- Oksipital lob epilepsisi
Oksipital lob epilepsi (OLE) tüm epilepsilerin yaklaşık olarak %5-10’unu oluşturmaktadır
Genel olarak nörolojik defisit varlığında gelişen ve yapısal lezyonlarla yakından bağlantılı olan tipi semptomatik OLE olarak kabul edilirken, nörolojik muayenesi ve beyin görüntülemesi olağan olan OLE’li hastalar idiopatik OLE olarak sınıflandırılır. İdiopatik OLE, benign OLE (BOLE) olarak da bilinmektedir. İdiopatik OLE ekseriyetle çocukluk çağında başlamasına karşın semptomatik oksipital nöbetler her hangi bir yaşta başlayabilir
İdiopatik oksipital lob epilepsileri klinik özelliklerine nazaran erken (Panayiotopoulos tipi) ve geç başlangıçlı (Gastaut tipi) tiplere ayrılır. Erken başlangıçlı tip çoklukla gözlerde kayma ve en önemli iktal bulgusu kusma ile 1-12 yaşlarında başlar. Bu tipte hemi- yahut jeneralize nöbetler yahut parsiyel status epileptikus azdır. Öbür taraftan geç başlangıçlı tip erken başlangıçlı tipten büsbütün farklıdır. Sıklıkla 3-16 yaşlarında başlar ve en önemli iktal bulgusu görsel nöbetlerdir.
Oksipital lob epilepsisi, epilepsi tipleri ortasında çok sık rastlanmamaktadır. Bu nedenle literatürde klinik özellikleri ve takip konusunda datalar de kısıtlıdır. Ayrıyeten, farklı beyin alanlarına süratli iktal yayılım sonucunda olayların %50’sinde görülen temporal yahut frontal motor nöbetler nedeniyle OLE tanısı zordur . OLE’de vizüel ve okülomotor iktal semptomlar en sık görülen semptomlardır.
Görsel auralar ve/veya kolay görsel hallüssinasyonlar, iktal amarozis, kontralateral göz yahut baş deviasyonu, göz hareket salınımları, göz kırpma, göz kapağı seyirmesi, görme bulanıklığı ve diplopi OLE hastalarında bildirilmiştir lakin hiçbiri patognomonik değildir . Yapılan bir çalışmada lezyonal parsiyel epilepsili 276 hastanın auraları incelenmiş ve parsiyel lob yahut oksipital lob epilepsilerinde görsel auraların daha sık görüldüğü bildirilmiştir .
OLE hastalarında interiktal diken ve keskin deşarjlar sık görülür. Öbür taraftan OLE hastalarının %50 üzere yüksek bir kısmının iktal EEG’lerinde fokalden fazla bölgesel tutulum görülebilir . EEG değerlendirmesinde, göz kapama sırasında diken dalga paroksizmleri erken başlangıçlı idiopatik formun bir özelliğidir fakat oksipital lob epilepsilerinde multifokal deşarjlar, jeneralize diken dalgalar da sıktır .
Literatüre nazaran, idiopatik OLE çocukluk çağı benign parsiyel epilepsilerinin %20-25’ini oluşturmaktadır . İdiopatik OLE tanısı için nörolojik muayene ve beyin görüntülemesi olağan olmalıdır. İktal semptomlarına nazaran ayrılan iki ana tipi vardır; erken başlangıçlı Panayiotopoulos ve geç başlangıçlı gastaut tipleri. Kusma ve gözlerin tonik deviasyonları erken başlangıçlı tipin ana özelliğiyken; görsel nöbetler daha çok geç başlangıçlı tipin özelliğidir. İdiopatik formun, bilhassa de
Gastaut alt tipinin hastaların klinik sonuçları ve süratli tedavi açısından migrenden ayrılması kıymetlidir. Bilhassa erken başlangıçlı tip olmak üzere her iki tipde benign bir sürece sahiptir. Alves-Leon ve ark.benign oksipital epilepsisi olan 12 çocuğu incelemiş ve 4’ünün erken başlangıçlı (%33.3), 6’sının geç başlangıçlı, ikisinde ise (%16.7) erken ve geç başlangıçlı formun iç içe olduğunu bildirmiştir. Bu çalışmada en sık iktal semptomlar kusma, baş ağrısı ve görsel halüsinasyonlardı ayrıyeten tek anti-epileptik ilaç kullanan tüm hastalarda prognoz uygundu. Bu sendromlar çocukluk çağının erken periyotlarında görüldüğü için olgunlaşma sürecinin bir sonucu olduğu düşünülmektedir. Aslında aile çalışmalarında hem fokal hem jeneralize özellikler gösterilmiştir. Bu bulgular bu epilepsi çeşitlerinin idiopatik epilepsilerden çok farklı cinsler olmadığını desteklemektedir. Muhtemelen genetik benzerlik vardır. Bilhassa bu alt küme epilepsi çeşitlerinin sınıflandırılması ve etiyolojilerinin aydınlatılması için genetik çalışmalara muhtaçlık vardır .
Aksoy ve ark’ın, idiopatik OLE tanısı almış 35 hastayı inceledikleri çalışmalarında bu hastaların 15 tanesi Panayiotopoulos, 11 tanesi Gastaut alt-grubunda kabul edilmiş ve hastaların 9 de atipik bulguları nedeniyle karışık (mixed) küme olarak tanesi sınıflandırılmıştır. Bu çalışmada, Panayiotopoulos alt-tipi daha sık ve daha güzel huylu olarak tespit edilmiştir. Misal formda son devirde yapılan çalışmalarda, yalnızca Panayiotopoulos ve Gastautalt tiplerinin değil, hastaların her iki kümenin da birtakım özelliklerini taşıdığı karma bir alt kümenin da yapılması gerekliliği üzerinde durulmaktadır .
İncecik ve ark’nın ülkemizde yaptıkları bir çalışmada, idiopatik oksipital lob epilepsisi olan 42 hastanın %81’i tek ilaçla başarılı bir halde tedavi edilmiş, geri kalan %19 hastada iki ya da daha çok sayıda ilaca gereksinim duyulmuştur. AEİ sayısı ile cinsiyet, aile hikayesi, ya da EEG bulguları ortasında rastgele bir münasebet saptanmamıştır. Fakat, Gastaut alt-tipi, Panayiotopoulos ile karşılaştırıldığında istatistiksel manalı biçimde daha çok hastada 2 ve üzeri AEİ ihtiyacı olduğu bildirilmiştir. Değerliyurt ve ark, ülkemizde yaptıkları bir çalışmada, Panayiotopoulos sendromu tanısı alan ve ortalama nöbet başlangıç yaşı 4.6 yıl olan 38 hasta değerlendirilmiş ve bu hasta kümesinde da en sık semptomlar iktal kusma, baş-göz deviasyonu ve şuur bulanıklığı olarak bildirilmiştir. Göz bulguları hastaların %5’inde rapor edilirken, iki ya da daha çok AEİ muhtaçlığı olan hasta oranı %13 olarak bildirilmiştir. Değişik olarak bu çalışmada, hastaların büyük bir oranında kendisinde ya da ailesinde migren, febril konvülzyon üzere bir hikaye mevcuttur.
