Bel Ağrısı
Belimiz 5 adet omurgadan ve omurga ortalarında disk denilen yastıklardan oluşan bir yapıya sahiptir. Gövdemizden gelen yükü kalçaya bacaklara aktarma ve postürümüzü (duruşumuzu) sağlama misyonları vardır. Gövdemize takviye olarak dik durmamızı sağlarken, tıpkı vakitte her istikamete eğilme hareketleri yapmamıza müsaade verir. Omurlar birbirine disk yastıkları ve faset eklemi denilen eklemler ile bağlıdır. Bu ana temasların yanı sıra omurların etrafında dayanak bağ ve kas dokusu sayesinde omurlar birbirine sıkıca bağlı halde durur. Tüm bu yapılar ahenk içerisinde gövdenin yükünü taşıyıp, dik durumda durmamızı sağlarken belli hareketlerimize müsaade verir. Tüm yapıları sağlıklı bir bel, ağrıya yol açmaz.
Bel ağrısı erişkinlerde çok yaygın görülen bir hastalıktır. Tüm erişkinlerin yaklaşık % 80′ i hayatları boyunca en az bir kere bel ağrısı atağı geçirirler. Hayatın muhakkak bir kesitinde tüm erişkinler tıpkı anda sorgulanabilse %15′ in bel ağrısı olduğu görülür. Bel ağrısı travma, yük kaldırma yahut yapılan zıt bir harekete bağlı oluşabilirken, bilinen bir neden olmadan da meydana gelebilir. Ağrı birdenbire yahut şiddeti giderek artan bir biçimde başlayabilir. Bel ağrısı derinden gelen bir sızı, yanma biçiminde olabilir. Bel ağrısına tek taraflı yahut çift taraflı kalçaya yahut uyluğa yansıyan ağrı eşlik edebilir.
Bel Ağrısının Nedeni Nedir?
Bel ağrısının gerçek kaynağını bulmak zordur. Diskin kendisi, etraftaki bağ ve kas dokusu, faset eklemleri ve ligamentleri, kıkırdak yapılar ağrı kaynağı olabilir.
Bel ve Bacak Ağrısı Nedenleri:
1.Omurilik kökenli
- Multipl skleroz
- Omurilik tümörleri (epandimom, astrositom)
2.Sinir kökü basısı kökenli
- Disk hernisi, lomber stenoz, spondilolistezis
- Spondiloartropati
- Metabolik (osteoporoz, paget hastalığı)
- Omurga tümörleri (metastaz, primer)
- Omurga dışı tümörler (nörofibrom, meningiom, epandimom)
- İnfeksiyonlar (brusella, osteomyelit, diskit, tüberküloz)
- Travma
- Konjenital (perinöral kist, gergin omurilik sendromu)
3.Alt karın içi kökenli
- Abdominal tümör
- Retroperitoneal hematom / infeksiyon
- Pelviste kırık
4. Bacağa giden hudut kökenli
- Diabetus mellitus
- Travma
- Tuzak nöropatileri
- Tümör
En sık bel ağrısı nedeni disk kökenli ağrılardır. Yaşlanma ile bir arada diskin içeriğinde su oranı azalır. Yapı değişikliğine bağlı etrafa yansıttığı yüklerin dağılımı değişir. Sonuç olarak küçük travmalar ile zayıflayan anulus fibrosus katmanında yırtık oluşur. Tüm bu değişikler disk kaynaklı ağrıya yol açar. Diskin yapısındaki bozukluk bir bütün yapı olan omurga segmentinin öteki yapılarında da bozulmaya yol açabilir. Bu durumda başka yapılardan kaynaklı ağrı da gelişebilir. Bu süreç diskin kendini onarması ile sonuçlanabileceği üzere, iç tabakanın hudutlara gerçek taşması formunda tanımlanabilecek disk hernisine ya da kemik yapının kuvvet dağılımındaki bozulmaya bağlı olarak yapı değişikliği göstermesinden ötürü lomber dar kanal yahut bel kayması olarak tanımlanan hastalıklara yol açabilir.
