Kalbin sağ ve sol odacıklarını ayıran septumda delik olması sonucudur. Kalpte delik kanın delikten geçerek kanın akciğerden tekrar tekrar geçmesine, kalbin iş yükünün artmasına neden olur.
Kalpte Delik Tipleri
Defekt olarak da isimlendirilen kalpte delikler tek başına olduğu üzere bazende daha kompleks doğumsal kalp hastalıklarında başka anomalilerle birlikte bulunur. Aşağıda sık görülen kalpte delik örnekleri yer almaktadır.
Atrial Septal Defekt (ASD)
ASD kalbimizin sağ ve sol üst odacıkları (atrium) ortasında delik olmasıdır. Kan sol atriumdan geçerek sağ atriumdaki kanla karışır. ASD‘lerin bir kısmı tabiatıyla kapanır. Lakin orta ve geniş ASD girişimsel ya da cerrahi yolla kapatılır.
Ventriküler Septal Defekt (VSD)
VSD kalbin alt odacıkları ortasında, kalpte delik olmasıdır. VSD nedeniyle akciğerden gelen kanın bir kısmı kalp kasıldığında bedene gitmek yerine tekrar akciğere pompalanır. Küçük VSD’ler çoğunlukla zaten kapanır. Büyük VSD ise ameliyatla kimileri ise girişimsel olarak kapatılır.
Komplet Atrioventriküler Septal Defekt (AVSD)
Bu en ağır kalp deliğidir. Kalpte delik her 4 odacığı da ilgilendirir. Oksijenden varlıklı kan gerçek yere ulaşmasında sorun yaşanır. AVSD yalnızca cerrahi olarak ve yamayla tedavi edilir. Kimi durumlarda birden fazla ameliyat gerekebilir.
Fallot Tetralojisi
Bazen kalpte delik olduğu halde daha öteki doğumsal kalp hastalıkları da beraberinde olabilir. Fallot tetralojisinde 4 farklı defekt bir ortadadır. Bunlar geniş VSD, sağ ventrikül hipertrofisi, VSD üzerinde yer değiştiren aort damarı ve akciğer damarına kan pompalanmasına mahzur oluşturan Pulmoner kapak darlığıdır.
Patent Duktus Arteriozus (PDA)
PDA kolay anlatımla aort damarında delik olmasıdır. Anne karnında iken bu deliğin misyonu bebeğin akciğerini bypass etmektir. Kan bebeğin akciğerine uğramadan anneden gelen oksijenlenmiş kanın direkt bebeğin bedenine gönderilmesini sağlar. Doğar doğmaz bebek kendi akciğerini kullanır ve deliğe muhtaçlık kalmaz ve kapanır.
Bu delik ya da damarsal yapı kapanmaz ise patent duktus arteriozus (PDA) denir.
Kompleks Kalp Hastalıkları
Tek ventrikül, büyük arter transpozisyonu, triküspit atrezisi üzere bir çok doğumsal kalp hastalığında tıpkı vakitte VSD, ASD üzere kalpte delikte vardır.
Kalpte Delik Neden Olur?
Kesin nedeni bilinmemekte birden çok etkenin rol oynadığı (multifaktöriyel) düşünülmektedir. Hem çevresel hem de genetik etkileşim olduğu kabul edilir. Down sendromu, Turner sendromu üzere genetik hastalıklarda kıymetli oranlarda konjenital kalp hastalığı saptanır. Gebelik denetimsiz diyabet, gebelikte kimi ilaçların kullanımı riski arttırır.
Kalpte Delik Belirtileri Nedir?
Bebeklerde ve çocuklarda belirtiler çocuğun yaşına ve kalpte deliğin tipine ve boyutuna nazaran farklılık gösterir. Bazen belirtiler çok bilinmeyen ve siliktir. Yıllarca fark edilemez ve erişkin yaşta teşhis alır. Bazense hayatın birinci günlerinde belirtiler başlar. Morarma, emerken yorulma , güzel emmeme, sık nefes alma, tartı alamama, çok terleme, büyük çocuklarda efor kapasitesinde azalma, çabuk yorulma, göğüs ağrısı, bayılma, çarpıntı yakınması olabilir.
Kalpte Delik Tanısı Nasıl Konur?
Kalpte delik varsa hekim rutin muayenesinde en dikkati çeken bulgu üfürüm duyulmasıdır.
Bazen ise belirtiler dikkati çeker ve çocuk kardiyolojisi uzmanına sevk edilir. Teşhis sürecinde birinci basmak en kıymetli araçlar elektrokardiyografi (EKG) ve ekokardiyografidir (EKO). Kalpte delik var olup olmadığı, ne tip olduğu, kalbin neresinde olduğu, boyutu ve sirkülasyona tesirleri üzere birçok soruya EKO ile cevap bulunur.
Sekundum ASD Eko Videosu
Perimembranöz VSD Eko Görüntüsü Midmüsküler VSD Eko Görüntüsü İnlet VSD Eko Görüntüsü Apikal VSD Eko Videosu
Kalpte Delik Tedavisi
Her kalpte delik tedavi edilmez. Küçük delikler klinik olarak sorun yaratmaz. Kalpte delik büyükse kalp yetersizliği gelişir. Tıbbi tedavi ile yani ilaç verilerek kalbin işlevleri desteklenir. Düzgün gelişmeyen bebeklerin beslenmesi yüksek güç mamaları ile destek edilir. Büyük delikler tedavi edilmez ise vakitle akciğer damarında tansiyon yükselmesi yani Pulmoner hipertansiyon gelişmesine neden olur. Pulmoner hipertansiyon uzun sürdüğünde akciğer damarlarında geriye dönüştürülemez hasara neden olur. Eisenmenger sendromu denilen bu durum geliştiğinde ve ameliyat olma ihtimali de ortadan kalkar.
Ameliyatla kapama açık kalp ameliyatıdır. Büyük delikler yama dikilerek kapatılır. Kalpte Ameliyatsız kapamada ise kalp durdurulmadan, kateter kullanılarak yapılır. Hasta süreçten 1-2 gün sonra taburcu olur. Deliğe yerleştirilen aygıtın üzeri bir müddet sonra bedenin kendi dokusuyla kaplanır.
Ameliyatsız kapama prosedüründe defekti kapatmak için kullanılan aygıt, kateterle kalbe ilerletilir ve defekti kapatacak biçimde yerleştirilir.
