Dış kulak yolunun yapısı
Dış kulak, kulak kepçesi ve dış kulak yolundan oluşur. Kulak kepçesi kulak göğsü dışında elastik kıkırdaktan oluşmuştur. Cilt altındaki dokuda sebase bezler ve kıl folikülleri bulunur. Yağ dokusu yalnızca kulak göğsünde vardır. Dış kulak yolu yaklaşık 2.5 cm ‘dir ve ön duvar 6 mm kadar art duvardan uzundur. Dış kulak yolunun dış 1/3’ lük kısmı kıkırdaktan oluşur. Hidrofobik ve nispi asidik (ph 6.0-6:5) serümen dış kulak yolunun bu kısmının bezlerinden salgıyla ve epitelin yenilenmesinden oluşur.
Dış kulak yolu kendi kendini temizleme özelliğine sahiptir. Kulak zarının yenilenen keratinöz katmanı merkezden uzağa gerçek hareket eder. Bu hareket dış kulak yolunun kemik kısımından içeriden dışarıya doğrudur. Yenilenen epitel dokusu dış kulak yolunun 1/3 dış kısmında birikir ve dışarı atılır.
Dış kulak iltihabı
Dış kulak yolu kanalının enfeksiyonu ve enflamasyonudur. Her erişkin ve çocuğun 1000’ de 4’ ünde yılda bir sefer görülür. Çoğunlukla yaz aylarında görülür. Sıcak ve nemli ortamlarda sıklığı artar. Dış kulak yolunu tıkayan sıkışmış serümen (kulak kiri), darlık, kemik çıkıntılar (exostoz), işitme aygıtı kullanımı, kulak tıkacı kullanımı, kurcalamaya bağlı (pamuklu kulak çubukları ile yada yabancı cisim ile ) travma ve yüzme dış kulak yolu iltihabı oluşumu için hazırlayıcı faktörlerdir.
Hidrofobik özellikte serümen katmanının ve alttaki yüzeyi örten örtünün(epitel) hasarı bu bölgenin enfeksiyonlara açık hale gelmesine neden olur. Enfeksiyon sonucu enflamatuar cevap artar şişlik, kızarıklık, ağrı, kaşıntı, ve akıntıyla devam eder.
Dış kulak yolu mantar enfeksiyonları genelde antibiyotik kullanımı sonucu oluşan fırsatçı enfeksiyonlardır. İşitme aygıtı kullananlarda Candida kümesi mantarlar yüzeyel dış kulak yolu enfeksiyonuna neden olabilir. Aspergillus çeşidi mantarlar cilt ve cilt altı dokuyu tutacak halde şiddetli olabilir.
Dış kulak yolu iltihabının belirti ve bulguları
Klinik olarak ağrı en sık şikayettir. Ağrı şiddetli olabilir ve kulak kepçesine bilhassa kulağın ön kısmındaki kıkırdağa (tragus) dokunmakla artan üsluptadır. Kaşıntı erken periyotta hem mantar hem bakteriyel enfeksiyonlarda görülebilir. Dış kulak kanalında epitel artıklarının birikmesine bağlı kulakta dolgunluk ve işitme azlığı görülebilir. Dış kulak yolundan akıntı bakteriyel enfeksiyonlarda daha sık görülür. Dış kulak yolunda kızarıklık ve az ölçüde akıntı erken periyot bulgusudur. Dış kulak yolunda şişlik ve iltihaplı akıntı genelde bakteriyel enfeksiyon bulgusudur. Dış kulak yolu mantar enfeksiyonlarında hifa görülebilir. Kalınlaşmış, kızarık dış kulak yolu çoklukla alerjik yada kontakt dermatit olan hastalarda görülür.
Tanı için ekstra araştırmaya gerek yoktur. Şikayetler ve muayene bulgularıyla teşhis konulur. Dış kulak yolu kültürüne nadiren gereksinim duyulur.
Dış kulak yolu iltihabında tedavi
Tedavide dış kulak yolunda biriken iltihap ve epitel artıkların dikkatlice temizlenmesi hem tedaviyi hızlandırır hemde verilen damlaların rahat nüfuz etmesini sağlar.
Dış kulak yolunun damlaların geçmesini engelleyecek kadar daralması durumunda pamuklu tampona emdirilmiş, şişliği azaltıcı damlalar hekiminiz tarafından uygulanacaktır. Kimi damlalarla dış kulak yolunun asitikleştirilmesi tedaviye yardımcıdır.
Tedavisi genelde dış kulak yoluna uygulanan damlalar halindedir. Kimi durumlarda ağızdan antibiyotik tedavisi eklenebilir.