisinde her iki bademciğin alınması olarak tanımlanır. Bademcik ameliyatı kulak burun boğaz ameliyatlarının kıymetli bir kısmını oluşturur. Sanıldığı kadar kolay, kolay bir ameliyat değildir. 3 yaşından sonra enfeksiyon sıklığı ve büyüklüğüne bağlı olarak ( bkn. kronik tonsilit syf ) ameliyat kararı alınabilir. Ayrıyeten geniz bölgesinde oluşan geniz eti de bu hastalarda birçok defa eşlik eder. Bu sorunlar kulak sıvısının birikimine de yol açar ( bkn. Seröz otit ) dolayısıya bu ameliyat adenoidektomi ( geniz eti alımı) ve kulağa tüp tatbiki tıpkı anda yapılabilir.
Operasyon öncesi süreç : Ameliyat öncesi hasta genel anestezi açısından değerlendirlir. Çocuk hastalar , çocuk hastalıkları uzmanı tarafından kıymetlendirilir. Kanama , karaciğer ve böbrek foksiyon testleri ile viral markerler kan tetkikleri olarak planlanır. Etkin enfeksiyon olması durumunda evvel o tedavi edilir.
Operasyon süreci : Ameliyat mühleti tüm bu teşebbüsler yapılmasına bağlı olarak değişir. Tonsillektomi ortalama 45 dk, adenoidektomi 15 dk, kulak tüp tatbiki 10 dk sürer . Hastanın uyuyup uyanması ile bu mühlet 90 dk yı bulur.
Bademcik ameliyatı bademciğin ağız içinde bulunan yataktan uygun teknikle alınması ve çıkarıldığı alanın kanama denetimi ( koterizasyon yada dikiş ile) yapılarak operasyona son verilidiği bir ameliyat cinsidir. Geniz eti ameliyatı ise uygun aletlerle( küçük lisan ve yumuşak damak ardına uzanan küret ) ağız içerisinden geniz bölgesindeki geniz etinin alındığı bir operasyondur.
Kulak tüp tatbiki ise kulak zarı üzerine atılan bir çizikle ardındaki sıvı varlığı tespit edilir ve glue dediğimiz nispeten yapışkan koyu bir sıvı varsa kulak zarın üzerine tüp konulur ki bu tüpün bir kısmı kulak zarı gerisinde bir kısmı önündedir ve ortası delik olduğu için havalanmayı sağlar .
Operasyon sonrası : Ameliyat sonrası hasta yatağına alındığında bilhassa anestezi tesirinde olduğu için birçok şeyi hatırlamayacaktır. Çocuklarda ajitasyon, ağlama bu devirde sık izlenir. Yaklaşık 30-45 dk içinde sakinleşip uykuya dalarlar bu sırada anestezi tesiri giderek azalır ancak bu uyku periyodunda de teneffüsü takip edilmelidir. Uyandıklarında yanlarında yakınlarını görünce daha sakinleşeceklerdir. Ağızdan yiyecek olarak yatağa alındıktan 2 saat sonra beyaz dondurma ile beslenme başlar.Yaklaşık 3. saatte ise ayran , süt üzere sıvı içeçekler tüketilir. Beslenme ve diet teklifleri için ilgili sayfaya bakınız.
Hasta ameliyatın 6-8. saatinde denetimleri (kanama ve ağızdan beslenme )yapılarak taburcu edilebilir. Taburcu edilirken hastaya antibiyotik, antihistaminik , ağrı kesici ve burun damlası reçete edilebilir. Ameliyat sonrası gerek ağrı gerekse o bölgelerde şişlikler nedeniyle hastanın konuşması zorlaşabilir. Lisan ve dudaklarda ufak şişlikler olabilir. Ameliyat sonrası birinci gün 8 saatte bir ağrı kesici verilir 2. gün bu 12 saatte teğe düşülebilir ve daha sonra ağrı durumuna nazaran verilir. Erişkin hastalar bademcik ameliyatını daha ağrılı atlatırken çocuklar daha âlâ tolere etmektedir.İlaçların kullanımına ve diete uymaya ihtimam gösterilmelidir. Erken periyot kanamalar olabildiği üzere geç devir , ameliyat sonrası 11-13. günlerde bilhassa dietin bozulmasıyla kanamalar görülebilir. Hasta birinci birkaç gün tükrüğü yutmakta zorluk yaşayabilir ve kanla karışık tükürmek zorunda kalabilir. Bilhassa boğazı tahriş edici zorlamalardan kaçınılmalıdır.
Ameliyat sonrası 5. günlerde bademcik ameliyat yerlerinde beyazlıklar izlenir bu düzgünleşme dokusudur. İltihap değildir. 2. hafta sonuna yanlışsız büsbütün kaybolur.
ılık ve yalnızca bedeni yıkayacak halde yapılır. Tüm beden banyo tekrar ılık biçimde ameliyat sonrası 7. gün yapılabilir.
Yalnızca geniz eti ameliyatı yapılan hastalarda diet ve aktivitelerde biraz daha toleranslı olabiliyoruz. Olağan diete 1 hafta sonra , okul yada kreşe 5. gün başlatabiliyoruz.
Tabiki daha ağır kanama durumlarında derhal doktora ulaşılmalı ve hastanede müdahale edilmelidir.
Kulak tüpü takılmış olan hastalarda ise banyoda kulak için silikon tıkaç yahut vazelinli pamuk tıkanmasını öneriyoruz.Aslında kulak içi basıncı nedeniyle her ne kadar kulak zarı gerisine su kaçması kolay olmasa da kulak tıkanmasını genelde hastalardan bilhassa yazın isityoruz. Bunu için işitme aygıtı firmalarından kulak kalıbına nazaran tıkaçlarda yaptırarak bu süreç kolaylaştırılabilir.
Bu üçlü ameliyatı olan hastalar birinci hafta denetime çağırılır ilaç , diet ve dikkat edilmesi gereken konular tekrar edilir ve 1 ay sonra tekrar denetime çağırılır. Kulak tüpü olan hastalar tertipli 2-3 ayda bir takip edilir. Kulak tüpleri 6 ile 24 ay kulak zarında kalır ve %99 kendisi dış kulak yoluna düşer ve tabip oradan alır. Nadiren düşmesi uzamış ve problem ( enfeksiyon üzere )çıkaran tüpler tabip tarafından alınır. Bu durumda kulak zarında delik kalma mümkünlüğü artar bu yüzden yeniden sıkı takip edilmelidir. Kendini onaramayan kulak zarı uygun yaş ve vakitte çabucak kapatılmalıdır.
Bu küme ameliyatlar kulak burun boğazın sık karşılaştığı sorun ve ameliyatlardır. Uygun endikasyonlarla yapılmış ameliyat sonrası bilhassa çocuklarda yüz güldürücü sonuçlar alınmaktadır. Çocukların uyku sistemleri sağlanır, iştahları nizama girer ve büyüme gelişmeleri hızlanır.Sık enfeksiyonlardan kurtuldukları için okul hayatları daha başarılı olur.