Nedenler burun ya da geniz bölgesinden başlayıp alt teneffüs yollarına kadar uzanır.
Sigara içmeyen akciğer sineması olağan olan hastaların %92 sinde temel olarak 3 sebep tespit edilmiştir.
1) Üst hava yolu sendromu (daha evvel geniz akıntısına bağlı öksürük sendromu deniliyordu) Sinüsleri ve
burnu yıkayan salgı burun boşluğu geniz bölgesinden boğaz hakikat akar. Bu birtakım hastalar tarafından
şiddetli olarak algılanır ve öksürüğe yol açar. Bu durum alerjik rinit, vazomotor rinit, enfeksiyon sonrası
rinit, bakteriyel sinüzit, alerjinin eşlik ettiği mantar sinüzitleri, kimyasal buhar ve tozlar, mesleki
ortam,gebelik, burun damlalarının çok uzun mühlet ve sık kullanımı şiddetli geniz akıntısı ve inatçı
öksürüğe yol açar.
2) Astım, havayolu darlığı, nefes darlığı öksürük ve hırıltı-cızıltı (wheezing) ile karakterizedir.
3) Reflü (mideden yemek borusu ve boğaza asit kaçışı) Bu asit kaçışı öksürük refleksini tetikler. Öbür bir
nedense mideden gelen asit içeriğinin soluk borusuna kaçması öksürüğü tetikler.
Diğer değerli sebepler ise sigara ve ACE inhibitörü olarak isimlendirilen tansiyon ilaçlarıdır. Sigaranın
bırakılmasından 4 hafta sonra belirtilen tansiyon ilacının bırakılmasından 2 hafta sonra öksürük
şikayetleri düzelir.
Bu üç durum uzun müddetli inatçı öksürüklerde en kıymetli nedenlerdir. “Hastanın akciğer sineması olağan ve
sigara içmiyorsa”
Geçemeyen öksürüklerde öbür nedenler ise
Bronşiektazi
Bronşit
Bronş kanseri
Aspirasyon
Kronik tıkayıcı akciğer hastalığı
Kalp yetmezliği
Yabancı cisim
İnterstisiyel akciğer hastalığı
Nöromüsküler hastalılar
Pertusis
Ruhsal öksürük
Sarcoidozis
Yemek borusu soluk borusu ortasında kaçak
Tüberküloz
Zenker divertikülü (yemek borusunda cep oluşması ve besinlerin bu cepte birikip daha sonra reflüye ve
ağız kokusuna yol açar)
Sonuç olarak hastada inatçı öksürük varsa KBB ve göğüs hastalıkları uzmanına başvurur hastada
ayrıntılı endoskopik muayene akabinde gerekirse ileri tetkik teknikleri ile kıymetlendirilir.
Kronik (İnatçı) Öksürük
Sağlıklı beşerde öksürük olağan bir reflekstir. Süreklilik arz etmesi değerli bir hastalığın belirtisi olabilir.
Akut yani apansız ortaya çıkan öksürüğün nedeni ekseriyetle bulunur ve tedavisi kolaydır. 3 haftadan fazla
süren öksürükler ise kronik öksürük olarak isimlendirilir ve daha derin araştırılmalıdır. Öksürüklerin önemli
bir kısmında neden birden fazla olabilir. Nedenler burun ya da geniz bölgesinden başlayıp alt solunum
yollarına kadar uzanır.Erişkinlerde en sık 3 neden geniz akıntısı, astım ve reflü hastalığıdır.
A. Teneffüs yolunu ilgilendiren nedenler
1. Enfeksiyon (sinüzit, geniz eti iltihabı, bademcik iltihabı, tüberküloz, viral üst teneffüs yolu
enfeksiyonu).
2. Astım
3. Mekanik nedenler (burunda ve bronşta yabancı cisim, kulak kiri)
4. Çevresel faktörler (sigara dumanı, toz, hava kirliliği vs.)
B. İltihabi akciğer hastalıkları
C. Akciğer tümörleri ve kistleri gırtlağa ilişkin hastalıklar ve yabancı cisimler.
D. Ruhsal öksürük
E. Kimi kalp ve tansiyon ilaçları
Çocuklarda öksürük nedeni yaş ile değişir. Birinci 1.5 yaşta reflü, büyük damar anomalileri ve astım en sık
nedenlerdir. 6 yaşına kadar geniz eti, bademcik iltihabı, astım ve sinüzit birinci 4 sırayı oluşturur. 6 – 16 yaş
ortasında ise en değerli 3 neden astım, ruhsal ve sinüzittir.
