Nöbet nedir?
Nöbet çocukluk çağında sık görülen nörolojik bir semptomdur. Yaşanması aile için müthiş ve dehşet verici bir olaydır. Nöbet ani olarak meydana gelen şuurun açık ya da kapalı olduğu bir durumdur. İnsanın bedeninde kasılma, atılma, yüzünde seyirme formunda olabileceği üzere bir dehşet hissi, buruna berbat koku gelmesi, hayaller görme, bulanık görme, bir olayı yaşamış üzere hissetme, baş ağrısı, baş dönmesi biçiminde olabilir.
Nöbet ateşli mi olur?
Nöbetler ateşli olabileceği üzere ateşsiz de olabilir. 5 yaş altı çocuklarda en sık ateşli nöbetleri görürüz. Ateşli nöbetler ekseriyetle üst teneffüs yolu enfeksiyonları sonrası görülmektedir. Çoklukla saf nöbetlerdir. Lakin, ateşli nöbetler menenjit üzere önemli beyinsel hastalığın bir semptomu olabilir. Ateşsiz nöbetler halk ortasında sara hastalığı olarak bilinen epilepsi hastalığının da bir bulgusu olabilir. Epilepsi hastalığı tekrarlayıcı nöbetler ile karakterize bir hastalıktır. Ekseriyetle ateşsiz nöbetler formunda bulgu verir. Az olarak ateşin tetiklediği nöbetler ile de bulgu verebilir.
Her nöbet tehlikeli midir?
Nöbetlerin birçok kısa müddetli olup tehlikesizdir. Uzun süren nöbetler tehlikeli olabilir. 5 dakikadan kısa süren nöbetler ekseriyetle saf nöbetlerdir. 5 dakikadan uzun vadeli nöbetler müdahale gerektirmektedir.
Nöbet ile karşılaşıldığında ne yapılmalıdır?
Nöbet aileleri korkutan bir durum olduğu için çoklukla yanlış uygulamalar yapılmaktadır. Nöbet geçiren hastaların %90’ından fazlası birinci beş dakika içerisinde bizatihi durduğu için hasta yan çevrilir. Etrafında ziyan verebilecek nesneler uzaklaştırılır. Hasta kusar ise ağzı temizlenir. Nöbet durmaz ise 112 acil servisi arayarak yardım talep edilmelidir. Nöbet esnasında çeneyi açmaya çalışmak, ağız içerisine kaşık üzere cisimler sokmak tehlikelidir. Çene çıkılarına ve diş kırılmalarına neden olunabilir. Hasta lisanını ısırmış ise lisanı geriye itilir. Nöbet esnasında suyun altına sokulma, birşeyler yedirip içirmeye çalışmak tehlikeli ve ziyanlıdır.
Nöbet önemli bir hastalığın bulgusu olabilir mi?
Evet, muhakkak olabilir. Beyin tümörleri, menenjit, ansefalit (beyin iltihabı), elektrolit bozukluğu, kalsiyum düşüklüğü, D-vitamini eksikliğinin birinci bulgusu nöbet olabilir. Her nöbet ciddiye alınmalı bu açıdan tetkik edilmelidir. Nöbet geçirmiş olan her hasta nöbet sonrası bir Çocuk Nöroloji Uzmanı tarafından görülmelidir. Nöbet sonrası beyin sineması (tomografi, emar) çekilmeli, beyin EEG’si yapılmalıdır. Her hasta Çocuk Nöroloji Uzmanı tarafından takibe alınmalıdır.
Nöbet hastalarına teklifler şu halde sıralanabilir:
- Açlık,
- Uykusuzluk,
- Ateşli hastalıklar,,
- Anksiyete ve depresyon,
- Titrek ve parlak ışıklar
nöbetleri tetikler.
Özel bir beslenme formu önerisi yahut yapmaları için özel bir spor önerisi bulunmamaktadır. Televizyon, bilgisayar, tablet ve cep telefonu çok kullanılmamalıdır. Ağır sporlar önerilmemektedir. Kola, cips üzere abur cuburlar yenmemelidir. Nöbet ilaçları birdenbire kesilmemelidir. Nöbet ilaçları ile antibiyotik, ağrı kesici ve ateş düşürücüler birlikte kullanılabilmektedir. Kimi nöbet ilaçları acı tadda olabilmektedir. Bu ilaçları meyva suyu ile karıştırarak içirebilirsiniz. Nizamlı bir hayat tertibi yararlı olacaktır.
