Erişkin ve çocuklarda burun tıkanıklığının sık görülme nedenleri birbirinden farklı olduğundan şikayetler de birbirinden farklıdır.
Erişkinlerde burun tıkanıklığı nedenleri (görülme sıklığına göre); Anatomik bozukluklar, allerjik bünye, VMR ve burun kitleleridir. Çocuk hastalarda ise geniz eti büyümesi, anatomik bozukluklar, allerjik bünye, VMR ve burun kitleleri olarak sıralanmaktadır. Nedeni ne olursa olsun, burun tıkanıklığı hem erişkin hem de çocuklarda majör fizyolojik değişikliklere ve önemli hastalıklara yol açar.
Nedeni ne olursa olsun çocuklarda ve erişkinlerde burun tıkanıklığı major fizyolojik değişikliklere neden olarak önemli sıhhat problemlerine yol açmaktadır. Horlama ve OSAS (Obstrüktif Uyku Apne Sendromu) bunun en düzgün örneğidir.
Erişkinlerde OSA (Obstrüktif Uyku Apnesi Sendromu ) bulguları nelerdir?
– Horlama
-
Gün içinde çok uykulu olma hali
-
El titremeleri (gece)
-
Yakınları tarafından fark edilen gece uykuda teneffüs durması
-
Cinsel isteksizlik ve cinsel işlev bozukluğu
-
Diş sıkma/gıcırdatma (Bruksizm)
-
Malokulüzyon – ağız çene kapanış problemeleri
-
Çarpık ve/veya kalabalık dişler
-
Temporomandibular eklem hastalığı – ağrı ve gıcırdama sesi
-
Yorgun ve dinlenmeden uyanma
-
Sabah görülen baş ağrıları (uykuda teneffüs durmasına bağlı beyne oksijen gitmemesi)
-
Gece boğulma hissi ile ya da çarpıntı ile uyanma
-
Halsizlik
-
Gece sık tuvalete kalkma
-
Kilo artışı/şişmanlık
-
Hafıza bozuklukları
-
Kötü iş yahut okul performansı
-
Sportif ve atletik performansta düşme
-
Depresyon ve sonluluk öteki görülen bulgulardır.
Çocuklarda OSA ve SDB (Sleep Disordered Breathing, Uykuda görülen teneffüs bozuklukları) bulguları nelerdir?
Çocuklarda OSA ve SDB erişkinlerde nazaran daha farklı semptom ve bulgularla prezente olur. Bu semptomlar çoklukla göz arkası edilmiş yahut yanlış teşhis konulmuştur. Ayrıyeten, çocuklar hastalıkları hakkında bilgi veremediklerinden ötürü tanısı geç konulmaktadır.
Çocuklarda OSA ve SDB şikayet ve bulguları;
-
Ağız solunumu
-
Horlama
-
Huzursuz uyku
-
Uykuda hareket bozuklukları
-
Sık sık uyanma
-
Gece altını ıslatma
-
Baş önde postürü
-
Yeme bozukluğu/Kilo alma
-
ADD / ADHD ( Attention Deficit Disorder/Attention Deficit Hyperactivity Disorder) [Dikkat bozukluğu/Dikkat ve Hiperaktivite Bozukluğu]
-
Okulda akademik performans düşüklüğü
-
Sportif ve atletik performansta düşme
-
Konuşma bozuklukları
-
Malokulüzyon – ağız çene kapanış problemeleri
-
Çarpık ve/veya kalabalık dişler
-
Sinirlilik hali
-
Baş ağrıları
Gün içi yorgunluk ve uykululuk hali ergen ve erişkinlerde görülürken küçük çocuklarda çok sık rastlanmaz.
Yukarıda bahsedilen şikayet ve bulguların hepsi tıpkı anda birebir hastada bulunmayabilir. Her hasta birbirinden farklıdır münasebetiyle bu semptom ve bulguların farklı kombinasyonları ile karşımıza çıkar.
OSA ve SDB hastalarının şikayetleri daha fazla uyumak ile düzelmez. Bunun nedeni uyku esnasında meydana gelen burun tıkanıklığı, OSA ve SDB’den ötürü hava yollarından gereğince oksijen gelmez, buna bağlı olarak kan oksijen düzeyi azalır ve oksijen desatürasyonu olur. Oksijen desatürasyonu; başta kalp ve beyin olmak üzere öteki organların gerilim altında kalmasına neden olur. Ayrıyeten, bedende oluşan oksijen desatürasyonu gerilim hormonu olarak isimlendirilen tekrarlayan “adrenalin’’ salınımına yol açar ve Polisomnografide ( SG, Uyku testi) uyanma/arousal olarak tespit edilebilir. Bedenin uyku esnasında daima adrenaline maruziyeti “sempatik distrofi” olarak da isimlendirilir.
