Dış dünyayı algılamamızdaki en değerli araçlardan biri olan işitme duyumuzda bazen doğuştan bazen ise sonradan oluşan rahatsızlıklar nedeniyle sıkıntılar yaşanabiliyor. Yaşlılarda darbe alımı ve mukozaların kuruması ile baş gösteren bu sorun, bebek ve çocuklarda da karşımıza çıkıyor.
Bilhassa gelişimin en süratli olduğu çocukluk periyodunda, işitmeye dair bir sorunun varlığı, çocuğun toplumsal yaşantısını ve öğrenme yetisini olumsuz etkilemektedir.
İşitme kaybı; sorunun kaynağına nazaran ilaç, işitme aygıtı ve ameliyat ile tedavi edilebilir.
Kulak Zarı Delinmesi
Kulak zarı, kulak kanalının içinde bulunan dış kulak yolu ile orta kulağı ayıran ince bir dokudur. Kulak zarındaki delinme, kulağa darbe gelmesi, baş kemiği kırıkları, ani basınç değişiklikleri ya da pamuklu çubuk üzere cisimlerin dış kulak yolundan içeri fazla sokulması ve kulak için ziyanlı olacak sıvıların kulak içine girmesi sonucunda oluşabilir. Bunların dışında nadiren orta kulak iltihapları da kulak zarının delinmesine neden olabilir.
Kulak zarında oluşan delinmenin yeri ve büyüklüğü işitmeyi direkt tesirler. Kulağa alınan önemli darbe ya da travma sonucu, orta kulaktaki kemikçiklerin birbirinden ayrılması kelam konusu ise işitme kaybı da daha kaygı verici olacaktır. Birebir biçimde alınan darbe ya da geçirilen travma, iç kulak zedelenmesine neden olmuşsa önemli işitme kayıplarının yaşanması ne yazık ki kaçınılmazdır.
Kulak Akıntısı
Kulak akıntısı; kan, kulak kiri, iltihap ya da sıvının kulaktan gelmesidir (akmasıdır).
Çoğunlukla kulaktan dışarı hakikat gelen akıntı, kulak kiridir. Bununla birlikte akıntı, küçük tahrişler yahut enfeksiyonlar nedeniyle de olabilir. Yırtılmış bir kulak zarı beyaz, yavaşça kanlı yahut sarı kulak akıntısına sebep olabilir.
Çocukların yastığındaki kuru kabuklanmış gereç sıklıkla yırtılmış kulak zarına işarettir. Kulakta kanama yaralanma, kanser yahut dış kulak yolunda yabancı cisim nedeniyle olabilir.
Kulak akıntısının sebepleri nelerdir?
Enflamasyon yahut enfeksiyon,
Kulak zarında yırtık yahut delikle sonuçlanan baş travması, yabancı cisim, çok yüksek ses ya da ani basınç değişiklikleri (uçak seyahatlerinde yaşanan değişimler gibi),
Egzama ve birtakım cilt irritasyonları kulak akıntısına yol açabilir.
Hangi durumlarda doktora başvurulmalıdır?
Şayet akıntı;
Sarımtırak renkte ve/veya kanlı ise,
Kulağa alınan bir darbe sonrası başladıysa,
Müddeti beş günden uzunsa,
Kulak ve baş ağrısına, ateşe yol açıyorsa,
İşitme kaybına neden oluyorsa doktora başvurulmalıdır.
Kulak akıntısı nasıl teşhis edilir?
Kulak akıntısı durumunda KBB tabibi sizi detaylı bir muayeneye alacaktır. Teşhis konulması için akıntının başlama vakti, hangi mühletle aktığı, yapısı, akıntıya eşlik edenler ağrı ve ateş üzere belirtiler olup olmadığı bilinmelidir.
Kulak akıntısı nasıl tedavi edilir?
Kulak akıntısının tedavisi, akıntıya neden olan rahatsızlığa nazaran değişir. Hekiminiz akıntıyı gidermek için kulak damlası verebilir. Lakin akıntı yırtılmış kulak zarından kaynaklanıyorsa ağız yoluyla ilaç almanız gerekebilir.
Orta Kulak Kireçlenmesi
Otosklerozda (kireçlenmede) iç kulağın kemik duvarı bozulur ve iç kulak girişinde sünger üzere olağandışı kemik oluşur. Üzengi kemiği de iç kulağa ses dalgalarını geçirmek için titreşim yapan ufak kemikten etkilenmiş olabilir ve hareket edemez. Bu bağlantıya bağlı işitme kaybı birbirine bağlı kemikler yoluyla orta kulaktan titreşimleri ileri geçiren düzeneğin çalışmamasıdır. Bağlantıya bağlı işitme kaybı, düzelebilir. İç kulak sonlarına bağlı işitme kaybı üzere değildir. 0 düzeltilemez.
Belirtiler
– Kulaklardan birinde yahut her ikisinde ağır ilerleyen işitme kaybı
– Kulak çınlaması.
Genç yetişkinlerde otoskleroz (kireçlenme) en sık görülen orta kulak işitme kaybı nedenidir. Otoskleroz Amerikan nüfusunun yüzde onunu bir dereceye kadar tesirler. Otoskleroz aileden geçer ve erkeklerden daha çok bayanlar ortasında yaygındır. Zencilerden, Amerikan yerlilerinden (Kızılderililerden) ve Asyalılardan (sarı derililerden) daha çok beyazlarda görülür.
Belirtiler 15 ila 35 yaşları ortasında ortaya çıkar. Bu durum yavaş ilerler ve tek kulağı yahut her iki kulağı birden tesirler. İşitme kaybı hafif yahut ağır olabilir. Kireçlenmesi olan bayanların işitme kaybı yüzdesi hamilelik sırasında artabilir. Şayet işitme duyunuz gittikçe zayıflıyorsa, hekiminizi görün.
Teşhis
Eğer işitme duyunuzun giderek azaldığını fark ederseniz, hekiminize başvurun. Hekiminiz kulağınızı muayene edecek, işitme testleri yapacak ve rastgele bir akrabanızda erken işitme kaybı olup olmadığını soracaktır.
