Koklear implantlar işitme aygıtından kâfi yarar görmeyecek derecede ağır işitme kaybı olan hastaların işitme rehabilitasyonunda kullanılan çok gelişmiş elektronik aygıtlardır. Bu aygıtlar ses gücünü elektrik gücüne çevirerek iç kulakta direkt olarak işitme hududunun elektriksel olarak uyarılmasını ve bu halde kişinin tekrar duymasını sağlarlar. Koklear implantlar esas iki kısımdan oluşur. Ameliyatla kulak içerisine yerleştirilen iç kesim ve kulak ardına tıpkı bir işitme aygıtı üzere takılan dış modülden oluşur. Dış kesim ile iç modül bir mıknatıs sistemi ile temas eder.
Koklear implant iç kulaktaki işitme organının vazifesini üstlenir. Bu nedenle koklear implant ameliyatının yapılabilmesi için hastada implantın yerleştirilebileciği bir iç kulak ve sağlam bir işitme hududu olması gerekir.
İşitme, lisan ve lisan gelişimi için çok kıymetlidir. Kişinin konuşulanları anlaması ve konuşmayı öğrenmesi için olağan bir işitme gereklidir. Bu yüzden işitme kaybı olan çocuklarda işitmenin süratli bir formda rehabilitasyonu çok kıymetlidir.
KOKLEAR İMPLANT KİMLERE TAKILIR
-
Doğuştan ileri derecede işitme kaybı olanlar: doğuştan işitme kaybı olan çocuklarda işitme kaybının erken tanılanması çok kıymetlidir. Zira lisan ve lisan gelişimi için çocuklarda kritik bir müddet vardır. Bu müddette 2 yaş civarındadır. Bu nedenle işitme kaybı ileri derecede olan bebeklerde en ülkü ameliyat vakti 1 yaş civarıdır. 1 yaşında koklear implant ameliyatı olan çocuklarda olağana yakın bir işitme elde edilmesi ve lisan lisan gelişiminin olma ihtimali %95 in üzerindedir. 1-2 yaş aralığında yapılan ameliyatlarda da sonuçlar son derece yüz güldürücüdür. 2 yaşından sonra muvaffakiyet oranı azalmaya başlamaktadır. 4 yaş civarı ise kritik yaş kabul edilmektedir. Zira doğuştan işitme kaybı olup hiçbir lisan gelişimi olmayan çocuklarda 4 yaştan sonra koklear implant yapıldığında muvaffakiyet elde etmek pek mümkün değildir. Bu durumun tek bir istisnası vardır. Şayet çocuk 4 yaştan büyük olmasına karşın bir ölçü lisan gelişimi varsa o vakit koklear implanttan yarar görme bahtı olabilir.
-
Daha sonradan ortaya çıkan işitme kayıpları: yetişkin bireylerde ve lisan lisan gelişimini tamamlamış çocuklarda ortaya çıkan ileri derecede işitme kayıplarında da koklear implant ameliyatları yapılır. Aslında bu gurup koklear implanttan en âlâ yarar gören guruptur. Şayet işitme kaybı oluştuktan kısa bir mühlet sonra ameliyat yapılırsa bu şahıslar daha aygıtın birinci kullanımından itibaren işitmelerine kavuşur ve ekseriyetle konuşulanları anlarlar. Lakin ortadan uzun yıllar geçmesi implant muvaffakiyetini azaltacaktır. Şayet işitme kaybının oluşmasından 10 yıldan uzun bir müddet geçmişse bu şahıslarında implanttan yarar görme talihi çok azalır. Bu nedenle ameliyatların mümkün olduğunca kısa müddette yapılması gerekir.
İŞİTME KAYIPLI BİR BEBEKTE KOKLEAR İMPLANTASYON SÜRECİ NASILDIR?
İşitme kaybı tespit edilen bir bebek çabucak işitme aygıtı kullanımına ve eğitim programına başlatılır. Bebek koklear implantasyon programına alınır ve takip edilir. 1 yaş civarında bebeğin işitme aygıtından kâfi oranda istifade etmediği anlaşılırsa bebek ameliyat edilerek koklear implant yerleştirilir. Ameliyattan yaklaşık 1 ay sonra dış kesim takılarak aygıt aktive edilir ve ayarları yapılır. Bu çocukların lisan ve lisan gelişimi için özel eğitim almaları gerekir.
KOKLEAR İMPLANT AMELİYATI KİMLERE YAPILMAZ
-
İşitme kaybı olmasına karşın işitme aygıtından kâfi yarar gören şahıslara yapılmaz.
-
İç kulak yapısı ileri derecede bozuk olan ve/veya işitme hududu olmayan bireylere yapılmaz ( Bu hastalara beyin sapı implantı yapılır ).
-
Doğuştan işitme kayıplı olup 5-6 yaştan büyük olan ve hiçbir lisan gelişimi olmayan çocuklara yapılmaz
-
Erişkin periyotta işitme kaybı gelişen ve üzerinden 10-15 yıldan fazla geçmiş şahıslara yapılmaz.
KOKLEAR İMPLANT AMELİYATLARININ RİSKİ VARMIDIR
Bütün cerrahi süreçlerin muhakkak oranda riskleri vardır. Koklear implant ameliyatınında elbette birtakım riskleri mevcuttur. Bunlar:
-
Anesteziye bağlı riskler: çok çok seçkin oluşan durumlardır ve rastgele bir ameliyattaki risklerle birebir orandadır.
-
Yüz felci riski: yüz sonunun cerrahi bölgeden geçmesi nedeniyle çok nadir olarak yüz felci gelişebilmektedir. Bu oran %1 den daha azdır
-
Beyin sıvısı kaçağı: ameliyat sırasında iç kulak açıldığı için nadir olarak hastalarda ameliyat sonrası beyin sıvısı kaçağı olabilmektedir. Bu sorun daha çok iç kulak yapısında bozukluk olan hastalarda olmaktadır.
-
Menejit gelişimi. Bu hastalarda iç kulak açılması nedeniyle çok seçkin ameliyat sonrası menenjit gelişme riski vardır. Bu nedenle tüm koklear implant hastaları ameliyattan evvel menejit müdafaası için aşılanırlar
-
Cihazın bozulma riski: bu aygıtlar elektronik aygıtlar olması nedeniyle birtakım hastalarda yıllar içerisinde aygıt bozulabilmektedir. Bu oran %1-3 civarındadır. Fakat bozulan aygıt ameliyatla problemsiz olarak yenisi ile değiştirilebilmektedir.