Beyin tümörleri, tümörün kaynaklandığı hücre gurubuna nazaran iki gurupta sınıflandırılabilir:
-
Beynin kendisi yahut dayanak dokusundan kaynaklanan tümörler: Kaynaklandıkları hücre topluluklarına nazaran alt guruplara ayrılır, yerleşim gösterir, bulgu verir ve yaş-cinsiyet faklılığı gösterirler. Bunlar ortasında erişkinlerde “glial tümörler”, “meningiomlar” ve “hipofiz adenomları”, çocuklarda ise “glial tümörler” ve “medulloblastomlar” beynin en sık görülen tümörleridir.
Genellikle dört evrede değerlendirilirler. Evre I-II “düşük evreli” yani “iyi huylu”, Evre III-IV ise “yüksek evreli” yani “kötü huylu” olarak kabul edilir. Direkt düşük yahut yüksek evreli olabildikleri üzere düşük evreli tümörler yüksek evreli tümörlere dönüşebilirler. Sağkalım mühleti evre yükseldikçe kısalır. Büsbütün çıkarılamayan yeterli huylu tümörlerin ve tüm makus huylu tümörlerin nüksetmesi sözkonusudur.
-
Metastatik beyin tümörleri: Bedenin öteki yerindeki bir tümörün beyne yayılması sonucu oluşan ve orta-ileri yaş gurubunda ortaya çıkan makus huylu tümörlerdir. Erkeklerde daha çok akciğer, bayanlarda ise göğüs kaynaklıdırlar. Kalın barsak, mide, cilt ya da prostattan da kaynaklanabilirler. Bazen metastazın kaynaklandığı organ saptanamayabilir. Bu tümörlerde sağkalım mühleti, bedendeki tümörün kaynağı ve yayılımı, metastatik tümör sayısı, hastanın yaşı ve ek hastalık varlığı üzere faktörlere bağlı olarak değişir.
Çocukluk Çağı Beyin Tümörleri
Çocukluk çağı kanserleri ortasında lösemiden sonra en sık görülen tümör cinsidir. Çoğunlukla beyincik ve beyin sapı bölgesinde yerleşir. Hayatın birinci yılından itibaren görülebilir, bazen doğumsal da olabilir. Teşhis konana kadar büyük boyutlara ulaşabilirler. Kaynaklandığı yere nazaran; başağrısı, kusma, fizik-psikomotor gelişme geriliği, baş etrafında büyüme, epilepsi nöbetleri, yürümede dengesizlik, görme bozukluğu, hormonal bozukluklar ile ortaya çıkabilirler.
Kalıtsal Beyin Tümörleri
Ailesel olarak geçiş gösteren kimi beyin tümörleri, cilt lezyonları ve başka organ patolojileri ile birlikte ortaya çıkar. Kimileri ise göğüs kanseri, sarkom, lösemi, polip üzere bedende öteki yerlerdeki tümör varlığıyla birliktedir.
Belirtiler
Tümörün yerleşim yeri, büyüme suratı ve büyüklüğüne bağlı olarak değişen; şuur değişiklikleri, kol ve bacaklarda artarak devam eden güçsüzlük, konuşma-anlama bozukluğu, görme bozukluğu-çift görme, başağrısı, bulantı-kusma, epilepsi nöbeti, kulak çınlaması ve işitmede azalma, yürümede dengesizlik, kişilik değişiklikleri, göğüsten süt gelmesi-adet düzensizlikleri ve el-ayak büyümesi-empotans üzere hormonal sorunlar görülebilir.
Başağrısı çoğunlukla tümörün; kitle tesiri, beyin omurilik sıvısı deveran yollarını tıkaması, ödem yahut kanamasına bağlı baş içi basınç artışı nedeniyle gelişir ve sabahları fazla olup öksürme-ıkınmayla artar. Başağrısına bulantı-kusma eşlik edebilir, kusmayla başağrısı azalır.
Tanı
Beyin tümörlerinin tanısı; detaylı bir hikaye alımı- fizik-nörolojik muayene, nöroradyolojik-nörofizyolojik incelemeler ve gereğinde kan ve beyin omurilik sıvısı incelemeleri ile konur. Kesin teşhis ise ameliyat yahut biopsi ile alınan dokunun patolojik incelemesiyle olur.
Görme yolarının incelenmesi ve hormon incelemeleri hipofiz adenomlarının, işitme testleri köşe tümörlerinin, beyin omurilik sıvısı incelemeleri ise çocukluk çağı tümörlerinin teşhis ve tedavisinde yol göstericidir.
Görüntüleme metotları içerisinde; Bilgisayarlı tomografi (BT), manyetik rezonans (MR) ve modaliteleri, serebral anjiografi, bilhassa metastatik beyin tümörlerinde pozitron emisyon tomografi (PET) ve sintigrafi yer alır.
Nörofizyolojik-elektrofizyolojik kayıt teknikleri ortasında ise elektroensefalografi (EEG) ve uyarılmış potansiyeller bulunur. Bilhassa çoklu metastatik tümörlerde stereotaktik cerrahiyle biopsi yapılarak teşhis konabilir ve tedavi uygulanabilir.
Tedavi
Beyin tümörlerinde temel tedavi prosedürü mikrocerrahi yahut nöroendoskopik prosedürle tümörün büsbütün yahut riskli bölgelerde kısmen çıkarılmasıdır. Radyoterapi, radyocerrahi ve kemoterapi başlangıç tedavisi yahut cerrahiyi destekleyici tedavi olarak tek başına yahut birlikte uygulanabilir.