Tiroid bezinde görülen kanserlerin %70 – %80 kadarını oluşturan papiller tiroid kanseri, ultrason ve iğne biyopsisi üzere teşhis yollarının gelişmesi ile muhtemelen bedenin en sık teşhis edilen kanserlerinden biri halini almıştır. Bilhassa 45 yaş altı bireylerde, birden fazla defa başarılı bir formda tedavi edilebilen ve sonuçlarının en yüz güldürücü olduğu kanser cinslerinden biridir.
Yavaş büyüyen bu tümör, kimi vakit uzunluğundaki lenf bezelerine metastaz (sıçrama) yapabilmektedir. Ameliyatla tiroid bezinin tümör içeren yarısının ya da tamamının çıkartılması, kimi vakit da uzunluğundaki lenf bezelerinin bedenden temizlenmesi (boyun diseksiyonu) ve sonrasında da gerekliliğe nazaran radyoaktif iyot tedavisi ile hastanın tamamiyle sıhhatine kavuşması, sık rastladığımız bir durumdur.
Mikropapiller tiroid kanseri (papiller mikro karsinom) nedir?
Tiroid bez dokusunda 1cm’den küçük bir tiroid nodülünün, papiller tiroid kanseri içerdiğinin anlaşılması durumunda artık mikropapiller tiroid kanseri kelam bahsidir. Bu durum şu hallerde karşımıza çıkabilir:
1- Nodülün, ultrasonda kuşkulu bulgular göstermesi üzerine ince iğne biyopsisi ile içinden alınan örneklerin tiroid papiller kanseri varlığını göstermesi,
2- Ameliyatla çıkartılan tiroid dokusunda iri nodüllerde değil de, 1cm’den küçük bir yahut birden fazla papiller kanser odağı saptanması.
3- Uzunluğundaki lenf bezelerinde papiller kanser odağı saptanması üzerine, boyun diseksiyonu yanı sıra tiroid bezinin de çıkartılması ile bu bezin patoloji uzmanları tarafından incelenmesi sırasında 1 cm’den küçük bir yahut birden fazla papiller kanser odağının saptanması.
Mikropapiller tiroid kanserinin ayrıyeten özelliği, şayet boyun lenf bezelerine metastaz üzere bir durum yoksa, tümör tiroid bezi dokusunun içinde sınırlıysa, tiroid bezinin tümör içeren yarısının çıkartılmasıyla (bezin her iki yarısında tümör saptanması durumunda tamamının çıkartılması) kâfi tedavinin sağlanabilmesidir. Birçok kere cerrahi tedavi kâfi olmakta, sonrasında ilaveten radyoaktif iyot tedavisi üzere bir sisteme muhtaçlık duyulmamaktadır. Yeniden de bu cins durumlarda, uygulanacak tedavi yolu, kişinin ve hastalığın özelliklerine, doktorun tercihine nazaran değişiklik gösterebilir.
Bu nedenle bu bahisteki sorularınızı doktorunuzla yüzyüze konuşmak daha hakikat olabilir.
Papiller tiroid kanseri sebepleri nelerdir ve kimlerde daha sık görülür?
Radyasyon ve papiller tiroid kanseri ortasındaki ilgi, bilimsel olarak kanıtlanmış bir gerçektir. Bilhassa 20 yaşından evvel radyasyona maruz kalan bireylerin, ilerleyen yıllarda tiroid bezinde kanser ortaya çıkma ihtimali, öteki bireylere nazaran daha fazladır. Japonya’da atom bombası radyasyonuna, Çernobil’de nükleer santral kazası sonrası oluşan radyasyona maruz kalan bireylerde, maruz kalmayanlara kıyasla daha sık papiller tiroid kanseri geliştiği bilinen bir gerçektir.
Radyasyon dışındaki sebepleri ise net olarak bilinmemekle birlikte, papiller tiroid kanserlerinin %5-15’inin genetik sebeplere bağlı olarak ortaya çıktığı düşünülmektedir. Bu nedenle ailesinde papiller tiroid kanseri olan bireylerde de, olmayanlara kıyasla bu tümöre rastlanma ihtimali daha fazladır. Bayanlarda papiller tiroid kanserinin erkeklere kıyasla 2-3 kat daha fazla görüldüğü bilinmektedir.
Papiller tiroid kanseri ne çeşit belirtiler verir?
Papiller tiroid kanserli hastalar, çoklukla üç farklı biçimde doktorun karşısına çıkar:
- Tiroid bezinde ele gelen ya da ultrasonla fark edilen nodüllerden ince iğne biyopsisi alınması üzerine patoloji uzmanı papiller kanser varlığından ya da kuşkusundan kelam eder.
