Ağrı Sınıflandırması

1-Süresine göre

Akut ağrı: Birdenbire gelişen bazen nedeni aşikâr olmayan ve bu nedenle önemli tıbbı incelemeler gerektiren bir bulgudur (belirti, semptom). Ekseriyetle birtakım hastalıkların erken habercisi olabilir. Örnek vermek gerekirse böbrek taşı düşüren bir hastada birinci belirti bel yahut kasık ağrısı olabilir. Akut ağrıda hastanın hastalığına teşhis konuluncaya kadar ekseriyetle ilaç verilmez. Ağrı bu hastalarda faydalı bir bulgu olup mevcut hastalığın kesin teşhisi konuluncaya kadar takip edilmelidir. Şayet hastanın tanısı katılaşırsa ilgili tabip hastanın ağrısını ilaçlarla yahut ağrı tedavisindeki öteki tekniklerle giderebilir. Akut ağrı tedavisini ekseriyetle her branştan doktor kendi tedavi yolları ile giderebilir.

Ameliyatlardan sonra görülen ağrıda akut ağrıya uygun bir örnektir. Ameliyat sonrası ağrı tedavisi aktif yapılmaz ise bu ağrılar kronik ağrı tipine dönebilir. En çok kasık fıtığı ameliyatı, göğüs kafesinin açıldığı ameliyatlar, çeşitli tıbbı nedenlerle (travma, şeker hastalığı, enfeksiyon)ayağın yahut bacağın kesildiği hastalarda görülebilir.Bu tip cerrahi geçirecek hastalarda kronik ağrı gelişmemesi için ameliyat sonrası erken devirde faal ağrı tedavisi yapılması gerekir.

Kronik ağrı: Üç ila altı aydan uzun süren birçok farklı sistemin tesirli olduğu bedende bir hasar oluşmadan yahut oluşarak da gözlenebilir. Bu hastalarda ağrı uzun müddettir devam ettiği için hastanın hayat kalitesini ve günlük çalışma hayatını önemli olarak tesirler. Çoklukla tedaviye dirençli olup bazen ağrıyı kesmek için birkaç sistemi birlikte uygulamak gerekir. Örneğin ağızdan ağrı kesiciler verilirken hastaya girişimsel prosedürler dediğimiz kimi ağrı hudutlarında mesaj durdurucu teknikler uygulanabilir. Kronik ağrı ruhsal olarak hem kişiyi hem de ailesini önemli oranda tesirler, onun için bu hastalara sakinleştirici ilaçları vermekte gerekebilir.

2-Kaynaklandığı bölgeye göre

Somatik ağrı: Ekseriyetle bedenin bir yerinde çarpma, vurma yahut ezilme sonucu görülen bir ağrıdır. Şiddetlidir ve lokalizasyonu mutlaktır.

Visseral ağrı: İç organlardan kaynaklanır. Künt bir ağrıdır ve âlâ lokalize edilemez. Etraf bölgelere yansıyabilir. Örneğin pankreas ağrısı sırta yayılabilir yahut apandisit ağrısı göbeğe yayılabilir.

Sempatik ağrı: Özellikle kan damarlarımızın üzerinde tesirli olan bir ağ formunda bedenimizde bulunan sempatik hudut sisteminden kaynaklı ağrılardır. Örneğin bacağında dolanım bozukluğuna bağlı ağrısı olan hastalarda temel maksat sempatik hudutlardaki iletiyi kesmektir. Böylelikle hastanın hem ağrısı hem de ilgili uzuvda kan sirkülasyonu artar hasta çok rahatlar.

3- Sistemlerine göre

Nosiseptif ağrı: Vücutta birinci ağrıyı algılayan reseptörlere nosiseptör denir. Bunların uyarılması (ısı, kesi, batma, çarpma) sonucu nosiseptif ağrı oluşur. Örneğin elimize iğne battığında oluşan ağrı yahut elimizin yüksek ısıda yandığında oluşan ağrı bu tip ağrıdır. Çoklukla ilaçlarla tedavi edilebilir.

Nöropatik ağrı: Genellikle hududun kendisinin ağrı düzeneğinin oluşumuna neden olduğu bir ağrı tipidir. Bazen sonlar travna sonucu bu tip bir ağrı gelişimine neden olabilir. Örneğin bacağı kesilmiş bir hastada aylar yıllar sonra güdük ucunda hayalet ağrısı (olmayan bacağını var üzere hissedip bu bacağının rastgele bir yerinde ağrı) gelişebilir. Yeniden uzun müddet şeker hastalığı olanlarda ayaklarda yahut ellerde yanma usulünde çok rahatsızlık verici ağrılar gelişebilir. Bu ağrı tipi tedaviye dirençli olup en uygun alternatif tedaviyi uygulamak gerekebilir. Yani hem ilaçlar hem de ağrı giderici girişimsel prosedürler birlikte uygulanabilir. Nöropatik ağrı birtakım kanser hastalarında da gözlenir burada en kıymetli etken sonun tümör dokusu nedeniyle sıkışması yahut bası altında kalmasıdır.

Psikosomatik ağrı: Hastanın ruhsal meseleleri nedeniyle kendisinde bir ağrı olduğunu tabir etmesidir. Aslında organik bir ağrı bulgusu yoktur lakin hasta ağrısı olduğunu söz eder. Çoklukla hastalar bel, sırt yahut omuz bölgelerinde ağrı tanımlarlar. Bu hastalarda öncelikle itimadının tam olarak kazanılması gerekir. Ağrıya neden olan ruhsal sorunu keşfetmek fakat karşılıklı inanç sağlanması ile başarılabilir. Bu hastalar için psikiyatri ile ortak bir tedavi yapılması uygundur.

4- Ağrı bölgesine göre

Yüz ağrısı nedenleri :

Sıklıkla
Trigeminal nevralji
Postherpetik nevralji
Çene eklemi kireçlenmesi
Sinüzit
Multipl skleroz

Baş ağrısı nedenleri :

Sıklıkla
Migren
Basit günlük baş ağrısı
Gerilim tipi baş ağrısı
Boyun bölgesindeki omurlardan kaynaklı baş ağrısı
Travma sonrası baş zarları ortasında kanama

Omuz ağrısı:

Sıklıkla
Omuz çıkığı
Omuz ekleminde kireçlenme
Donuk omuz
Omuz bölgesi tendinit (tendonlarının iltihabi)

.Karın ağrısı :

Sıklıkla
Zona sonrası gelişen ağrı
Geçirilmiş karın ameliyatları sonrası geçmeyen karın duvarı ağrıları
Karın içi organlarının(Pankreas, mide, karaciğer) tümörleri yahut iltihabi durumları

Bel ağrısı :