Asit ve sindirim enzimleri bulunduran mide içeriğinin geriye, yani yemek borusuna yahut daha da üstte yer alan boğaz ve gırtlak bölgesine geri kaçışına reflü denir. Bu geri kaçış yemek borusuna olursa “gastro-özefageal reflü”; boğaz, gırtlak ve ses tellerine olursa “laringofarengeal reflü (boğaz reflüsü-gırtlak reflüsü)” olarak isimlendirilir. Yemek borusuna olan reflü daha sık bilinmektedir, bu reflü çoğunlukla göğüste yanma hissi oluşturur. Boğaz-gırtlak reflüsünde ise bu yanma hissi birçok vakit yoktur, bu nedenle “sessiz reflü” olarak da isimlendirilir.
Boğaz-gırtlak reflüsü hangi şikayetlere yol açar?
Boğaz-gırtlak reflüsünde asitli mide içeriğinin geri kaçışına bağlı etkilenen bölge temelde boğaz, gırtlak ve ses telleridir. Bu yüzden de hastaların şikayetleri bu bölgelere ilişkin olur. Sık sık boğaz temizleme, boğazda bir şey takılmış yahut bir şey varmış hissi, ses kısıklığı yahut ses kalitesinin bozulması, ağır yahut çok ölçüde boğaz salgısı olması, ağızda acı yahut makus bir tat varlığı, gıcık stilinde uzun periyodik öksürük, yutma ve yutkunmada zorlanma gibi şikayetler gözlenebilir.
Boğaz-gırtlak reflüsünün tanısı nasıl ve kim tarafından konur, nasıl tedavi edilir?
Boğaz-gırtlak reflüsündeki şikayetler hastalığa özel değildir, yani öbür birçok hastalık da benzeri şikayetler oluşturabilir. Bu yüzden reflü düşündüren şikayetleri olan hastanın bir Kulak Burun Boğaz tabibi tarafından kıymetlendirilmesi gerekir.
Reflü tanısı koyulduktan ve öteki hastalıklarla ayırıcı tanısı yapıldıktan sonra, hastaya mutlaka diyet ve ömür usulü değişiklikleri önerilir. Bunların dışında gerekirse ilaç tedavisi uygulanır. Yemek borusuna olan reflü ile boğaz-gırtlak reflüsünde uygulanan ilaç tedavileri sıklıkla emsal olmakla birlikte ilaçların doz ve tedavi mühletleri çoklukla farklıdır. Boğaz-gırtlak reflüsü tedavisinde kullanılan ilaçların yanlışsız dozda ve uygun müddet ile (ortalama 3-6 ay kadar) kullanılması değerlidir.
İlaç tedavisine ek olarak birtakım hastalar ses hijyeni ve ses terapisi gibi rehabilitasyon yöntemlerinden de yarar görebilir.
İlaca cevap vermeyen, dirençli az durumlarda reflü için cerrahi tedavi (fundoplikayon, laparoskopik fundoplikasyon) uygulanması gerekebilir. Bazen reflüye ikincil olarak oluşan havayolu darlıkları, ses teli granülomları üzere durumlarda ilaç tedavisine ek olarak cerrahi tedavi gerekebilir.
Boğaz-gırtlak reflüsünün önlenmesinde önerilen diyet ve hayat stili değişiklikleri nelerdir?
• Kilo almamalı, ülkü kiloyu muhafazalı,
• Karın bölgesini çok sıkan kıyafetlerden kaçınılmalı
• Yemeklerden çabucak sonra uzanma, yatma, eğilme ve fizikî idman yapmaktan kaçınılmalı
• Uyumadan yaklaşık 3 saat öncesinde su dışında hiçbir şey tüketmemeli
• Öğünlerde az ve sık beslenmeli
• Gerilimden kaçınılmalı
• Sigara ve öbür tütün eserleri içilmemeli
• Alkolden uzak durulmalı
• Yatak baş kısmını yaklaşık 10-15 cm kadar yükseltilmeli
• Mentol içeren sakız, şeker, öksürük şurubu ve ağız gargaralarını kullanmamalı
• Reflü oluşturabilecek besinleri daha az tüketmeye itina göstermeli:
Yağlı yahut baharatlı besinler, kafeinli içecekler (kahve, çay, kola gibi), gazlı içecekler, domates ve domates sosu (salça, ketçap, ve benzeri) içeren yiyecekler, turunçgiller (portakal, mandalina, limon, ve benzeri), ananas, sirke, limon suyu, süt ve süt eserleri, çikolata, yağ içeriği yüksek kuruyemişler (yer fıstığı, fındık, cashew gibi), ağır nane içeren besinler.