Bel Ağrısı Ne Kadar Sürer?
Bel ağrısı atağı, ağrı kaynağı neresi olursa olsun, belirli bir müddet sonra, dokunun kendisini onarmasına bağlı olarak resen geçer. Bel ağrılarının yaklaşık %50 ‘si 2 hafta, %80′ i 6 hafta içerinde azalarak geçer. Bir defa bel ağrısı atağı geçiren bireylerin %30’ unda bel ağrısı tekrarlayabilir ve kronikleşebilir. Altı hafta geçmesine karşın geçmeyen bel ağrısı kronikleşmiş sayılır.
Ne Yapmalı?
Nadir de olsa bel ağrısı diğer bir hastalık belirtisi olarak başlayabileceği için, bel ağrısı atağı geçiren kişinin bir tabibe başvurmasında fayda vardır. Ağrıyla bir arada seyreden ateş, terleme, kilo kaybı üzere belirtilerin olup olmadığı doktor tarafından kıymetlendirilir.
Bel ağrısının doğal seyri tabiatıyla iyileşmektir. Ama bu ağrılı devrin daha rahat geçirilmesi için tabip kimi tekliflerde bulunabilir. Kısa müddetli (4 gün) yatak istirahatı, ağrı kesici ve adale gevşetici ilaçlar bu tekliflerden bazılarıdır. Bu süreçte doktorun saptadığı öteki hastalık belirtisi yoksa direk grafi, manyetik rezonans görüntüleme üzere radyolojik incelemelere gerek yoktur. Altı hafta geçmesine karşın bel ağrısı devam ederse radyolojik inceleme yapılır.
Akut ağrı atağında kısa müddetli yatak istirahatı, belin üzerine binen yükü azaltacağı için faydalıdır. Lakin yatak istirahatı 4 günü geçerse, omurganın etrafında bulunan takviye kasları zayıflayacağından, yaradan çok ziyan verebilir. Sanılanın tersine sert bir yerde yatak istirahatı uygun değildir. Kıymetli olan yatağın konduğu tabanın sert olmasıdır.
Günümüzde kullandığımız çabucak hemen bütün yatak modelleri bu özelliği taşımaktadır.
Bel ağrı tedavisinde önerilen ağrı kesici ilaçlar çoklukla yangı giderici, yani ağrı hissine neden olan kimi kimyasal sistemleri engellemeye yönelik ilaçlardır. Bu ilaçları hekim önerisi dışında kullanmak, bilhassa sindirim sistemi üzerinde oluşturabileceği yan tesirlerinden ötürü uygun değildir. Bu ilaçları hekiminizin önerdiği müddette ve dozda kullanmakta fayda vardır. Unutulmaması gereken en değerli nokta, bel ağrısı için yapılan bütün tıbbi tedavi yolları ağrı kaynağını ortadan kaldırmaz, ağrının hissediliş derecesini azaltır. Bedenimizin tamir düzenekleri 6 haftaya kadar ağrı kaynağı olan dokuyu onarabilirse bel ağrısı geçer.
BEL AĞRISI
Ne Vakit Durum Ciddidir ve Ne Vakit Kesinlikle Doktora Gitmek Gerekir?
6 hafta geçmesine karşın geçmeyen bel ve/veya bacak ağrısı, bacakta güç kaybı hissedilmesi, idrar yapmakta yahut tutmakta zahmet, makat bölgesini içeren uyuşukluk hissi, kısa ara yürüyüşlerde bile her iki yahut tek bacakta gelişen uyuşukluk, yorgunluk hissi, bilhassa idrar yapma zahmeti yahut makat bölgesinde uyuşukluk yakınmaları geliştiği vakit yahut bacakta bariz güç kaybı gelişirse, acil cerrahi teşebbüs endikasyonu vardır.Bu durumlarda hudut dokusu basısı önemli boyutlarda olduğu için, erken periyotta yapılacak cerrahi teşebbüs yakınmaların düzelmesini sağlayabilir. Vakit geçtikçe yakınmaların kalıcı olma mümkünlüğü yükselir.