Otoskleroz genel sıhhati etkilemez ve birçok vakit iyileştirilebilir bir hastalıktır. Bununla birlikte, sağırlık duygusal olarak zorlayabilir ve etraftan uzaklaşmaya neden olabilir.
Tedavi ve Cerrahi Tedavi
Otoskleroz birden fazla defa, stapedektomi denilen bir ameliyatla ki bu ameliyatta, kulak kanalının derisi kesilir ve kulak zarı kaldırılır; böylelikle üzengi kemiği çıkarılır ve yerine ince bir tel ya da paslanmaz çelikten bir protez takılır. Daha sonra kulak zarı eski haline getirilir ve 1-2 hafta içerisinde düzgünleşme olur. Bazen üzengi kemiğinin tabanında küçük bir delik açmak ve protezi yerleştirmek için lazer kullanılabilir.
Ameliyattan sonra birkaç saat baş dönmesi olabilir, fakat daha sonra geçer. İşitme yeteneğiniz süratle eski haline gelir ve birkaç hafta içinde olağan etkinliklerinize dönebilirsiniz. Orta sıra orta kulakta bir kan pıhtısı oluşarak ses iletimini tesirler. Ekseriyetle bu pıhtı birkaç haftada ortadan kalkar.
Stapedektomi ameliyatı otosklerozlu hastaların birçoklarında başarılı olur, lakin her 100 bireyden bir, ikisinde ameliyattan sonra tam bir işitme kaybı olabilir. Bu, ameliyattan evvel düşünülmesi gereken bir durumdur. Şayet iki kulağınızda da otoskleroz varsa, evvel bir kulağınızdan ameliyat olmanız, sonucu gördükten sonra ikincisini ameliyat ettirmeniz daha uygun olur. Şayet iç kulakta bir hasar varsa, stapedektomi ameliyatı sorunu çözmeyebilir.
İlaç Tedavisi
İlerleyen kemik bozulmalarını ve sünger gibisi kemiklerinn sertleşmesiyle oluşan işitme kaybını önlemek için sodyum fluorid, kalsiyum ve vitamin D tabletleriyle tedavi uygulanır. Lakin ne derece faydalı oldukları konusunda tartışmalar devam etmektedir.
İşitme Aletleri
Otoskleroza bağlı işitme kaybını düzeltmenin bir öbür yolu da işitme aletleridir. Şayet bir yahut her iki kulağınızda da kireçlenme (otoskleroz) varsa, hekiminiz sizi işitme aleti yerleştirmesi için bir odiolojiste gönderebilir.
Akut Kulak Enfeksiyonları
Akut kulak iltihabı (otitis media)dört temel biçimde olur. Seröz otitis media (sulu kulak iltihab) akıntılı otitis media, akut pürülan otitis media (akut cerehatlı kulak iltihabı) ve sekretuar otitis media (salgılı kulak ilthabı). En hafif cins olan (seröz) sulu kulak iltihabında orta kulakta sıvı birikir. Bunun nedeni östaki borusunun kapalı olması yahut orta kulakta çok ölçüde sıvı salgılanmasıdır. Rahatsızlık duyulabilir ve süreksiz olarak işitme kaybı olur, fakat genelde enfeksiyon yoktur.
Belirtiler
– Kulakta doluluk hissi
– Şiddetli kulak ağrısı
– Yüksek ateş ve üşüme
– Bulantı ve ishal
– işitme kaybı
İkinci tıpta (akıcı unsurlu kulak iltihabında) hem sıva hem enfeksiyon vardır. Bu ekseriyetle üst teneffüs yolları enfeksiyonu, adenoid büyümesi yahut her ikisiyle birlikte ve onlarla ilgili olarak gelişir. Bu kulak iltihabı üçüncü tıp kulak enfeksiyonuna ve en tehlikeli an akut cerahatlı (pürülan) kulak enfeksiyonuna neden olur.
Bu üçüncü cinste orta kulak cerahatla dolar ve cerehatın basıncı kulak zarını patlatabilir. Sonuçta kan ve cerahat akar. Akut cerahatli kulak iltihabı en çok çocukları tesirler. Enfeksiyon virütik de olabilir. Bakteriden de kaynaklanabilir.
Bazen kulak iltihabı uzun sürdüğünde yahut tekrarlandığında orta kulak civarındaki hücrelerde değişme görülür. Bu hücreler daha koyu bir sıvı salgılamaya başlarlar. Sonuç salgılı (secretory) kulak iltihabıdır.
Teşhis
işitme kaybı ve ateşle birlikte kulakta keskin bir ağrı, otitis medyanın (orta kulak iltihabı) belirtileri olabilir(Eğer bir kulak iltihabı varsa bebekler daima ağlar ve hasta kulağı çekiştirirler). Gecikmeden hekiminize başvurun. Hekiminiz hastalık etkenini belirlemek için bir kültür örneği alarak laboratuvara göndere-bilir.
Sulu yahut salgılı (kalın sıvılı) kulak iltihabı rahatsız edici durumlardır, lakin kalıcı işitme kaybı doğurmazlar. Kulak iltihabının daha önemli an çeşitleri gerektiği üzere tedavi edilmezler ise enfeksiyon mastoid çıkıntısına yayılabilir ve nadiren de iç kulağa geçer. Kulak zarı orta kulak kemikleri yahut iç kulak yapısı ziyan görürse, kalıcı işitme kaybı olabilir.
Tedavi
Doktorunuzu görünceye kadar akut kulak iltihabının sebep olduğu ağrıyı bir ölçü azaltabilirsiniz. Aspirin yahut öteki bir ağrı kesici alabilir ve ısıtılmış (ılık) ufak bir yastığı kulağınızın üzerine koyabilirsiniz.
