Burun ne işe yarar? İşlevsel özellikleri nelerdir?
Şüphesiz burun en önemli fonksiyonu solunumdur. Burundan nefes alındığında, ağızdan alınan nefese göre %10 daha verimli olduğu bildirilmiştir. Ek olarak burun havayı ısıtır, filtre eder, nemlendirerek akciğerlere en iyi şartlarda gönderir. Koku almak ise hayatın olmazsa olmazlarındandır. Konuşma sırasında burun kişiye özgü sese büyük katkıda bulunur. Burun tıkanıklığı ses kalitesini olumsuz etkilemektedir.
Burun tıkanıklığının sebepleri nelerdir?
Burun tıkanıklığına yol açan birçok hastalık vardır. Basit bir nezle bile şiddetli burun tıkanıklığına yol açmakta ve hastalar uyumakta bile zorlanmaktadırlar.
Burun tıkanıklığına yol açan nedenleri sınıflandırırsak:
1.İnfeksiyonlar: viral veya bakteriyel mikropların neden olduğu nezle, grip, rinit, sinüzit
2. Çocuklarda Geniz eti (adenoid vejetasyon): Bir yaşından sonra büyümeye başlayan adenoid vejetasyon 3-5 yaşlarında artık burundan nefes almada zorluk şikâyetlerine yol açar. Geniz eti çok büyükse ve alınmazsa diş, çene, yüz gelişim problemlerine yol açmakta ve işitme problemlerini de
3.Allerjik rinit (saman nezlesi): allerjik rinit toplumun % 25’inde görülmektedir. Yeterince tanı konamamaktadır. Tanısında fizik muayene, cilt ve kandan allerji testlerine başvurulur. Genetik geçiş gösteren bu hastalıkta anne ve babada alerji varlığı sorgulanmalıdır.
4. Burun eğriliği ( septum deviasyonu): şiddetli burun tıkanıklığına neden olur. Septum deviasyonu toplumumuzda sık gözlenmekte, hasta ağzı açık uyuma, horlama, ağız kuruluğu, ağız kokusu ve bazen baş ağrıları ile bize gelmektedir. Tekrarlayan farenjitlerin en sık nedeni burun eğrilikleridir. Septum deviasyonları doğuştan olabilecekleri gibi, kaza, düşme, çarpma gibi nedenlerle de sonradan oluşabilir.
5. Konka hipertrofileri ( burun eti büyümesi): burun tıkanıklığına neden olmaktadır. Konka hipertrofisi allerjik ve allerjik olmayan nedenlerle olabilir. Ayrıca burun eğriliği olanlarda karşı burun tarafındaki burun eti büyümekte ve hastadaki burun tıkanıklığını artırmaktadır.
6.Kronik sinüzit ve polipli kronik sinüzit; 12 haftadan uzun süren sinüzitler kronik sinüzit olarak bilinir. Polip ise kronik sinüzitte görülen ve üzüm salkımı gibi açık renkli yapılardır. Kronik sinüzit burun tıkanıklığı, geniz akıntısı ve bazen başağrısına neden olmakta, yüzde basınç hissi, koku alma bozukluklarına yol açabilmektedir.
7. Tümörler: az görülse de burun içinde, genizde ve sinüslerde iyi ve kötü huylu tümörler izlenebilmektedir. Hastalarda burun tıkanıklığı, kanama, işitme azlığı, görme problemleri, yüzde şişlik, diş ağrısı gibi birçok şikâyet de bu tabloya eklenebilir.
8. Yabancı cisimler: sıklıkla çocuklarda karşılaştığımız bu durumda, tek taraflı kötü kokulu ve sarı- yeşil renkli burun akıntısı akla yabancı cisimi getirmelidir. Yabancı madde küçükse solunum yoluna kaçıp hayatı tehdit edebileceğinden önemli bir durumdur..
9.İlaçlar: farklı ilaçlar burun tıkanıklığı yapabilmektedir. Yanlış ilaç kullanımına en iyi örnek burun açıcı dekonjestan burun damlalarının 5 günden fazla kullanılmasıdır. Bu tür burun açıcıları uzun süreli kullanırsak geri dönüşümü olmayan burun problemlerine neden oluruz.
Hastamızı uzun uzun dinliyor, tam bir KBB muayenesi yapıyoruz. Endoskopik kameralı burun ve geniz muayenesi sonrası gerekirse filmler (CT, MRI), alerji testleri ve kan tetkiklilerine başvurulur. Gerekirse dokulardan biopsi alınmalıdır.
Burun tıkanıklığı tedavisi: ilaçlar, ameliyatlar
Bahsettiğimiz bu hastalıkların tedavileri doğal olarak farkı farklıdır. Doğru tanı doğru tedaviyi hastanın enfeksiyonu nezle, grip gibi viral enfeksiyon ise antibiyotik kullanılmamalıdır. Allerjik rinitte (saman nezlesinde) allerji için kullanılan burun spreyleri ve diğer allerji ilaçları sinüzit gibi bakteriyel enfeksiyonlarda ise uygun doz ve sürede önereceğimiz ilaçları burun yıkama solüsyonları doktor önerisi ile uygun konsantrasyonda kullanılmalıdır.
Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır, tanı ve tedavi için mutlaka doktorunuza başvurunuz.
