Geniz bölgesi, burun deliklerimizle başlayan hava kanallarının sonunda ve yumuşak damağın ardında yer alan boşluktur. Genizde, bakteri ve virüs cinsi mikoplarla çaba eden bağışıklık sistemi (lenf bezi) dokuları yer alır.
Çocuğun yanında sigara içilmesi, alerji ve enfeksiyonlar sonucunda bu lenf dokuları büyüyebilir. Bu lenf bezi büyümesine, geniz eti büyümesi (adenoid hipertrofi) denilir. Kreşe ya da okula giden çocuklar, enfeksiyonlarla daha sık karşılaştıklarından geniz etine bağlı sıkıntıları daha fazla yaşarlar. Geniz eti, en büyük haline 4-7 yaşında erişir. Bu yaştan sonra ise küçülmeye başlar. 12 yaş civarında erişkin yaştaki form ve boyutuna ulaşır.
Geniz eti olan her çocukta ameliyat gerekirmi?
Geniz eti çok büyük olduğunda burundan nefes alma zahmetine neden olur. Burundan rahat nefes alamayan hastada horlama, ağız açık uyumadan uykuda teneffüs durması (apne) ve ona bağlı metabolik problemlere kadar birçok sorun ortaya çıkabilir. Büyümüş geniz eti mikroorganizmalar için bir rezervuar vazifesi görür, onların büyümesine saklanmasına ortam hazırlar. Geniz tıkanıklığının uzun sürmesinin çocuklarda yüz yapısına olumsuz tesiri olabilir. Bu çocuklarda “adenoid yüz” denilen; uzun ve ince bir yüz, yüksek damak, üst çenenin öne hakikat büyümesi, ağızın daima açık olması hali, bozuk dişler ortaya çıkar.
Geniz etinin yerleştiği bölge, kulak, burun sinüs, boğaz ve nefes borusu gib beden yapılarının birleşme yeri olduğundan, tekrarlayan enfeksiyonlara neden olur. Bu çocuklarda; tıkayıcı uyku apnesi, üst teneffüs yolu direnç sendromu, horlama, burun tıkanıklığı ve buna bağlı ağız solunumu, dikkat dağınıklığı ve buna bağlı ders muvaffakiyetinde azalma, huzursuzluk ve asabiyet, uykuda idrar kaçırma, yutma ve konuşma bozukluğu, tat ve koku almada azalma, orta kulakta sıvı toplanması, işitmede azalma, anormal yüz ve diş gelişimi, büyüme ve gelişme geriliği, tekrarlayan orta kulak iltihabı, sinüzit, bademcik iltihabı, akciğer iltihabı üzere sorunlarla karşılaşılabilir.
Geniz eti tanısı nasıl koyulur?
Burun içerisinden poliklinikte yapılan görüntülü (endoskopik) muayene ile teşhis çarçabuk koyulur. Ağrı verici bir süreç değildir. Nadiren radyolojik görüntüleme ile (röntgen sineması çekilerek) ile teşhis koyulmaya çalışılır. Endoskop ile muayene sayesinde genzi etinin büyüklüğü, nefes almayı ne kadar engellediği kıymetlendirilebilir.
Geniz eti ameliyatı ne vakit / hangi yaşta yapılmalıdır?
Geniz eti her yaşta ameliyat yapılabilir. Evvelce anesteziye bağlı problemlerden daha fazla çekinildiği için 3 yaş sonrası tavsiye edilmekte idi. Bugün gelişen anestezi teknikleri sayesinde daha küçük çocuklarda da inançlı cerrahi yapılabilmektedir.
Ameliyat sonrası hastayı neler beklemektedir?
Geniz eti ameliyatı, birçok defa bademcik ile birlikte, çocukluklarda en sık yapılan ameliyatıdır. Ameliyatın kendisi 20 dakika kadar sürer. Ameliyathanede ahenge ve uyanma dahil ortalama müddet 1 saat kadardır. Geniz eti hastanın ağzının içinden kapalı ameliyat ile alınacaktır. Bu ameliyatta hastanın yüzünde yada burun cildinde kesi yapılmasına gerek yoktur. Hasta anesteziden uyanma sonrası yaklaşık 4-5 saat müddetin akabinde, çoklukla taburcu edilebilir. Birebir gün çok sıcak ve katı olmayan bir çok yiyeceği hastalar yiyebilir. Anestezi verilmesi için kullanılan anestezi tüpünden ötürü 1-2 gün boyunca, hasta genizden fazla boğazında ağrı duyabilir. Açık yara olması nedeniyle çocukların 1 hafta mühletle okula gitmemeleri uygun olur.
Geniz eti alınsa dahi çocuğun yaşına ve fizyolojisine bağlı olarak yine büyüyebilir, işlev bozukluğuna neden olursa tekrar alınması gerekebilir.