İlaç Tedavisi
Berrak sıvı biriken orta kulak iltihabında (seröz otitis mediya), hekiminiz burundan daha rahat nefes alabilmeniz ve östaki borusundan orta kulağa g den hava ölçüsünü artırmak için, dekonjestan (salgı azaltıcı) bir burun damlası verebilir. Akut ve cerahatli ortakulak iltihabında da ilaç tedavisi yapabilir. Şayet iltihap geçmiyorsa tedaviye öbür ilaçlar da eklenebilir
Eğer bur n akıntısı ve çeşitli burun alerjileri orta kulak iltihabının gelişmesine katkıda bulunuyorsa, hekiminiz burun damlası ve antihistaminik ilaçlar verebilir.
Ameliyat
Eğer kulak zarı üzerinde fazla basınç varsa, zar cerrahi müdahale ile açılıp (myringotomi) basınç giderilir. Çocuklarda bu uygulama hastanede genel anestezi altında yapılır. Kulak zarı 1-2 hafta içinde kapanır.
Kulak Kiri (Buşon)
Kulak kanalının girişinde, kılların bulunduğu bölgede, deri içindeki özel yağ bezleri tarafından “serumen” ismi verilen, koyu sarı yahut açık kahverengi renkte doğal bir salgı oluşturulur. Bu salgının kulak kanalını kollayıcı, kayganlaştırıcı ve mikroplara karşı hami özellikleri vardır. Serumen çoğunlukla yanlış olarak kulak kiri olarak isimlendirilir. Aslında temizlenerek yok edilmemesi gereken bu çok özel ve doğal beden salgısının sık sık temizlenerek yok edilmesi yetersiz salgılanması kulak kanalında kurumaya ve kaşıntıya neden olur.
Kulak ne vakit temizlenmelidir ?
Olağanda kulak kanalının iç kısmının temizlenmesine gerek yoktur. Kulak kanalı hiç temizlenmese bile, serumen vakit içinde resen dışarı atılır. Kulak kanalının kendi kendini temizleyebilme özelliği nedeniyle serumenin kulağı tıkaması mümkün değildir. Kulak kanalı çoğunlukla bireylerin kulak paklığı sırasında pamuklu çubuklar ile serumeni derine itmeleri sonucunda tıkanır.
Serumen temizlenmeye çalışılırken derine itilmesi, kulak kanalı derisinin kuru olup dökülmesi, tozlu ortamda çalışma üzere nedenlerle kulak kanalında “buşon” ismi verilen tıkaçlar oluşabilir. Tıkaçlar aşağıdaki belirtileri verdiğinde kulak kanalının bir doktor tarafından temizlenmesi gerekir:
Kulak ağrısı
Kulakta dolgunluk hissi
Kısmi işitme kaybı
Kulakta çınlama yahut uğultu
Kaşıntı, koku yahut akıntı
Öteki bir nedeni olmayan öksürük
Kulak nasıl temizlenmelidir ?
Kulak kanalı girişinin parmak ucuna sarılan bir pamuk kesimi ile silinmesi, tabiatıyla dışarı atılan serumenin temizlenmesi için kafidir. Kulak kanalı içine pamuk, pamuklu çubuk, peçete, havlu üzere objelerin sokulması yalnızca serumenin derine itilmesine ve tıkanmasına neden olur ve yapılmamalıdır.
Kulak tıkacı (buşon) nasıl tedavi edilir ?
Sertleşmemiş serumen tıkaçlarının gliserin yahut bebek yağı damlatılarak tabiatıyla akması sağlanabilir. Bu biçimde açılmayan serumen tıkaçları ve sertleşmiş buşonlar doktor tarafından özel aletlerle, vakumla çekerek yahut yıkama ile temizlenebilir.
Kulak zarında delik (kulak zarı perforasyonu) bulunanların kulak kanalına rastgele bir unsur yahut ilaç damlatmaması, buşon temizliğinin de yıkama ile yapılmaması gerekir. Aksi halde kulakta ağrı ve orta kulakta iltihaplanma meydana gelebilir. Tabibin temizleme öncesinde buşonun gerisinde kalan kulak zarını değerlendirmesi mümkün olamayacağından kulak zarında delik bulunan şahısların bu durumu doktora evvelden söylemeleri gerekir.
Kulak bir defa temizlendikten sonra daima temizlenmesi gerekirmiş, yanlışsız mu ?
Hayır. Kulağın belirli aralıklarla temizlenme gereksiniminin olması bir kere temizlenmiş olmasına değil, bu bireylerde serumenin çok üretimine, salgının özelliklerine, kulak kanalının yapısına, kişlinin deri özelliklerine bağlıdır.
Kulak tıkacı (buşon) oluşumu önlenebilir mi?
Buşon oluşumunu önleyebilecek tek usul kulak kanalına sokulan cisimlerle temizleme yapılmamasıdır. Kulakları buşon oluşumuna yatkın bireylerin 6 – 12 ay aralıklarla tıkanma olmadan bir Kulak Burun Boğaz Hastalıkları uzmanına kontrola gitmelerinde fayda vardır.
Dış Kulak Hastalıkları
Dış kulak; kulak kepçesi (sayvanı) ve dış kulak yolu olarak iki farklı kısımda incelenir.
Kulak sayvanı; cilt, cilt altı doku, kıkırdak zarı ve kondriyum katlarını içerir. Organ, dış ortamdaki ses dalgalarını dış kulak yoluna iletir.
Dış kulak yolu; önde kıl folikülleri, yağ, ter ve serümen bezlerini içeren kıkırdaktan, ortada kemik çatıdan ve kulak zarından oluşur.
Dış kulak hastalıkları da birebir biçimde ikiye ayrılır;
1. Kulak Kepçesi (Sayvan) Hastalıkları: başta biçim bozuklukları olmak üzere otohematom (ağrılı şişlik), perikondrit, zona zoster oticum ve sayvan tümörlerinden oluşur.
2. Dış Kulak Yolu Hastalıkları: başta dış kulak yolu iltihabı olmak üzere dış kulak yolu egzaması, dış kulak yolunda kulak kiri (buşon) birikimi, dış kulak yoluna yabancı cisim kaçması, kulak mantarı, büllöz mirinjit, malign otitis eksterna, kulak mantarı, dış kulak yoluna yabancı cisim kaçması, egzostoz ve dış kulak yolu tümörlerinden oluşur.
