Septum, her iki burun boşluğunu ayıran, burnun orta sınır takviye yapısıdır. Septum deviasyonu en sık görülen burun tıkanıklığı sebebidir. Burun tıkanıklığının yanı sıra kozmetik deformite ve burun içinde birçok işlevsel bozukluğa yol açar.
Septum deviasyonu olan şahısların bir kısmı geçmişlerinde nazal travma tariflerse de çoğunlukla sebebe yönelik bir açıklama bulunamamaktadır. Doğumda ya da sonrasında erken çocukluk devrinde oluşan küçük kırılmalar ileride oluşacak septum deformitelerinden sorumlu olabilir.
Burun tıkanıklığı şikayeti olan bireylerde anamnezi takiben birinci yapılacak olan fizik muayenedir. Işık ve endoskopik muayene ile septum deviasyonu tanısı büyük oranda koyulabilmektedir. Septum deviasyonu teşhisinde görüntüleme formülleri nadiren tercih edilmektedir, şayet kullanılacaksa görüntüleme bilgisayarlı tomografi olmalıdır.
Doğru teşhis ve hareketlerle septoplasti, burun tıkanıklığı şikayeti ve buna bağlı ömür kalitesinde düzelme sağlayan bir cerrahidir. Burun tıkanıklığı dışında tıkayıcı uyku apnesi, kronik rinosinüzit ve epistaksis üzere durumlarda tedaviye eklenebilecek bir süreçtir. Bu operasyon lokal ya da genel anestezi altında yapılabilir. Septoplastide aktüel yaklaşım deformitenin tam düzeltilmesi kadar kıkırdağı esirgeyici süreçlerin yapılmasıdır. Bu da kesiler, hürleştirme, kıkırdak ve kemik kesimlerin çıkarımını içermektedir. Daha sonra, dikişler ile ameliyatın başında açılan mukoza örtüsü kapatılır. Eriyebilen dikişler tercih edilir. Bu basamakta operasyona son verilebilir.
Stabilizasyon ve güzelleşmeyi takviye emeliyle burun içine plakalar ve farklı gereçlerden yapılmış tamponlar yerleştirilebilir. Şayet tampon kullanıldıysa, çoklukla 1-2 gün içinde alınmaktadır. Splintlerin alınma vakti için bir uzlaşı yoktur, fakat 7-14 güne kadar kalabilir.
Açık septoplasti
Özellikle septumun sırtını etkileyen ağır kırıklar ve kıkırdağın ucundaki patolojilerin düzeltilmesi her vakit klâsik septoplasti ile mümkün olmamaktadır. Bu durumda patolojik septumu greftlerle desteklemek, kimi vakit da beden dışına alıp düzeltmek ve yine oluşturulan septum iskeletini burun içine yerleştirmek gerekmektedir. Yapılan bu cerrahi açık septoplasti olarak isimlendirilir.
Bu cerrahinin en kıymetli özelliği düzeltilecek olan septumun bağlarından ve komşu yapılardan genişçe özgürleştirilmesidir. Bu da cerrahinin sonunda düzeltilmiş septumun yerine hakikat ve sağlam bir formda tekrar tespitini gerektirir.
Endoskopik septoplasti
Yeni bir teknik olan endoskopik septoplastide teleskoplar yardımı ve kimi özel aletler kullanılarak sonuçlar alınmaktadır.
Cerrah doku planlarını daha rahat görmektedir. Bir öbür avantajı sonlu patolojilere, bilhassa artta bulunan deviasyonlara ya da dikensi çıkıntılara müdahale imkanı sağlamasıdır. Endoskopik sinüs cerrahisinin başlangıcında şayet septumun sinüslere ulaşımı kısıtladığı görülürse hudutlu bir kıkırdak ya da kemik çıkartılması ile rahatlama sağlanır.
Bozukluğun düzeltilmesi için yapılacak olan süreçler klasik septoplastiden farklılık göstermez. Kapama basamakları ve hasta takibi de benzeridir.