Nöbet anında yapılması gerekenler: Hasta nöbet geçirdiği sürece hastaya hiçbir formda müdahale edilmemelidir. Hastanın ağzını açmak için dişlerinin ortasına parmak, kaşık sokmaya çalışmak yahut kasılmalara mahzur olmak için tutmak bastırmak ile hastaya ziyan verilebilir. Olağan koşullar altında atak tabiatıyla azamî 1-5 dk içinde sonlanır. Şayet epileptik atak bu müddette sonlanmıyorsa hasta kesinlikle hastaneye götürülmelidir. Hasta epilepsi nöbeti geçirdiği sırada yalnızca etraf faktörlerin ona ziyan vermesini engellemek ismine tedbir almak gerekebilir. Hastanın nöbet geçirdiği sırada düşme ve kasılma üzere durumlarda etrafta hastaya ziyan verebilecek keskin bir nesne yahut sert bir cisim varsa hasta o tehlikeden uzaklaştırılmalıdır. Kriz anında hastanın boğazını sıkan, sıkı bağlanmış kravat, eşarp üzere giysiler hastanın rahat nefes alabilmesi için gevşetilmelidir. Hastaya soğan, kolonya vb koklatmanın tedavi edici hiçbir manası yoktur. Nöbet geçiren bir hastanın yakınları ya da etrafındaki beşerler tarafından kol ve bacaklarının tutulması, bastırarak denetim altına alınmaya çalışılması omuz çıkığı oluşması üzere ortopedik problemlere sebebiyet verebilir. Hasta kasılırken ağzını açmaya çalışmak; çene çıkığı, dişlerini kırma, açmaya çalışan kişinin parmaklarının hasta tarafından ısırılması, kanamaya sebep olma üzere pek çok aksiliklere sebebiyet verebilir. Kişi kendine geldikten sonra yorgunluk hissedebilir, süreksiz olarak şuur kaybı, sersemlik durumu kelam konusu olabilir. Bu yüzden hasta bir müddet dinlendirilmelidir.
Epilepsi nedir?:
Epilepsi nöbeti beyin olağan aktivitesinin, hudut hücrelerinde süreksiz olarak meydana gelen olağandışı elektriksel aktivite sonucu bozulması ile oluşan klinik bir durumdur. Halk ortasında “Sara Hastalığı” olarak da bilinen epilepsi, kendini epileptik nöbetler ile göstermektedir. Epileptik nöbet gerçekleştiğinde hastada gelip süreksiz şuur kaybı yahut farklı özelliklerde belirtiler olmaktadır.
Epilepsi epey yaygın bir hastalıktır. Epilepsi belirli bir yaş kümesinde değil rastgele bir yaş ve vakitte ortaya çıkabilmektedir. Hastalığın sık görüldüğü çocuk yaşlarda anne ve babanın müşahedeleri teşhis için değerli rol oynamaktadır. Çocuğun ortada bir ağzını şapırdatması, kol ve bacaklarında ani sıçramalar-irkilmeler olması, burnuna kimsenin duymadığı makûs koku gelmesi (örneğin yanmış lastik kokusu) yahut çocuğun ortada bir gözünün dalması, bir yere birkaç saniye boş boş bakması üzere durumlar gözlenebilir. Bu üzere davranışların bir kısmı olağan değildir ve şüphelenirlerse bir nöroloji doktoruna başvurmakta yarar vardır.
Epilepsinin çeşitleri var mı?:
Evet vardır. Temelde epilepsi kolay ve komplike diye ikiye ayrılır. Kolay demek nöbet esnasında bireyin şuurunun açık olduğu, nöbetinin farkında olduğu nöbettir. Komplike ise şuurun kapalı olduğu nöbetlerdir. Ayrıyeten bedenin bir yerinde lokalize yada tüm bedeninde jeneralize formda de olabilmektedir. Parsiyel dediğimiz nöbetler kendi içinde farklı kümelere ayrılmaktadır.Parsiyel nöbetlerde işitsel, baş dönmesi biçiminde, hayaller görme, yaşanmış bir olayı yaşamış üzere hissetme, bir şeyi iki kere yaşama hissi, buruna berbat koku gelmesi, dehşet, öfke, heyecanlanma, lisan tutulması, illüzyonlar görme, mide bulantısı, karın ağrısı üzere nöbetler görülebilir. Jeneralize dediğimiz nöbetlerde ise dalma, ellerde atılma, düşme, tüm bedende kasılma, ağızda şapırdatma, ağızda birşeyler yeme haraketleri formunda nöbetler olabilmektedir.
İLAÇ TEDAVİSİ ALAN VE DENETİME GELECEK HASTALAR:
Hasta denetime sabahleyin tok karnına gelmelidir. Kan analizi yapılacaksa ilaçını içmeyecek. Lakin ilacı yanınızda getirmeniz gerekmektedir. Kan verildikten sonra çocuğunuza ilacını içirmelisiniz.
EEG ÇEKİMİNDE DİKKAT EDİLECEK KONULAR:
Hastaların uykusuz gelmesi çekim için kıymetlidir. Gece geç yatırılarak sabah erken uyandırılmalıdır. Küçük çocuklarda kloralhidrat dediğimiz uyku ilacı ek olarak uyuması için verilebilir (aileden olur alınır ve velisi imza atar). Saçlar pak olmalı. Toka ve küpeler çıkarılmalıdır. EEG çekiminde hastaya bir kişi refakat etmelidir.
Nöbetsiz Günler