Dış kulak yolu iltihabının belirtileri nelerdir? Hastalık nasıl teşhis edilir?
Dış kulak yolu iltihabının belirtileri şunlardır:
Dış kulakta kaşıntı, sarı, sarı-yeşil renkli ve makus kokulu akıntı, iltihaplı yahut makus kokulu), ağrı, tıkanıklık üzere semptomlar iltihap belirtisidir.
Kulak ve kulak yolu kızarık ve şiş görünür.
Kulak derisi pullu ve döküntülü görülebilir.
Dış kulak yoluna dokunmak yahut hareket ettirmek ağrıyı arttırır.
Teşhis sırasında, dış kulak yolundaki şişlikten ötürü kulak zarını gözlemlenmesi zorlaşabilir. Tabip, dış kulak yolundaki akıntıdan örnek alarak rastgele bir bakteri yahut mantarı tanımlamak için laboratuara gönderebilir.
Bulguların berbatlaşması, tedaviye karşın devam ederse yahut ağrı, baş tabanında kızarıklık yahut devam eden ateş üzere yeni şikâyetler eklenirse hekiminize başvurunuz
Dış kulak yolu iltihabı nasıl tedavi edilir?
Dış kulak yolu iltihabının tedavisinin birinci etabında, kulak yolundaki akıntı temizlenmelidir. Bu süreç ilaçların tesirli olmasını kolaylaştırır. İlaçların dış kulak yolunun sonuna kadar ulaşabilmesi için 4 yahut 5 damlanın tek seferde damlatılması gerekir.
Kulak kanalı çok şiş ise damlaların içeriye ulaşabilmesi için fitil gibisi bir süngerin dış kulak yoluna yerleştirilmesi gerekebilir. Ağrı ciddiyse, ağrı kesici kullanılabilir. Kulağa sıcak bir şey uygulanması ağrıyı azaltabilir.
Tedavide;
•Mantarlar için olan ilaçlar kullanılabilir.
Bulguların berbatlaşması tedaviye karşın devam ederse yahut ağrı, baş tabanında kızarıklık, devam eden ateş üzere yeni şikâyetler eklenirse hekiminize başvurunuz
Dış kulak yolu iltihabı tedavi edilmezse ne üzere komplikasyonlar ortaya çıkabilir?
Dış kulak yolu iltihabı tedaviye âlâ karşılık verir; fakat tedavi edilmezse;
Diyabet üzere altta yatan sorunu olan kimi şahıslarda malign otit eksterna,
Kronik otit eksterna (kronik dış kulak enfeksiyonu),
Bedenin öbür bölgelerine enfeksiyonun yayılması üzere komplikasyonlar ortaya çıkabilir.
Dış kulak yolu iltihabı nedir? Rahatsızlığın sebepleri nelerdir?
Dış kulak yolu iltihabı, dış kulağın ve dış kulak yolunun enflamasyonu, irritasyonu yahut enfeksiyonunu söz eder. Hastalık, yüzücü Kulağı – otitis externa olarak da bilinir. Dış kulak iltihabının birçok sebebi vardır:
Kulak kirini, pamuklu çubuklarla yahut küçük objelerle temizlemeye çalışmak kulak yolu derisinde tahrişe neden olabilir. Bu hasarlı dokuya mikroplar çarçabuk yerleşerek, enfeksiyon oluşturur.
Yüzücü kulağı, bazen orta kulak enfeksiyonu yahut soğuk algınlığı üzere üst teneffüs yolu enfeksiyonları sırasında da oluşabilir.
Kulağın nemli olması, sulu ortamı seven pseudomonas üzere bakterilerin enfeksiyon meydana getirmesine taban hazırlar.
Başka bakteriler ve nadiren mantarlar da dış kulakta enfeksiyona neden olabilirler.
Tüm bu faktörlerin dışında;
Kirli sularda yüzmek,
Kulağı kaşımak, karıştırmak,
Kulak içinde yabancı cisim olması,
Alerji,
Kulağın yıkanması da dış kulak yolunda iltihaba sebep olabilir.
Dış kulak yolu iltihabından korunmak için nelere dikkat edilmelidir?
Dış kulak yolu iltihabından korunmak için aşağıdaki tedbirler alınabilir:
Kulakları kaşımamak, kulak temizleme çubuğunu ya da öteki objeleri kulağa sokmamak
Kulakları pak tutmak
Kulağı, neme maruz bırakma sonrası kulağı kurulamak (yumuşak pamukla)
Kirli sularda yüzmekten kaçınmak
Yüzerken kulak tıkaçları kullanmak
Kulaklar ıslandıktan sonra bir damla alkol ve bir damla beyaz sirkeyi karıştırıp, bu karışımı kulağınıza damlatmak ( Alkol ve sirkenin içindeki asit, bakteriyel üremeyi engellemekte yardımcı olur)
Dış kulak yolu egzaması nedir? Rahatsızlığın sebepleri nelerdir?
Dış kulak yolu egzaması, dış kulak cildinin kaşıntılı lezyonudur. Bu tıp egzama en çok enfeksiyon ve alerji nedeniyle ortaya çıkar. Oluşan kaşıntıyı gidermek için kulağı parmakla, kulak çubuğuyla ya da yabancı bir cisimle kaşımak sorunu daha da arttırarak, enfeksiyonun çoğalmasına neden olabilir.
Dış kulak yolunda oluşan alerji kaynaklı egzamanın en bilinen sebepleri kişinin alerjik olduğu unsurları içeren saç boyası, makyaj eserleri, şampuanlardır. Şiddetli alerjilerde enfeksiyona da rastlanabilir.
Dış kulak yolu egzaması nasıl teşhis ve tedavi edilir?
Hastalığın tedavisinde öncelikle egzamaya neyin neden olduğunu bulmak, kulak zarında delinme ya da farklı kulak hastalıkları olup olmadığını denetim gerekir. enfeksiyon nedeniyle oluşan egzama tedavisinde ilaç kullanılır.
