Otoskleroz (Orta Kulak Kireçlenmesi)
Orta kulak kireçlenmesi olarak ta bilinen otoskleroz hastalığı işitme kaybının sık görülen nedenlerinden birisidir. Genetik geçişli bir hastalık olan otoskleroz birkaç nesil atlayarak ta ortaya çıkabilir.
İşitmenin birinci etabı ses dalgalarının dış kulak kanalı boyunca kulak zarına ulaşarak zarı titreştirmesidir. Bu titreşim orta kulakta yer alan çekiç, örs ve üzengi ismi verilen minik kemikçikler vasıtası ile iç kulak sıvılarına aktarılır. Burada bulunan hudut uçlarında elektrik gücüne dönüştürülen ses dalgaları işitme sonu ile beyindeki işitme merkezlerine iletilerek işitme sağlanır.
Ses dalgalarının dış ve orta kulak boyunca iç kulak sıvılarına aktarılması sürecinde gerçekleşen sorunlar “iletim tipi işitme kaybına” neden olurlar. Bu tip kayıplarda iç kulaktaki işitme organları sağlamdır fakat ses dalgaları bu organlara ulaşamamaktadır. İç kulak ve işitme hududundan kaynaklanan işitme kayıplarına ise “sensörinöral tip işitme kaybı” ismi verilir. İç kulağı da etkileyebilen bir hastalık olan otosklerozda ekseriyetle her iki tip kayıp bir ortada görülmektedir. Bu tip işitme kayıpları ise “mikst tip işitme kaybı” olarak isimlendirilmektedir.
Otoskleroza Bağlı İşitme Kaybı
Otoskleroz hastalığında iç kulak işitme organlarını barındıran kemik yapıda odaklar halinde süngerimsi görünümlü yeni kemik oluşumları meydana gelmektedir.
Bu değişiklikler iç kulaktaki işitme organlarını etkilediğinde “koklear otoskleroz” ismi verilen hudut tipi işitme kayıpları oluşmaktadır.
Hastalığın en sık izlendiği yer ise üzengi kemiğinin ses dalgası titreşimlerini iç kulağa ilettiği taban kısmının yerleştiği oval pencere ismi verilen bölgedir. Buradaki otoskleroz odağı üzengi (stapes) kemiğinin titreşimini engelleyerek ses dalgasının iç kulağa iletimini bozmakta ve sonuç olarak iletim tipi işitme kaybı oluşmaktadır.
Otosklerozda meydana gelen işitme kaybının tipi ve derecesi üzengi kemiğinin tutulma (hareketinin kısıtlanma) ölçüsüne ve iç kulaktaki işitme organlarının hastalıktan etkilenme ölçüsüne bağlı olarak değişmektedir.
Otoskleroz Tedavisi
Tıbbi Tedavi:Özellikle genç yaşlarda saptanan ve süratle ilerleyen hastalıklarda işitme kaybındaki ilerlemeyi yavaşlatmak için kimi tedaviler kullanılmaktadır. Lakin otosklerozun tıbbi tedavisi yoktur.
Cerrahi Tedavi:“Stapedektomi” ameliyatı ile hareketi kısıtlanan üzengi (stapes) kemiği çıkartılarak yerine ses dalgalarını iç kulağa iletecek bir protez konulmaktadır. Lokal ya da genel anestezi altında yapılabilen bu ameliyat ile %90-95 oranında son derece başarılı sonuçlar alınmakta hastaların büyük çoğunluğunda iletim tipi işitme kaybı tamama yakın düzeltilebilmektedir. Çok hafif iletim tipi işitme kaybı olan yahut iç kulak işitme organlarının önemli oranda etkilendiği ileri derecede hudut tipi işitme kaybı olan hastalarda ameliyat önerilmemektedir. Bunu dışındaki tüm otoskleroz hastalarında ameliyata mani önemli bir sıhhat sorunu olmadıkça stapedektomi ameliyatı önerilmektedir.
Ameliyattan sonra birkaç gün baş dönmesi olabilmektedir. Ameliyat sonunda kulak içersine yerleştirilen cerrahi süngerler 7-10 günde alınmakta hastalar bu müddet sonunda olağan hayatlarına dönebilmektedir.
Uygun cerrahi ekipman ve cerrahi tekniklerle yapılan stapedektomi ameliyatının riskleri hayli az olmakla bir arada her ameliyatta yaklaşık %1 oranında işitme kaybı riski bulunmaktadır. Bunun dışında çok daha ender olarak kulak zarında delik oluşması, yüz sonunun zedelenmesi, kulakta enfeksiyon oluşması, pistonun erken periyotta yerinden çıkması üzere komplikasyonlar izlenebilmektedir.
İşitme Aygıtları:Ameliyattan yarar görecek durumda olan her hasta tıpkı vakitte işitme aygıtından da yarar görebilmektedir. Bilhassa iki taraflı otoskleroz hastalığı olan ve ameliyatı tercih etmeyen hastaların iç kulak işlevlerinin azalan işitmeye paralel olarak gerilememesi için işitme aygıtı kullanmaları tavsiye edilmektedir.
Stapedektomi – Orta Kulak Kireçlenmesi Ameliyatı
“Stapedektomi” ameliyatı ile otoskleroz hastalığı nedeni ile hareketi kısıtlanan üzengi (stapes) kemiği çıkartılarak yerine ses dalgalarını iç kulağa iletecek bir protez konulmaktadır. Lokal ya da genel anestezi altında yapılabilen bu ameliyat ile yüksek oranda başarılı sonuçlar alınmakta hastaların büyük çoğunluğunda iletim tipi işitme kaybı tamama yakın düzeltilebilmektedir.
Çok hafif iletim tipi işitme kaybı olan yahut iç kulak işitme organlarının önemli oranda etkilendiği ileri derecede hudut tipi işitme kaybı olan hastalarda ameliyat önerilmemektedir. Bunu dışındaki tüm otoskleroz hastalarında ameliyata mahzur önemli bir sıhhat sorunu olmadıkça stapedektomi ameliyatı önerilmektedir.
Ameliyattan sonra birkaç gün baş dönmesi olabilmektedir. Ameliyat sonunda kulak içersine yerleştirilen cerrahi süngerler 7-10 günde alınmakta hastalar bu mühlet sonunda olağan hayatlarına dönebilmektedir.
Uygun cerrahi ekipman ve cerrahi tekniklerle yapılan stapedektomi ameliyatının riskleri epeyce az olmakla bir arada her ameliyatta yaklaşık %1 oranında işitme kaybı riski bulunmaktadır. Bunun dışında çok daha ender olarak kulak zarında delik oluşması, yüz sonunun zedelenmesi, kulakta enfeksiyon oluşması, pistonun erken periyotta yerinden çıkması üzere komplikasyonlar izlenebilmektedir.