Konuşma insanların toplumsallaşmasını sağlayan en değerli hünerdir. İşitme ise; insanların konuşma ve lisan hünerlerinin gelişmesini sağlayan en değerli duyudur. Çocukluk çağı işitme kayıpları ne kadar erken fark edilirse, tedavisi ve rehabilitasyonu da o kadar âlâ olur. Bu yüzden her yenidoğana birinci bir hafta içerisinde işitme taraması yapılır.
Çocuklarda olağan işitme düzeyi 0- 15 dB aralığıdır. İşitme kaybının düzeyine nazaran çocuklarda farklı bulgular olabilir. Hafif işitme kayıpları; konuşmanın gecikmesine neden olabilir, çocuk sesli harfleri tam olarak duyarken birtakım sessiz harfleri tam olarak duyamaz ve konuşma sırasında o harfleri söyleyemez. Sözleri tam söyleyemez ve cümle kurarken kusurlar yapar. Birebir vakitte öğrenme zahmeti ve buna bağlı çocuğun okul muvaffakiyetinde azalma görülebilir. Orta derecede işitme kayıplarında; çocuğun kesinlikle işitme aygıtı kullanması ve özel eğitim alması gereklidir. Bütün bunlara karşın konuşma ve lisan hünerinde azalma görülebilir. İleri derece işitme kayıplarında ise; hem aygıt hem de özel eğitime karşın konuşma ve lisan hünerlerinde önemli sorunlar olur ve bu durum çocuğun akademik başarısına da olumsuz olarak yansımaktadır.
Çocukluk çağı işitme kayıplarının nedenlerine yüzeysel olarak bakacak olursak; ailesel ve genetik nedenler, annenin hamilelik sırasında geçirdiği enfeksiyon hastalıkları, gebelik diyabeti, annenin gebelik sırasında sigara ve alkol kullanması, prematür doğum, kan nakli yapılması, yenidoğan sarılığı, doğumdan sonraki birinci bir ay içerisinde çocuğun ağır bakımda takip edilmesi, sendromlar, menenjit üzere hudut sistemi enfeksiyonları, kızamık ve kabakulak üzere enfeksiyon hastalıkları üzere nedenler yer alır.
Fakat çocuklarda görülen kazanılmış işitme kayıplarının en büyük nedeni orta kulak enfeksiyonlarıdır. Orta kulak enfeksiyonları süreksiz yahut kalıcı olarak işitme kaybı yapabilirler. Ancak bu hastalığın en kıymetli noktası, çocuklarda en sık işitme kaybı yapan neden olmasından çok, önlenebilir olmasıdır.
Orta kulak, burnun art tarafında, geniz bölgesine açılan “östaki tüpü” denilen bir yapı ile havalanır. Östaki tüpü burun vasıtasıyla orta kulağa hava girişini sağlarken, birebir halde orta kulakta biriken sıvıyı da drene eder. Ancak çocukluk çağında, östaki tüpü gelişimini tamamlamadığı için, orta kulağı havalandırma ve drenaj vazifelerini âlâ yerine getirmez. Bütün bunlara ek olarak, çocukluk çağında sıklıkla görülen, halk ortasında “geniz eti” denilen “adenoid dokusu” da zati tam gelişmemiş olan östaki tüpünün ağzını tıkayarak, orta kulağın havalanmasını ve drenajını düzgünce bozar.
İyi havalanmayan ve içinde biriken sıvıları drene edemeyen orta kulakta sık sık enfeksiyonlar oluşur. Bu enfeksiyonlar kulak ağrısı, ateş ve işitme kaybı yaparlar. Uzun periyodik antibiyotik kullanımı ile bu enfeksiyonlar tedavi edilse de birden fazla vakit orta kulakta sıvı birikimi devam eder. Enfeksiyon olmadan yalnızca sıvı birikimi, kulakta basınç ve dolgunluk hissi yapar, hava olması gereken orta kulak boşluğunda sıvı olduğu için, çocuğun sık orta kulak enfeskiyonu geçirmesine neden olur ve işitme kaybı yapar.
Orta kulakta sıvı birikiminde ve orta kulak enfeksiyonlarında oluşan işitme kaybı birinci başlarda geçicidir. Enfeksiyonun ve sıvının geçmesi ile işitme olağana döner. Ama uzun vadede, kulak zarında çökme, halk ortasında “kulak zarı kireçlenmesi” denilen kulak zarında “kalker plakları” birikimi, kulak zarında delinme, orta kulak kemikçiklerinde aşınma yahut yapışma üzere hasarlara neden olarak kalıcı işitme kayıpları yapabilirler.
Az evvel de belirttiğim üzere çocuklarda kazanılmış işitme kayıplarının en sık nedeni orta kulak hastalıklarıdır. Erken tedavi, takip ve gerekirse cerrahi müdahale ile bu kayıplar büsbütün önlenebilir.
İşitme kaybı olan çocuğa erken müdahale neden değerlidir?
İnsanın toplumun içerisinde toplumsal bir canlı olmasını sağlayan ve bizi öteki canlılardan ayıran en değerli yeteneklerden birisi de konuşmadır. Konuşmanın öğrenilebilmesi için de işitmek en kıymetli koşuldur. Beynimizde işitme ile konuşma ortasındaki yolak birinci 3 yaşta gelişir. Bundan ötürü işitme kayıplarına ne kadar erken müdahale edilirse, hastanın konuşması da o kadar âlâ olur.
Kreş ve okul çağı çocuklarındaki işitme kaybında ise, çocuk her ne kadar daha öncesinden konuşmayı öğrenmiş, geliştirmiş olsa da, yeni sözler öğrenmesi gecikir yahut hiç olmaz. Kreş ve okul çağı çocukların iç güdüleriyle hareket ettikleri, paylaşımı ve toplumsallaşmayı yeni öğrendikleri bir periyottur. Bu devirde çocukta işitme kaybı olması, toplumsallaşmasını etkileyecek ve okul muvaffakiyetini düşürecektir. Bu durum, arkadaşları tarafından dışlanan, içene kapanık, kendisini etraftan izole etmiş bir çocukla karşılaşmamıza neden olabilir.
LÜTFEN UNUTMAYALIM !!!
Erken teşhis konulduğunda ve erken müdahele edildiğinde çocuklardaki işitme kayıpları tedavi edilebilir yahut çok uygun bir biçimde rehabilite edilebilir.
Çocuğunuz yetişkin bir birey değildir. Size gelip bende işitme kaybı var ekseriyetle demezler. Çalan telefonu duymaması, kapı çalınca kapıya koşmaması, okul muvaffakiyetinde azalma, son vakitlerde başlayan huzursuzluk, arkadaşlarıyla ilgisinde azalma ve bozulma, etrafa ilgisinin azalması, sözleri yanlış söyleme ve yeni söz öğrenmemesi çocuklarda işitme kaybı bulguları ortasındadır.
Bu bulgular varsa çocuklarınıza kulak ve işitme muayenesi yaptırınız.