Alerji kaynaklı egzamada ise deriyi tahriş eden unsur saptanmalı ve onun kullanımından kaçınılmalıdır. Egzamanın en rahatsızlık veren şikâyeti olan kaşıntıyı gidermek için merhem ya da kulak damlaları önerilebilinir.
Kulak Çınlaması
Kulak çınlaması (tinnitus), Latince “çınlamak” manasına gelen “tinnire” sözünden türetilmiş bir tıbbi tabirdir. Bireyin, bir ya da her iki kulağında ya da başında, orta ara ya da daima duyduğu cırcır böceği sesi, kuş sesi, ıslık sesi, metale vurulurmuş üzere bir ses ya da zil sesi olarak tanımladığı, bazen dışarıdan da duyulabilen bir ses duymasıdır.
Kulak çınlaması her yaştan beşerde görülebileceği üzere daha çok erişkinlerde kendini göstermektedir. Yüksek gürültüye maruz kalan çocuklarda da erken periyotta çınlama ortaya çıkabileceği için ailelerin bu mevzuda şuurlu olması gerekmektedir. Çocuklarını bu çeşit gürültülere maruz kalabilecekleri ortamlara daima olarak götürmemeli, götürdüklerinde ise hoparlörden mümkün olduğunca uzakta tutmaya çaba etmelidirler.
Kulak çınlaması nedir? Çınlamanın sebepleri nelerdir?
Tinnitus, tek başına bir hastalık ismi değil, işitme sistemindeki bir bozukluğun işaretidir.
Kulak çınlamaları temelde iki ana başlık altında incelenmektedir. Bunlar:
1) Objektif Çınlamalar: Öbürleri tarafından da duyulabilen çınlamalardır.
2) Subjektif Çınlamalar: Yalnızca hasta tarafından duyulan çınlamalardır.
Objektif çınlamalar, hastaların çok küçük bir kısmını oluşturur ve bu kümede çınlama sebebi tespit edilebilir ve tedavisi mümkün olabilir.
Subjektif çınlamalar ise hastaların çok büyük bir kısmını oluşturur. Bu çeşit çınlamanın tedavi edilmesi daha zordur.
Kulak Çınlaması’nın Sebepleri Nelerdir?
Kulak çınlamasının birçok nedeni olabilir. Bu nedenlerden bir kısmı, kulak kiri üzere önemli olmayan sebeplerden oluşabileceği üzere; enfeksiyon, kulak zarında delinme, orta kulakta sıvı birikmesi, orta kulaktaki kemiklerin eklem yerlerinin sertleşmesi, alerji, yüksek/düşük tansiyon, tümör, şeker hastalığı, baş ve boyun bölgesine gelen darbeler üzere daha kıymetli nedenler de olabilir. Birden fazla sefer kulak kiri diye isimlendirilen ama aslında kulağın hami salgısı olan serümenin kulak yolunu tıkaması, süreksiz ve en kolay kulak çınlaması sebebidir. Serümen salgısı, dış kulak yolunda natürel olarak üretilir ve ölçüsü kimi şahıslarda fazlalık gösterebilir. Pamuklu çubuk, saç tokası üzere araçlarla kulağı temizlemeye çalışmak serümenin, dış kulak yolunun zara yakın kısımlarında birikmesine ve tıkanmaya neden olacaktır. Tedavi prosedürü, kiri temizlemektir.
Kulak Çınlamasına neden olan başka sebepler şunlardır:
Gürültüye Bağlı Çınlama: Ani yahut uzun vadeli yüksek gürültü sonrası iç kulaktaki işitme hücrelerindeki zedelenmeye bağlı olarak ortaya çıkar. Çınlama ani olarak ortaya çıkmışsa, vakit kaybetmeden bir Kulak Burun Boğaz uzmanına başvurup tedavi olmak gerekir. Sorunun tedavi ile kısmen de olsa düzelme bahtı olabilir. Uzun periyodik gürültüye maruz kalmaya bağlı olan çınlamalarda ise tedavi bahtı ne yazık ki düşüktür.
Kimi İlaçların Kullanımına Bağlı Çınlama: Ototoksik (iç kulağı zedeleyici) ilaçların kullanımına bağlıdır. Bunlar; aspirin ve aspirin türevi ilaçlar, kimi idrar söktürücüler (doza bağlı olmak kaydıyla), kimi kanser yahut romatizma ilaçları, kimi ilaçlar olarak sıralanabilir. Bu cins çınlamaların tedavi ile düzelme bahtı düşüktür.
Kulak Enfeksiyonları: Orta kulak iltihabı ya da kulakta sıvı birikimi (seröz otit) üzere durumlarda ortaya çıkan çınlama, şayet iç kulağı etkilememişse, tıbbi tedavi ile çok büyük oranda düzelmektedir.
Çene Eklem Sorunları: Kulakla çok yakın temasta olan çene kasları ve sonlarının etkilendiği çene hastalıklarında, işitme hududunun de dolaylı yoldan etkilenmesine bağlı olarak çınlama ortaya çıkabilmektedir. Bu hastaları, Diş Tabibi ve Çene Cerrahı uzmanlarına yönlendirmek gerekmektedir.
Presbiakuzi: Yaşlanmaya bağlı işitme sonundaki giderek artan kalıcı kayıplara bağlıdır. Çınlamayı büsbütün geçirmek 21. yüzyılın teknolojisine karşın mümkün olamamaktadır. Lakin birtakım prosedürlerle en azından çınlamanın bireyde yarattığı rahatsızlık azaltılmaya çalışılmaktadır.
Kardiyovasküler Hastalıklar: Tinnitus hastalarının ortalama %3’ü pulsatil tinnitus hastasıdır. Yani bu bireyler çoklukla kalp atışlarıyla eş vakitli giden ritmik, nabız sesi üzere bir ses duyarlar. Bu durum; yüksek tansiyon, damar sertliği, uzunluğundaki ana atardamarın olağandışı kıvrım yapması, uzunluğundaki toplardamarın baş tabanına girerken kulağa yakın kısmının orta kulağa çok yakın geçmesi (juguler bulbus) üzere damarsal problemlerden kaynaklı olabilir.
