Horlama nedir?
Horlama, boğaz ve geniz bölgesinde, uyku esnasında gevşemiş olan yumuşak dokuların, teneffüsle oluşan hava akımı tarafından titreştirilmesi ile oluşur. Uyku derinleştikçe yumuşak damak, lisan ve gırtlak kasları gevşeyerek hava yolunu daraltırlar. Hava yolu daraldıkça teneffüs için sarf edilen efor artar. Buna bağlı olarak doku titreşimi de artar ve horlama daha gürültülü olur.Sesli ve sık horlama sıhhat açısından sorunlara neden olabileceği üzere, kişinin partneri ve etrafı ile olan bağlarında de sorun yaratabilir. Yetişkinlerin üçte biri horlamaktadır.Horlama yalnızca toplumsal rahatsızlık veren gürültülü bir uyku formu değildir, uykuda soluk durmaları ile birlikte olduğunda önemli bir hastalığın belirtisi olarak kabul edilir. Bu hastalığa uyku apnesi (sleep apne) denir ve kesinlikle önemsenmesi gerekir. Horlayan şahısların en az yarısında apne denilen bu soluk durmaları görülebilir.
Horlama neden olur?
Hastaların birçoklarında yumuşak damak, küçük lisan ve bademcikler bölgesinde yahut yutak ve lisan kökünde yahut burun ve geniz boşluğundaki daralma ile tıkanıklıklar sonucunda horlama oluşur. Bu bölgelerdeki meselelerin çeşitli kombinasyonları mümkündür. Kimi yüz ve çene kemiklerinin yapısal problemleri ve nörololjik meselelerde da olabilir. Bunların yanında nezle, grip üzere akut hastalıklarda hastalık müddetince burun tıkanıklığı (konjesyon) olacağından, süreksiz olarak horlama görülebilir.
Çocuklarda horlama neden olur?
Çocuklarda horlama varsa çoklukla geniz eti ve bademciklere bağlıdır. Bu dokuların çok büyümesi sonucunda çocuklarda da uyku apnesi görülebilir. Çocuklarda uyku apnesi varsa kesinlikle gecikmeden tedavi etmek gerekir. Tedavisiz kalmış çocuklarda uzun vadede ağız-yüz gelişiminde anormallikler görülebilir.
Kilonun horlama ile ilgisi nedir?
Kilolu olmak, boğaz bölgesinde doku artışına yol açarak daralmaya neden olur. Ayrıyeten karın içi yağ kitlesinin aşağıdan akciğerleri sıkıştırması ve boyun dokularının kalınlaşması ile hava çıkış yolunu daraltabilir. Uyku apnesi hastalığı olan bireyler çabucak sürekli çok kiloludurlar.
Alkol horlamaya nasıl sebep olur?
Horlama, uyku öncesi fazlaca alkol tüketimine bağlı olabilir. Alkol, sakinleştirici tesiriyle boğaz kaslarını gevşetir. Birebir biçimde sakinleştirici ilaçlar da emsal düzeneklerle horlamaya yol açabilirler.
Uyku apnesi nedir?
Bazen horlama, uyku apnesi ile birlikte olabilir. Bu önemli durumda hava yolu tam kapanarak teneffüs büsbütün durur. Uyku apnesinde şiddetli horlamayı 10 saniye yahut daha fazla sessizlik izler. Giderek azalan kan oksijeni ve artan karbondioksit bedene “uyan !” sinyalini verirler ve kuvvetli bir soluk ile gürültülü bir horlama oluşur.Uyku apnesi kolay olarak gündüz uyuklamaya neden olabileceği üzere tedavi edilmezse diabet, hipertansiyon ve kalp yetmezliğine dahi yol açabilir. Çocuklarda dikkat azalması ve hiperaktivite bozukluğuna neden olabilir.
Uyku apnesi nasıl teşhis edilir?
Eşlerinin apne tanımladığı hastalar kesinlikle KBB muayenesinden geçmelidirler. Önemli apne hastalığı tarafında bulgusu olanlar uyku laboratuarlarına gönderilir. Otel odası üzere hazırlanmış bu laboratuarlarda hastanın gecelemesi istenir ve sabaha kadar olan uykusu incelenerek apne sayısı ve öteki kimi kıymetli ölçüler belirlenir. Teşhis bu araştırma sonucu katılaştırılır.Ayrıca ileri endoskopik görüntüleme teknikleri sayesinde daralan bölgeler çarçabuk muayene edilerek tedaviye yönelik yaklaşım planlanabilir.
Horlamanın tedavisi nasıl olur?
Horlama tedavisinde, şayet apne yoksa ya da apne sayısı düşük ise burun tıkanıklığı, yumuşak damak, küçük lisan ve lisan kökündeki engellemeler yada tıkanıklıklar değişik tekniklerle düzeltilebilir. Sebebe yönelik olarak, yumuşak damak küçültülmesi, burun etleri küçültülmesi, eğrilik varsa düzeltilmesi, küçük lisanın çıkartılması operasyonları uygulanabilir.Ancak birçok defa bu operasyonlara gitmeden evvel hastanın kilo vermesi, nizamlı yaşaması, sigara ve alkolün kesilmesi önerilir.
Tedavisindeki yenilikler nelerdir?
Önceden lazerle yapılan yumuşak damak ve küçük lisan küçültme süreçleri için giderek radyofrekans dalgalarının kullanılması yaygınlaşmıştır. Burada radyofrekans, lokal anestezi ile yumuşak damak uyuşturulduktan sonra iğne üzere bir girişle yumuşak damak içerisine uygulanmakta ve böylece yumuşak damağın gerginleşmesi ve küçük lisanın küçülmesi amaçlanmaktadır. Hastalığın ciddiyetine bağlı olarak yaklaşık 2-3 seans gerekebilir. Çoklukla 10 dakikayı geçmeyen bir müddette uygulanır ve birçok sefer ağrısız, kanamasız kolay bir operasyon olarak kabul edilir. Şayet hastada lisan kökü yada burun içi sebepler de varsa genel anestezinin tercih edilmesi gerekir.
Uyku apnesi nasıl tedavi edilir?
Eğer horlayan hastanın apne sayısı makul bir düzeyin üstündeyse mutlaka bu hastaların kolay tekniklerden fayda görmesi kelam konusu değildir. Bu durumdaki hastaların tedavisi uyku kliniklerinde verilir ve hastaların CPAP denilen maskeleri takarak uyumalarının sağlanması ile yapılır. Bu maskeler uykuda hastaya daimi, olumlu basınçlı oksijen veren araçlardır. Başlangıçta birçok hasta bu aracı kullanmak istememekte fakat vakitle faydasını çok besbelli bir formda gördüğü için bir müddet sonra rahatlıkla kullanmaktadır. Ayrıyeten ağız protezleri ve burun açıcı bantlar ile ağız ve burun açıklığı sağlanarak teneffüs kolaylaştırılabilir.
Basit horlamadan kaçınmanın yolları nelerdir?
–Alkol ve sigara kesilmesi
–Kiloya dikkat edilmesi
–Göbek etrafı yağ dokusunun eritilmesi
–Spor yapılması
–Stresin yönetimi
–Akşam yemeklerinin az ve yatmadan en az 3 saat evvel yenilmesi
–Yan yatılması
–Yatak ve yastık alışkanlıklarına dikkat edilmesi
–Uyku hapları ve sakinleştirici ilaç alınması olumsuz kabul edilir
–Varsa akciğer, mide ve barsak meselelerinin düzeltilmesi gerekir