- Boyunda ele gelen, gözle fark edilen yahut ultrasonla saptanan lenf bezesi büyümesinin, iğne biyopsisi sonrasında tiroid papiller kanser metastazına bağlı olduğunun anlaşılması,
- Genellikle orta yaş üstü hastalarda tiroid bezindeki kanserin, bezin etrafındaki organlara yayılması, işgal etmesi, işlevlerini bozması sonrası tabibe yaptığı müracatla. Örneğin; tümör, tiroid bezinin çabucak ardında bulunan ve rekürren laringeal hudut ismini alan ses telinin hareketinden sorumlu sonun işlevini bozarsa hastada ses kısıklığı oluşabilir. Ya da yeniden tiroid bezinin ardında yer alan yemek borusu duvarını işgal ederse, yutma zahmeti üzere sıkıntılar ortaya çıkabilir.
Papiller tiroid kanseri nasıl teşhis edilir?
Boynun ön kısmında, tiroid bezinin bulunduğu yerde bir şişlik, nodül fark eden hastanın nodülünden ya da ultrason süreciyle tiroid bezinde fark edilen kuşkulu görünümlü nodülden ince iğne biyopsisi standart uygulamadır. Şayet biyopsi sonucu, tiroid kanseri açısından kuşkulu bulunursa, yapılması gereken ekseriyetle ameliyatla tiroid bezinin nodül olan yarısının çıkartılmasıdır. Bu biçimde kanser kelam hususuysa, tiroid bezinin patologlar tarafından incelenmesiyle kesin teşhisi yapılmaktadır.
Papiller tiroid kanseri nasıl tedavi edilir?
Bu hastalıkta yahut kuşkusunda temel tedavi cerrahidir. İnce iğne biyopsisi sonrasında tiroid bezi içinde papiller tiroid kanseri kuşkusuna yahut teşhisine varıldıysa tiroid bezinin tümör içeren lobun (yarısının), ya da tamamının ameliyatla çıkartılması, birden fazla sefer standart tedavi formülüdür.
Bu hastalıkta temel tedavi cerrahidir. Yapılacak cerrahinin kapsamı, örneğin; tiroid bezinin yarısının mı yoksa tamamının mı çıkartılacağının, boyun lenf bezlerinin temizlenip temizlenmeyeceğinin kararı, tedaviyi yönlendiren doktorlar tarafından hastanın ve de hastalığın birçok özelliğine nazaran verilir.
Burada değerli olan, tiroid bezinin bir yahut her iki yarısının, tümüyle çıkartılmasıdır. Bu durumda patoloji incelemesinin sonucuna nazaran tekrar bir ameliyat gerekme ihtimali azalmakta, şayet gerekirse de, yapılacak iş daha kolay ve sağlıklı olmaktadır. Cerrahın ve daha sonra tedaviye dahil olabilecek endokrinoloji ve nükleer tıp uzmanı doktorların işi daha kolaylaşmaktadır.
Bu hastalıkta tedaviyi yönlendiren tabiplerin tercihine nazaran radyoaktif iyot tedavisi, cerrahi tedavinin aktifliğini arttırmak için eklenebilmektedir.
Papiller tiroid kanseri ameliyatının akabinde diğer operasyon yahut tedavi gerekir mi?
Çıkartılan tiroid bezi dokusunda papiller kanser saptanması durumunda hastanın yaşı, cinsiyeti, diğer hastalıklarının bulunup bulunmaması, tümörün büyüklüğü, mikroskopla yapılan incelemedeki hücre özellikleri, tümörün lenf bezlerine, etraf yahut uzak organlara yayılımı üzere pek çok faktör ikinci bir cerrahi (eğer alınmadıysa, tiroid bezinin öteki yarısının alınması ya da boyun lenf bezelerinin temizlenmesi) yahut radyoaktif iyot tedavisi (halk ortasında bilinen ismiyle atom tedavisi), nadiren de radyoterapi üzere ek tedavileri gündeme getirebilir.
Bütün bu faktörleri kıymetlendirmek ve hasta ve hastalık için en uygun tedaviyi seçmek önemli bir tecrübe ve tıbbi bilgi gerektirir. Doktorunuz tedavinizin planlanmasında izlenecek en uygun yolu belirleyecektir.
Papiller tiroid kanseri tedavisinde boyun diseksiyonu nedir ve ne vakit gereklidir?
Baş-boyun bölgesindeki makus huylu tümörlerin cerrahi tedavisinin bir modülü da, hastalık içerdiği bariz yahut beklenen lenf bezelerinin sistematik bir formda, uzunluğundaki hayati yapılara ziyan vermeden çıkartılması, yani boyun diseksiyonu operasyonudur. Bu operasyon çabucak her vakit, tümör dokusunun çıkartılmasıyla eş vakitli olarak uygulanır.