Baş ya da Boyun Travması: Bu üzere durumlarda çınlamanın beraberinde baş ağrısı, baş dönmesi, hafıza kaybı v.b. görülebilir. İşitme hududunda hasar varsa çınlama kalıcı kabul edilir.
Meniere Hastalığı: Ataklar halinde baş dönmesi, orta ara çınlama ve işitme kayıplarıyla devam eden bir hastalıktır. Yıllar içinde çınlama kalıcı bir duruma dönüşebilir.
Otoskleroz: Kulak kemikçiklerinde kireçlenmeyle ortaya çıkan bir kulak hastalığı olan otosklerozda, hastada işitme kaybı, kendi sesini problemli kulakta toplanırmış üzere hissetme yaşanmaktadır. Hastalığın tedavisi cerrahidir. Lakin beraberinde çınlama da varsa bu kireçlenme işitme sonunu de tutmuş manasına gelir ki, bu durumda kireçlenen kemik cerrahi olarak çıkarılsa da çınlama geçmeyebilir.
Birtakım Tümörler: Çok ender olarak âlâ huylu ve yavaş büyüyen işitme sonu ya da istikrar sonunu tutan tümörler de çınlamaya yol açabilir. Bu türlü bir durumda, ekseriyetle tek taraflı bir çınlama, bariz tek taraflı işitme kaybı, dengesizlik, baş dönmesi de görülür.
Kulak çınlamasının tanısı nasıl konur?
Tinnitusa sebep olan hastalıklar tam olarak bilinmediği için, hasta genelde birinci olarak bir KBB uzmanına başvurur. Uzman tarafından orta kulak enfeksiyonu, çene sorunu v.b. olup olmadığı muayenede kıymetlendirilir.
Kulak çınlamasının teşhisinde en değerli faktör çınlamanın hikayesidir. Detaylı bir klinik kıymetlendirme sonrasında çınlamanın nedeni anlaşılabilinir. Kulak çınlamasını teşhis etmek için çeşitli testler de kullanılabilir.
Bu testler:
X-Ray
Odyogram
Uyarılmış Karşılık Odyometrisi
Tinnitus Perde Eşlemesi
Tinnitus Ses Şiddeti Eşleşmesi’dir
Kulak çınlaması nasıl tedavi edilir?
Farklı nedenlerle ortaya çıkan kulak çınlamasının tedavisi de nedenlerine nazaran farklılık gösterecektir. Şikâyetinizle ilgili tedaviye başlamadan evvel, çınlamanızın altında yatan sebeplerin, uzman bir tabip tarafından belirlenmesi büyük kıymet taşımaktadır. Kulak çınlaması ile gelen şikâyetlerin birçoklarında özel bir tedavi yoktur.
Hastaların büyük çoğunluğu subjektif çınlamalardan şikâyetçidir. Rahatsızlığın sebebi çoğunlukla yaşa bağlı işitme kaybı, daima yüksek sese maruz kalma, ani ses travması ya da iç kulağa toksik ilaç kullanılması olabilir. Bu küme hastalar için dünyada yaygın olarak kabul görmüş, tedavi edici özelliği kanıtlanmış kesin bir tedavi formülü şimdi bulunmamaktadır. Fakat bu mevzuya ait deneme safhasında olan birçok tedavi metodu vardır.
Kulak çınlaması tedavisinde, orta kulak iltihabı v.b. üzere organik bir neden tespit edilmesi durumunda buna yönelik bir tedaviye başlanılır. Lakin işitme hududunda rastgele bir hasar oluşmuşsa, çınlamanın bireyde yarattığı rahatsızlığı azaltmaya yönelik yardımcı tedavi ve teknikler uygulanır. Hastalığın gerçek nedeninin bulunması, tedavinin olumlu sonuçlanmasını da kolaylaştırmaktadır.
Kulak çınlamasını azaltmaya yönelik uygulanan teknikleri, ”Kulak çınlamasının tedavisinde hangi teknikler kullanılır?” başlığı altında bulabilirsiniz.
Lazer, kulak çınlaması tedavisinde tesirli midir?
Son vakitlerde çınlamanın lazer ile tedavi edildiğine dair argümanlar ortaya atılmaktadır. Fakat, şimdi lazer tedavisinin çınlamayı durdurduğunu gösteren ispata dayalı, tıp için geçerli olabilecek nitelikte hiçbir çalışma yoktur.
Tinnitus, önemli bir biçimde ele alınarak, belli bir yaklaşım planıyla kıymetlendirilmesi gereken bir rahatsızlıktır.
Kulak çınlamasından korunmak için nelere dikkat etmeliyiz?
Kulak çınlaması, tedavisi güç bir hastalık olduğu için bu rahatsızlığı daha en baştan engellemek kıymetlidir. Bunun için alınabilecek birtakım önlerler şunlardır:
• Yüksek sesli müziğe maruz kalmaktan korunun.
• Kan basıncınızı daima denetim ettirin.
• Tuz alımını azaltın.
• Hudut sistemine uyarıcı tesiri olan kahve, kola ve sigaradan uzak durun.
• Dinlenmek için kendinize vakit ayırın ve yorulmayın.
• Duyduğunuz sesten kaygılanmamaya dikkat edin. Bu sesleri, rahatsız edici fakat kıymetsiz bir gerçek olarak kabul etmeye ve yok saymaya çalışın.
• Çınlama bilhassa ahenge sırasında ağır olarak hissedildiğinden, sevdiğiniz bir müziği dinlemeniz, çınlamayı duymamanıza yardımcı olabilir.
Orta Kulak İltihabı
Orta Kulakta Sıvı Toplanması: Orta kulakta yani kulak zarının ardında sıvı birikmesiyle karakterize bir hastalıktır. Çoklukla çocukluk periyodunda görülmesine karşın birtakım geniz tümörlerinde ve kulak iltihapları sonrasında erişkinlerde de görülebilir. Hatta sıvı toplanması birtakım hastalıkların bir belirtisi olabilir.
