Dünya Sıhhat Örgütü tarafından 11 Mart 2019 tarihinde Covid-19 virüsü ile alakalı hastalığı pandemi olarak deklare etmiş ve o tarihten itibaren tüm dünyada bilhassa erişkinlerde hastalığın ölümcül sonuçlarıyla karşılaşılmıştır. Hastalık tüm yaş kümelerinde hiç belirti vermeyen klinik durumdan hayati risk oluşturan ve hastanın kaybedilmesine neden olan ağır klinik duruma kadar ilerleyen geniş bir yelpazede ortaya çıkabilmektedir. İleri yaştaki bireylerle kıyaslandığında çocuk ve genç erişkinlerde hastalığın daha az şiddetli formları da tanımlanmıştır. Çocukluk çağında değişik yaş kümelerinde dikkat çeken en değerli farklılık ise etkin yahut yakın vakitte geçirilen Covid-19 hastalığının tüm bedeni etkileyen önemli inflamatuar sendrom ismi verilen hayat risk oluşturan bir tabloya neden olmasıdır.
Çocuklarda hastalığın seyrini değiştiren ve kalp hastalığı gelişiminde potansiyel risk faktörleri tanımlanmıştır; bağışıklık sisteminin bozukluğu, obezite, çocuğun 1 yaşından küçük olması, daha evvel tıbbi tedavi gerektiren kronik hastalığı olması, genetik hastalıkların varlığı, gelişim geriliği olan çocuklar yüksek risk taşımakta olup bu risk faktörlerini taşıyanlar kalp hastalığı gelişimi açısından daha yakından izlenmelidir.
Çocuklarda Covid-19 hastalığı bilhassa kalbi ve damarları etkileyebilmektedir; kalbin etkilenmesi durumunda; kalp kası iltihabı, kalp yetersizliği, kalbin besleyici damarları olan koroner arterlerin iltihabi en korkulan komplikasyonlardır. Ayrıyeten çocuk yaş kümelerinde Covid-19 ile bağlantılı çok sayıda organ tutulumunun eşlik ettiği çok ağır bir klinik tablo da tanımlanmış olup bu klinik tablo da şok ve hastanın kaybedilmesi kelam konusu olabilmektedir. Bu tablonun erken evrelerinde bulantı, kusma, karın ağrısı, ishal sıklıkla tespit edilebilir. Bu tablo esnasında kalp başta olmak üzere nörolojik sistem, böbrekler ve beden kan hücrelerinin dahil olduğu birçok organ hastalığa dahil olmaktadır. Bu nedenle bu belirtiler görüldüğünde kalp hastalığı varlığı açısından kesinlikle değerlendirilmelidir.
Çocuk yaş kümesinde Covid-19 hastalığının kalbi etkilemesi durumunda birinci belirtileri, göğüs ağrısı, çarpıntı, kalp suratının yüksek olması, teneffüs sayısının yüksek olması olabilmektedir. Bu bulgular gözlendiğinde EKG, EKO üzere testlerin yanı sıra birtakım kan testlerinin alındığı laboratuvar incelemelerinin yapılması gerekmektedir.
Hastalığın tipik seyri esnasında beklenen öksürük, 38 C derece üzerinde ateş yüksekliği, kas ağrıları, burun tıkanıklığı, nefes alıp vermede zahmet, bulantı, kusma, ishal, yorgunluk , baş ağrıları yakınmaları olmakla birlikte hastalığın kalbi etkileyen ağır formlara ilerlemesini beklemeden birebir vakitte bu belirtilerin birden fazlası olması durumunda kalp ile ilgili tetkiklerin yapılması önerilmektedir.Özellikle ateş yüksekliğinin 3 günden fazla devam etmesi durumunda kalp damarlarının da hastalığa katılması ile hastalığın seyri daha ağır olabilmektedir.Bu durumda ateş yüksekliğinin sebat etmesi ve öteki sebep olmadığında Covid ile bağlantılı kalp hastalığı açısından tetkik edilmesi gereklidir.
Hastalığın seyri esnasında kalp ve damar hastalığı açısından klinik takip gereklidir.Covid-19 hastalığının çocuklarda seyri esnasında sıklıkla tespit edilen kalp kası iltihabi, kalp kapakçıklarının iltihabi, kalp zarının iltihabı, kalp pompa işlevinin bozulması, ritim bozukluklarının gelişmesi ve ani olarak genel durumun bozulması kardiyolojik açıdan tetkiklerin yapılmasının yanı sıra hastalığın seyri esnasında kalp ve damar hastalığı açısından yakın takibin devamı gerekmektedir.
Özellikle risk faktörü taşıyan çocuklar; doğumsal ve edinsel kalp hastalığı olan çocuklar, bağışıklık bozukluğu olan çocuklar, daha evvelden mevcut olan kronik akciğer hastalığı olan çocuklar, 1 yaş altındaki sağlıklı çocuklar, obeziteye sahip çocuklar, diyabet nedeni ile takip edilen çocuklar belirti ve bulguların silik olması durumunda dahi Covid-19 ‘a yönelik teşhis testleri ile birlikte kardiyolojik kıymetlendirme testlerinin yapılması gerekmektedir. Hastalığın kalp ve damarları etkilemesi durumunda bir hastane ortamında yatırılarak damar yolu ile uygun ilaçların başlanması ve bu sırada kalp işlevlerini bozulmasını engelleyen tedavi önlemlerinin de alınması gereklidir.