Papiller tiroid kanseri de boyun lenf bezelerine metastaz (sıçrama) yapabilen bir tümördür. Bu nedenle, bilhassa de iri tümörlerde öncelikle bu tümörün en sık metastaz yaptığı boyun ön bölge (bkz: halde VI – VII numaralı bölgeler) diseksiyonu birçok defa tedbir olarak uygulanır. Görünürde (muayenede, ultrason yahut MR üzere tetkiklerde) bu bölgelerde lenf nodlarında metastaz varsa, tiroid bezinin çıkartılması sırasında diseksiyon, bilhassa uygulanması gereken bir süreç halini almaktadır.
Papiller tiroid kanseri bazen de boynun yan kısımlarına (bkz: formda II – III – IV – V numaralı bölgeler) metastaz yapabilmektedir. Bu durum kelam konusu olduğunda, bu bölgeleri içeren bir boyun diseksiyonu gerekli olabilmektedir.
Boyun diseksiyonunun gerekliliği konusunda doktorunuz sizi bilgilendirecektir.
Papiller tiroid kanserinde radyoaktif iyot tedavisi (atom tedavisi) hangi durumlarda gereklidir?
Tiroid bezindeki hücreler ve onlardan köken alan tümör hücreleri, bedene verilen iyot atomlarını, tiroid hormonu yahut öncüllerini yapmak için içlerine çekerler. Bu, birtakım tiroid hastalıkları (hipertiroidi gibi) ve birtakım tiroid kanserlerinin tedavisinde avantaj oluşturmaktadır. İyotun radyoaktif izotopu bedene verildiğinde, tümör hücreleri bu atomları içlerine almakta ve atomlardan çıkan radyasyon da o hücrelerin vefatına yol açmaktadır. Böylelikle, cerrahi sonrası hala bedende (boyun bölgesinde yahut akciğer, kemik üzere uzak organ ve bölgelerde) kalan tümör hücrelerinin yok edilmesi hedeflenmektedir. Bunun yapılabilmesi için, iyoda olan açlığı tümör hücrelerinden çok daha fazla olan sağlıklı tiroid dokusunun bedenden cerrahi ile büsbütün ya da tama yakınının çıkartılmış olması gerekmektedir.
Tiroid ameliyatlarında hudutların korunması neden kıymetlidir?
Ses tellerinin gerginliğini denetim eden süperior larengeal hudut ve ses tellerinin hareketini sağlayan inferior (rekürren) larengeal hudut, ses ve konuşma açısından çok kıymetli yapılardır. Bunlardan süperior larengeal sonun hasar görmesi durumunda hasta tiz sesleri çıkartmakta zahmet çekerken rekürren larengeal hududun ziyan görmesi durumunda çoklukla önemli ses kısıklığı kelam hususudur.
Ses tellerinin gerginliğini denetim eden süperior larengeal hudut ve ses tellerinin hareketini sağlayan inferior (rekürren) larengeal hudut, ses ve konuşma açısından çok kıymetli yapılardır. Bunlardan süperior larengeal sonun hasar görmesi durumunda hasta tiz sesleri çıkartmakta zahmet çekerken rekürren larengeal sonun ziyan görmesi durumunda çoklukla önemli ses kısıklığı kelam hususudur.
Madde husus papiller tiroid kanseri
- Papiller tiroid kanseri, tiroid kanserleri ortasında en sık görülen tiptir.
- Kadınlarda ve 30-50 yaştaki bireylerde daha sık görülmekle birlikte yaşlılarda, gençlerde hatta çocuklarda da görülebilmektedir.
- Geçmişte radyasyona maruz kalmış olmak, yıllar sonra bu hastalığın ortaya çıkmasına sebep olabilir.
- Kimi vakit bu hastalık tesadüf sonucu teşhis edilebilmektedir.
- Papiller tiroid kanseri, yaklaşık her üç hastadan birinde boyun lenf bezelerine metastaz yapabilmektedir.
- Hasta gençse ve erken teşhis kelam mevzusuysa, bu hastalığın büsbütün tedavi edilebilme mümkünlüğü hayli yüksektir.
- Papiller tiroid kanserinin temel tedavisi, tiroid bezinin yarısının yahut tamamının ameliyatla çıkartılmasıdır. Gerekliliğe nazaran radyoaktif iyot tedavisi ve kimi durumlarda da radyoterapi, kemoterapi üzere tedaviler de eklenebilmektedir.
