Burnumuz kemik, kıkırdak, cilt örtüsü, yağ dokusu, kas dokusu, bağ dokusu, lifler ve fasyadan oluşur. Burnumuzda her iki tarafta konka denilen organlar bulunur sağlı ve sollu 3 yada 4 çift olmak üzere alt konka, orta konka, üst konka ve bazen de 4. çift olarak supreme konkalar bulunur. Alt ve orta konkalar müstakil olarak bulunurken üst kokalar orta konkaların üzerinde yapışık halde bulunur.
Konkalar en içte kemik lamellerden onun etrafında kan damarlarının oluşturduğu kavernöz yapılardan bunları zar üzere çevreleyen mukozadan oluşurlar. Konkaların yüzeyinde hava akımını ve ısıyı ölçen reseptörler bulunur.
Konkalar kan ile dolup boşalan erektil organlardır kendi yapılarında ya da burunda bilhassa ortada bulunan halk ortasında burun direği denilen septumun bozukluklarında olağan boyutlarının 3-4 katına kadar büyüyebilirler.
Alt konka burun soluk yolunda en kıymetli organdır. Büyüyüp küçülerek burundan hava akın ölçüsü ve üslubunu belirler. Soğuk havalarda kan akımını arttırarak havayı ısıtır, kuru havalarda sekresyon (salgı) arttırarak havayı nemlendirir. Şayet bu misyonlarını istikrarlı bir biçimde yapamazsa çeşitli hastalıklar oluşur.
Orta konka esasen burun sinüsleri merkezi pozisyonundadır. Sinüslerin havalanmasında sinüs salgı akımında ve havanın üst iletilerek koku bölgesine ulaşmasında ve koku almada tesirlidir. Orta konka hastalıklarında çoklukla baş ağrısı, sinüzit ve koku alamama şikayetleri olur. Orta konkanın özel durumu konka bülloza hastalığı olup tedavisi endoskopik cerrahidir.
- Konka hipertrofisi (büyümesi)
- Allerjik rinit (saman nezlesi)
- Vasomotor rinit
- Atrofik rinit
Konka hastalıklarında genel olarak burun tıkanıklığı, akıntı, hapşırık şikayetleri olur. Tedavi ise cerrahi ya da ilaç tedavisidir.
İlaç tedavisi spreyler ya da haplardır.
Spreyler
- Antihistaminikli
- Steroidli (kortizonlu)
- Antihistaminik ve steroid karışımı (ülkemizde şimdi yok)
Haplar
- Kortizonlu ilaçlar
- Antihistaminikli ilaçalr
- Montelukast sodyum
- Dekonjestan ilaçlar
Bunlardan dekonjestan kümesi dışındaki ilaçlar konkaların küçülmesine ve sekresyon (salgı) azalmasına bağlı rahatlama sağlarken.
Dekonjestan ilaçlar damar kasılması ile konka içindeki kanı azaltıp hacmini azaltarak nefes almada rahatlama sağlarlar.
Cerrahi tedavi
- Konkaların cerrahi olarak ufaltılması
- Radyofrekans, koter, coblator, plazmakinetik vs. aygıtlar ile konkaların ufaltılması
- Konkaların dışa hakikat bükülerek nefes yolunun açılması. (konka lateralizasyonu)
Hastanın durumuna nazaran doktor uygun tedaviyi seçip uygulamalıdır.
Vazomotor rinit: görece daha az rastlanması ve teşhiste atlamaların olabilmesi tedavide farklılıklar olması nedeni ile bu hastalıktan bilhassa bahsetmek istiyorum. Vazomotor rinit konkaların hava ısısı ve nem oranındaki değişikliklere çok yanıt vermesi ve salgı artışına bağlı burun akıntısına, konka hacminin artışına bağlı burun tıkanıklığına neden olduğu bir hastalıktır.