Beyin nöronların yaydığı elektriksel ihtarlarla çalışan bir organımızdır. Kimi durumlarda yahut hastalıklarda beynin farklı bölgelerinde elektriksel uyarımlarda bozukluklar olmaktadır. Transkranyal manyetik stimulasyın (TMS) yahut uyarımla (TMU) bu bozukluklara dışarıda müdahale edilerek hastalıklar tedavi edilmektedir.
TMS’in tesir düzeneği nedir, nasıl uygulanır?
TMS, bir bobin yardımıyla kafatasının 2-3 cm üzerinden uygulanmaktadır. Yarattığı manyetik alan tesiriyle serebral korteksteki elektrik akımını harekete geçirmekte ve böylelikle nöronları depolarize etmektedir. TMS değişik frekansta uygulandığında farklı tesirlere sahiptir. Yüksek frekans TMS uygulandığı bölgede eksitasyona (uyarım) , düşük frekans TMS ise inhibisyona (yavaşlatma) neden olmaktadır. Tekrarlayan TMS’te manyetik darbeler süratli bir seri halinde gelir. Değişik hastalıklarda uyarımın yeri, yoğunluğu ve vakit aralığı ayarlanmaktadır.
TMS nerelerde kullanılır?
TMS, psikiyatrik ve nörolojik birçok değişik hastalıkda kullanılabilmaktedir.
Majör depresyon hastaları üzerinde yapılan çalışmalar sol prefrontal kortekse yüksek frekansta uygulanan TMS çalışmalarının depresyon tedavisindeki aktifliği gösterilmiştir. TMS depresyon tedavisinde FDA (Amerikan besin ve ilaç dairesi) onayına sahiptir.
Depresyon dışında da birçok psikiyatrik bozuklukta kullanılmaktadır. Anksiyete (bunaltı) bozukluklarında ilaveten hiperaktivite ve dikkat bozukluğunda çok tesirli olmaktadır. Yan tesirlerinin olmaması nedeniyle çocukluk çağında itimatla kullanılabilmektedir.
Parkinson, esansiyel tremor ve tinnitus üzere nörolojik hastalıklarda çok tesirli olduğu tespit edilmiş olup yaygın olarak kullanılmaktadır.
Yine 2016 yılında yapılan ve yayınlanan çalışmalarda obezite rahatsızlıklarında açlık hissini bastırmada ve besin alımını azaltmada tesirli olabildiği bildirilmiştir.
GEBELİKTE TMS
Gebelik devrinde ve doğum sonrası erken devirde annelerin %15 üzere bir kısmında depresyon görülebilmektedir. Bilhassa gebelikte depresyon için verilecek ilaçların bebeğe ziyanlı olması nedeniyle tedavi güçleşmektedir. Annenin belirtilerinin şiddetine nazaran belirlenecek motivasyonel görüşmeler, bilişsel davranışçı çalışmaların yanı sıra somatik tedavi olarak uygulanan TMS ile gebelik ve lohusa periyodundaki hastalara yardım edilebilmektedir.
YAN TESİRİ VAR MIDIR?
TMS uygulaması sırasında hastalar rastgele bir ağrı hissetmemektedirler. Mevcut güvenlik protokolleri bireyin motor eşiğine ait ihtarım ölçüsünü ayarlamaktadır.