Orta kulakta sıvı saptandığı vakit çabucak ilaç tedavisine başlanır. Haftalık denetimlerde geçmeyen sıvılarda üç dört hafta sürecek uzun vadeli ilaç tedavisi ve destekleyici ilaçlar kullanırız. Destekleyici ilaçlar orta kulakla boğaz ortasındaki ilişkiyi sağlayan östaki tüpü dediğimiz borunun açılmasını sağlayan ilaçlardır. Bir ay antibiyotik tedavisine karşın sıvı hala düzelmemişse iki ay boyunca sırf destekleyici ilaçlarla hastayı takip ediyoruz. Bu müddet zarfında hala hastalık devam ediyorsa kulağa tüp uygulaması yapıyoruz.
Bazı hastalarda kulağa tüp takmak için uzun mühlet beklemeyiz. Örneğin; geniz eti tümörü olan erişkin hastalarda çabucak tümör tedavisinin başlanmasının yanı sıra tüp uygulaması da yapılır.
Kulakta sıvı ile birlikte geniz eti sorunu olan hastalarda kulağa tüp uygulanmasının yanı sıra tıpkı operasyonla geniz etini de almaktayız. Mevsim olarak şayet yaz başında şayet bu hastalığı tespit edersek bu üç aylık süreyi biraz daha uzatabiliriz. Şayet son bahar aylarında kulakta sıvı saptanırsa kış mevsiminde haliyle üst teneffüs yolu hastalıklarında artma olacağı için ve hastalığı biraz daha kötüleştireceği için bu üç aylık bekleme mühleti biraz kısalabilir.
Kulak Mantarı
Normal olarak dış kulak yolunda mantar sporları mevcuttur. Kulağa su kaçırılması, nem üzere faktörler sonucu üreme vasatı bulurlar. Bilhassa deniz, havuz ve hamam tatilleri esnasında ve sonrasında sık görülür. Kronik akıntılı orta kulak iltihaplarının seyri esnasında da sık görülür. Lokal antibiyotik kullanımı hastalığa vasat hazırlayabilir, lakin sistemik ilaçların bu çeşit bir yan tesiri yoktur. Tek yahut iki taraflı görülebilirler.
Kaşıntı, berbat kokulu akıntı, işitme kaybı, bazen ağrı şikayetleri yapar. Ağrı hastalığın doku derinliğine nüfuz ettiğini gösterir. Bu durum daha çok kulak karıştırma alışkanlığı olan şahıslarda ortaya çıkar. bu nedenle kulak karıştırmak hakikat bir alışkanlık değildir, hastalığa davetiye çıkarır.
Tedavi aspiratör yardımı ile düzgün bir paklık ve kanalın asidifikasyonu yoluyladır. Bu hedefle alkol içinde eritilen borik asit kullanılır. Bu karışım kulak zarı delik olan ve dokuya nüfuz etmiş mantarı bulunan hastalarda ağrı yapabilir. Bu durumda ilacı kesmek yerine dozu azaltılabilir. Her damladan sonra bir mühlet beklenir. Yanma hissi oluşunca damlatma kesilir. Bir dahaki sefere bir evvelki dozla devam edilir. Ağrı yeniden de sorun oluyorsa iki damla lokal anestezik asidik damla öncesi kullanılabilir.
Mantar mikrobuna yönelik özel ilaç kullanımı gerekmez. Tedavi tamamı ile lokaldir, sistemik yani ağızdan alınan ilaçların tesiri olmaz. İlaçların damla formları en faal olanıdır. Spray kulak zarına kadar ulaşamaz. Birtakım kliniklerde kırmızı mor renkli özel hazırlanmış solüsyon kullanılır. Bu solüsyon epey tesirli olmakla birlikte boyama özelliği nedeniyle tarafımdan tercih edilmemektedir.
Temizlik son derece değerlidir. Enfeksiyon vasatı ortadan kaldırılmadıkça hastalık düzgünleşir üzere olsa bile tekrarlaması önlenemez. En azından haftada bir aspiratörle paklık yapılmalıdır. Tedavi 20 gün kadar sürdürülür. Bu sırada çevreyi ve hastayı rahatsız edecek ölçüde bol akıntı yoksa dış kulak yoluna pamuk koymamalıdır.
Otomikoz tedaviye dirençli olabilir, tekrarlarla seyredebilir. Hastalık ilaçla güzel oluyor, lakin sık sık tekrarlıyorsa her su ile temas riski öncesi dış kulak yolunu asidifiye etmelidir. Örneğin banyolardan 15 dakika evvel 5-10 damla alkol borik solüsyonu damlatmak üzere. Dış kulak yolu ve zar sağlamsa bu süreç ağrı yapmaz.
Tedavi planlamasında mantar çeşidinin bir kıymeti yoktur, bu nedenle kültür gerekmez. Tedavide ilaç kullanımının yeri yoktur.
Mantar enfeksiyonları kulak zarında ve dış kulak yolunda kalıcı hasar oluşturmazlar. Oluşturdukları işitme kaybı tedavi ile düzelir.
Kulak Tıkanıklığı
Kulak tıkanıklığı, kulaklarda tıkanma hissine sebep olan ve seslerin net bir biçimde duyulmasını engelleyen bir durumdur. Bu rahatsızlık, ekseriyetle uçak yolcularında görülür.
Kulak Tıkanıklığının Sebepleri Nelerdir?
Orta kulaktaki basınç değişiklikleri (barotravma), yabancı nesneler, kazara kulak kanalından içeri giren böcekler, kulak kirinin fazlaca birikmesi, kulak içinde meydana gelen birtakım büyümeler, kulak hastalıkları, alerjik tepkiler, kulak enfeksiyonları, grip, migren, sinüs enfeksiyonları ve yüksek yerlere çıkmak üzere etkenler kulak tıkanıklığının esas nedenlerindendir.
