Dudak tümörlerinde biyopsi nasıl yapılır?
Genellikle hem olağandışı görünümlü alanı hem de sağlıklı dokuyu içeren bir kesim bistüri yahut diğer aletler yardımı ile alınır ve bozulmayı önlemek için özel sıvılar içeren bir kaba konup patoloji laboratuvarına gönderilir.
Bu süreç çoklukla lokal anestezi altında hastanın canını yakmadan yapılır. Kimi vakit lezyonun tamamını da çıkartmak kelam konusu olabilir. Buna tabip karar verecektir.
Biyopsi sonrası hasta, günlük yaşantısına devam edebilir, yalnızca bir müddet yumuşak ve soğuk besinler ile beslenmesi öğütlenir.
Biyopsi, temel olarak kulak burun boğaz uzmanları tarafından yapılır. Bunun yanı sıra dermatologlar ve kimi vakit da pratisyen doktorlar ile diş doktorları de biyopsi yapabilir. Fakat dokuyu inceleyecek olan her vakit patoloji uzmanıdır.
Dudak kanseri teşhisi için biyopsi kural mı ve biyopsi almak tümörün yayılımını arttırır mı?
Biyopsi almak, tümörün yayılmasına yol açan ve hastaya ziyan veren bir süreç değildir. Bilakis en hakikat tedaviyi bir an evvel uygulayabilmek için öncelikle hastalığın isminin konması, biyopsi ile mümkündür.
Bu sebeple gerçek teşhis için biyopsi kaidedir. Biyopsi öncesi yalnızca kanser kuşkusundan kelam edebiliriz.
Dudak kanserinde evreleme (TNM Sınıflaması) nasıl yapılır?
Tıpta TNM sınıflaması olarak bilinen bu sistemi klinisyenler, hastalığın evresini belirtmek ve prognozu (hastalığın seyri, gidişatı hakkındaki öngörü) kestirim etmek ve sonuçta hasta için en uygun tedaviyi planlamak emeliyle kullanılmaktadırlar.
T; tümörün kaynaklandığı yerdeki boyutu,
N; baş boyun bölgesindeki tümörler için boyun lenf bezelerine metastaz yapmış (sıçramış) olan tümörün boyutu ve durumu,
M; boynun ötesinde, uzak organlarda birçok sefer kan yoluyla metastaz varlığını gösteririr.
Örneğin T1 N0 M0 dudak tümörü, dudak üzerinde en geniş boyutu 2cm’den ufak, uzunluğundaki lenf bezelerine sıçramamış, uzak organlara sıçramamış tümör manasına gelir. Öbür bir sınıflama ile ‘stage’ (evre) 1 yani, en erken evre tümör demektir.
Bu sınıflamada;
T: 1’den 4’e
N: 0’dan 3’e
M: 0 yahut 1 formunda tabir edilmektedir.
Bu üç harften hastalığın seyrine ait en belirleyicisi M (kan yoluyla yahut uzak bölgelere hastalığın yayılımı) olmaktadır. Uzak organlara metastaz varlığında M1 olmakta, bu da, öbür sınıflama olan ’stage’ (evre) 4C, yani en son evre hastalık manasına gelmektedir.
Dudak ve ağız boşluğu kanserlerinde evreleme nasıl yapılır?
Bütün dünyada tabipler ortasında kanserin bedendeki yaygınlığını yani, evresini rapor etmek için kullanılan geçerli sınıflama TNM sınıflaması ve buna temaslı olarak ’staging’ (evreleme) dir.
Buna nazaran;
T; tümörün kaynaklandığı yerdeki boyutu ve yayılımını,
N; baş boyun bölgesindeki tümörler için boyun lenf bezelerinde metastaz (sıçrama) varlığı, metastaz yapmış ise metastazlı lenf bezelerinin sayısı ve boyutunu,
M; boynun ötesinde, uzak organlarda (akciğer, kemik, beyin ve karaciğer) birden fazla kere kan yoluyla metastaz olup olmadığını belirtir.
T Kategorisi
Tis:İn situ kanser. Yani kanser, epitel ismi verilen döşeyici katmanda çok yüzeydedir ve yayılması için gereken lenf ve kan damarlarına ulaşmamıştır.
T1: Tümörün en büyük boyutu 2cm’den küçüktür.
T2: Tümör boyutu 2cm ile 4cm ortasındadır.
T3: Tümör boyutu 4cm’den büyüktür.
T4: Tümör ağız boşluğuna komşu yapılara uzanmıştır.
T4a: Alt çene kemiği (mandibula), üst çene kemiği (maksilla), yüz ve boyun cildine uzanmıştır,
T4b: Tümör, kafatasının alt kısmında ‘kafatabanı’ denilen bölgedeki kemiklere yahut karotis ya da karotid arter denilen şah damarına uzanmış ve onu sarmıştır.
N Kategorisi
N0: Boyun lenf bezelerinde saptanabilen bir metastaz yok.
N1: Boyunda, ağız içindeki tümörle tıpkı tarafta (sağ yahut sol), 3cm’den küçük tek bir metastazlı lenf bezi var.
N2a: Boyunda, ağız içindeki tümörle birebir tarafta 3 cm’den büyük, 6 cm’den küçük metastazlı tek bir lenf bezesi var.
N2b: Boyunda, ağız içindeki tümörle birebir tarafta 6 cm’den küçük metastazlı birden fazla lenf bezesi var.
N2c: Boyunda, ağız içindeki tümörün karşı tarafında (örneğin tümör ağız içinde soldaysa boynun sağ tarafında) 6 cm’den küçük metastazlı lenf bezesi var.
N3: Uzunluğunda rastgele bir tarafta 6 cm’den büyük metastazlı lenf nodu var.
M Kategorisi
M0: Uzak organlara metastaz (sıçrama) yok.
M1: Boynun ötesinde, uzak organlarda (akciğer, kemik, beyin ve karaciğer) birden fazla defa kan yoluyla metastaz (sıçrama) var.
Evreleme (Staging)
Nihai evreleme, hastaya mahsus T, N ve M sınıflamalarının birleşimini tabir eder. Örneğin T1 N0 M0 bir tümör en erken evre, yani, evre 1’dir. Öte yandan beyin yahut akciğer üzere uzak organlara sıçramış bir tümör evre 4c (en ileri evre) olarak isimlendirilir.
** Kıymetli Not: Bu karmaşık sınıflama hastalar için baş karıştırıcı olabilir. Başınızda oluşabilecek soruları doktorunuza danışınız.