Omuzlarda ve uzunluğunda meydana gelen kas sıkışmaları bile kulak tıkanıklığının sebepleri ortasında sayılabilirler. Bu etkenlerin bir kısmı orta kulağı yemek borusuna bağlayan östaki borusunun ziyan görmesine sebep olur. Bu borunun misyonu orta kulağa hava giriş ve çıkışını sağlayarak kulak zarının her iki tarafına da hava baskısı yapmaktır. Bu iki tarafa yapılan baskının da eşit olması gerekir. Fakat östaki borusu tıkandığı vakit orta kulaktaki baskı azalır ve sonuç olarak da kulak zarı içe hakikat çekilir. Bu da kulakta tıkanıklık hissinin oluşmasına sebep olur.
Kulak tıkanıklığının belirtileri nelerdir?
Baş dönmesi
Kulağın birinde yahut her iki kulakta rahatsızlık hissi ya da ağrı
İşitme kaybı (hafif)
Kulaklarda dolgunluk yahut tıkanıklık hissi
Tıkanıklık uzun periyodik ise:
Kulak ağrısı,
Kulaklarda basınç duygusu (su altındaymış gibi),
Ortadan ağır dereceye kadar işitme kaybı,
Burun kanaması görülür.
Ne vakit doktora gidilmelidir?
Kulak tıkanıklığı, süreksiz bir sorundur ve çoklukla kendi kendine geçer. Fakat semptomlara da dikkat etmek gerekir. Şayet kulak tıkanıklığınızın yanı sıra ağrı ve kulaktan sıvı gelmesi üzere bir durum varsa, tedavi lakin hekim tarafından gerçekleştirilebilir. Bu üzere bir durumda kesinlikle hekiminizi görünüz.
Kulak tıkanması nasıl tedavi edilir?
Kulak tıkanmasında tedavi, tıkanmanın nedenine nazaran değişiklik gösterir. Lakin tedavide öncelikle kulak ağrısını ya da rahatsızlığını gidermek için öncelikle östaki borsu açılıp, basınç hafifletilmelidir. Bunun için kişi, sakız çiğneyebilir; nefes alıp, burun deliklerini ve ağzı kapatarak nefesi verebilir; şeker yiyebilir, esneyebilir. Barotravma nedeniyle kulak tıkanıklığı yaşayanlar, uçak kalkış, inişlerinde, dalışla uğraşıyorlarsa suya iniş ve çıkışlarda dikkatli olmalıdır.
Kulak tıkanmasının tedavisinde antihistaminikler ve streodiler de tesirli olabilir.
Şayet östaki borusu bu müdahalelerle açılmıyorsa, cerrahi müdahale gerekebilir. Kulak zarında yapılacak bir kesiyle (Miringotomi) kulakta sıvı olup olmadığına bakılır, şayet sıvı varsa kulak dışına alınır. Orta kulağa hava geçişi sağlamak üzere açılan bu deliğe kulak tüpü de takılabilir.
Çocuklarda Kulak Enfeksiyonları
Çocuklarda apansız ortaya çıkan kulak ağrısıyla ve ateşle kendini gösteren bir hastalıktır. Bütün beşerler altı yaşına kadar en az bir defa orta kulak iltihabına yakalanmaktadır. Küçük çocuklar kendilerini tam olarak tabir edemedikleri için bu hastalıkta ateş yanında bir huzursuzluk ve ağlamalar olur.
Ateş genelde 38 derecenin üzerindedir ve ateş düşürücülere karşılık verir. Şayet ateş düşürücüler ile 24 saatte ateşi denetim altına alamıyorsak ilaç tedavisi verilmelidir.
Kulak muayenesinde kırmızı ve bombe bir kulak zarı görülür. Şayet tedavi gecikirse kulak zarında delinme olur ve kulak akıntısı meydana gelir.
Tedavi antibiyoterapi ve yardımcı ilaçlarla yapılır. Ateş ve kulak ağrısı antibiyoterapi başlandıktan 48-72 saat sonra büsbütün geçer. Ancak ilacın en az 7 gün kullanılması gerekmektedir. Şayet ilaç tedavisi erken kesilirse kısa müddette hastalık tekrar nüksedebilmektedir.
Korunma Yolları Nelerdir?
– Çocuğumuzun nezle grip üzere üst teneffüs yolu hastalıklarından mümkün olduğunca korumalıyız.
– Kreş yahut ana okuluna yeni başlayan çocuklara grip aşısı önerilmektedir.
– Çocuğu emzirirken ya da biberonla beslerken dik tutmalıyız. Yatarak besleme kulağa süt ya da mama kaçmasına sebep olur, bu da kulak iltihabına yol açar.
– Sık sık geniz eti iltihabı ve bademcik iltihabı olan çocuklar en kısa vakitte tedavi edilmelidir. Çocukların yanında sigara içilmemelidir.
Çocuklarda Kepçe Kulak
Kepçe kulak, kulak halinin düz olması ve önden bakıldığı vakit kulak kepçesinin bariz biçimde görülebilmesiyle karakterize bir durumdur.
Genetik özellikler ön plandadır. Yani bir kimsede kepçe kulak varsa kesinlikle birinci derece ya da ikinci derece akrabalarda kepçe kulak görülmektedir. Bu sebeple ailesinde ya da kendisinde kepçe kulak bozukluğu olanlar çocuk sahibi olduklarında birinci gün bebeklerinde kepçe kulak olup olmadığına dikkat etmelidirler. Birinci 24 saat çok kıymetlidir. Şayet birinci 24 saatte kepçe kulak saptanmışsa kulaklar geriye gerçek bir tenisçi bandıyla ya da camcı macunuyla yapıştırılırsa kepçe kulak deformitesi düzeltilebilir.
Genelde doğum heyecanı ve birinci gün bebeklerde görülen meseleler sebebiyle bu devir geçirilir ve çocuklarımız kepçe kulak olarak karşımıza çıkarılır.
Çocuklarımızda kepçe kulak sorunu varsa bu durum okul öncesi devirde ya da öteki bir deyişle 5 yaşından sonra saptandığı anda otoplasti ameliyatı ile düzeltilmesi gerekmektedir.
