Burun temel anatomik yapısı; kıkırdak ve kemik çatıdan oluşmaktadır. Kıkırdak ve kemik çatıdan oluşan bu yapı, ‘septum’ ismi verilen ayırıcı bir bölmeyle ikiye ayrılmaktadır. Septum, kısmen kemik daha büyük oranda ise kıkırdak bir yapıya sahiptir.
Normal şartlar altında burun, septum tarafından iki eşit bölmeye ayrılmaktadır ve böylelikle burun deliklerinden istikrarlı formda nefes alınması sağlanabilmektedir. Lakin insanların ortalama %70-80’inde doğuştan mevcut olan ya da vakitle geçirilen travmaların tesiriyle ortaya çıkan septum eğriliği bulunmaktadır. Septum eğriliği tespit edilmesiyle, bu hastalarda ‘septumdeviasyonu’ tanısı konulmaktadır. Septumdeviasyonu tanısı yapılan hastalarda, eğriliklerin düzeltilmesi için gerçekleştirilen operasyonlara ‘septoplasti’ ismi verilmektedir.
Burun Eğriliği (Deviasyon) Nedir?
Halk ortasında burun kemiği eğriliği olarak bilinen deviasyon, burun işlevlerinin sağlıklı nitelikte gerçekleştirilememesine sebep olan durumlardır.
Sağlıklı bir burun septumu, burnu ortadan iki başka hava pasajı biçiminde ayıran, burun deliklerinin ortasından başlayıp genze kadar uzanan kıkırdak kemik yapıdadır. Sağlıklı bir burunda, ön kısımlarda bulunan burun delikleri, geriye hakikat genişleme göstermektedir. Bu kısımdan alınan hava, burun etleri tarafından ısıtılıp nemlendirilerek, akciğerlere gönderilmektedir. Burun deliklerinden biri açılıp kapanarak solunan havayı işlerken, başka burun deliği dinlenmekte, böylelikle sağlıklı ve nitelikli bir teneffüs faaliyeti gerçekleştirilebilmektedir. Tıpkı formda, solunan hava yoluyla alınan 5 mikronun üzerindeki partiküller, bakteri, mikrop vs. burun içindeki mukoza sıvısı tarafından tutularak filtre edilmektedir. Bu işlevler gerçekleştirildiği sürece, pak ve kaliteli hava akciğerlere tertipli olarak gönderilebilmekte ve sağlıklı nitelikte teneffüs işlevleri gerçekleştirilebilmektedir. Bu bakımdan alt teneffüs yollarının ve akciğerlerin sıhhati da büyük oranda burun tarafından gerçekleştirilen işlevlerin sağlıklı nitelikte olmasına bağlıdır diyebilmekteyiz.
Deviasyon kelam konusu olduğu vakit, sağlıklı bir burunda tam olarak orta hatta yer alması gereken kıkırdak kemik duvar, orta çizgiden az ya da çok nitelikte bir tarafa kayma gösterebilmekte, bu eğrilik bütün burun işlevlerine tesir etmektedir. Burun girişleri ya da burun çıkışlarında meydana gelebilen deviasyon, tıkanıklığa yol açarak, hava geçişini engellemektedir. Burun kemiği eğriliği bulunan hastalarda, burundaki bir taraf ya da tarafların ikisi de tıkalı olacağı için, nefes alıp vermek güçleşmekte ve burun işlevleri sağlıklı biçimde gerçekleştirilememektedir.
Burun Eğriliğinin Sebepleri Nelerdir?
Burun kemiği eğrilikleri ya da öteki ismiyle deviasyon, doğuştan burun yapısında mevcut olabileceği üzere, ilerleyen vakitlerde da travmalar sonucunda ortaya çıkabilmektedir. Deviasyon ortaya çıkmasının sebeplerini şu halde sıralayabilmekteyiz:
-Doğuştan anatomik özellikler sebebiyle; burun kemiği eğriliği ortaya çıkabilmektedir. Bireyde doğuştan mevcut olan yüz asimetrileri ya da burun anatomisindeki kemik kıkırdak eğrilikleri deviasyona sebep olabilmektedir.
-Travmalar; burun kemik eğriliğinin en bilinen sebeplerindendir. Bilhassa küçüklükte burun bölgesine dıştan alınan bir travma sonucu deviasyon ortaya çıkabilmektedir. Küçüklükte burun bölgesine dışardan alınan, 1mm’lik kıymetsiz kaymalar, ilerleyen yaşlarda devam eden burun gelişimi sonucunda ilerleyebilmekte ve bilhassa ergenlik devrinde besbelli nitelikte eğrilikler ortaya çıkmasına sebep olabilmektedir.
Burun Eğriliğinin Sebep Olduğu Problemler Nelerdir?
İnsanların birçoklarında mevcut olan ya da daha sonra meydana gelen septumdeviasyonunun sebep olduğu problemleri şu formda sıralayabilmekteyiz;
-Burun kemiği eğriliği, burun tıkanıklığı meselesini beraberinde getirmektedir. Burunda meydana gelen tıkanıklık, burun işlevlerinin sağlıklı formda yerine getirilmemesine, hasebiyle alt teneffüs yolları hastalıklarına sebep olabilmektedir.
-Burunda oluşan tıkanıklık sebebiyle kişi ağız yoluyla nefes almaya çalışmakta, münasebetiyle, burunun yapmakta olduğu havayı klimatize etme vazifesini akciğerler gerçekleştirmektedir. Bu durum ilerleyen devirlerde, çok kilo alma durumlarına sebep olarak beraberinde diyabet, kalp ve damar hastalıklarına yatkınlık oluşturabilmektedir.
-Burun kemiği eğriliklerinde sağlıklı bir teneffüs fonksiyonu gerçekleştirilemediği için, beden kâfi oksijen alamamakta, bu durum uyku tertibi ve kalitesini bozarak, mental ve fizikî performans düşüklüklerine yol açabilmektedir. Burun kemiği eğrilikleri sonucu, şahısta genel bir yorgunluk hali, dikkat eksikliği, gün içinde uyuklamaya eğilim ve iş bahislerinde başarısızlık kelam konusu olabilmektedir.
Burun Kemik Eğriliği Ameliyatı
Burun kemiği eğriliği, dışarıdan bakıldığı vakit burun bölgesinde kaba bir kemik eğriliği olarak gözlemlenebildiği üzere, burun içinde gözle görülemeyen bir yapıda da olabilmektedir. Lakin üstte belirttiğimiz sıkıntılar, burun kemiği eğriliğini hayatımızda değerli bir sorun olarak ortaya koyabilmekte ve deviasyon ameliyatını gereklilik haline getirmektedir.
Burun kemiği eğriliği ameliyatları hem genel hem de lokal anestezi altında gerçekleştirilebilen uygulamalardır.
Burun kemiği eğriliği ameliyatlarında, öncelikle anestezi altındaki hastada burun bölgesinde gerçekleştirilen kesi yoluyla kıkırdak zar kaldırılarak, eğri kıkırdak alanlar çıkarılmaktadır. Bu sırada burun anatomisine ve burnu güçlü tutan kıkırdakların korunmasına epeyce dikkat edilmelidir.
Burun kemiği eğriliği ameliyatı öncesi, burun bölgesinin içi ve dışı titizlikle muayene edilmelidir. Burun içinde eğrilik kelam mevzusuysa, bu eğriliklerin burun dışında da kozmetik bir deformasyona sebep olup olmadığı tespit edilmelidir. Böylelikle, estetik bir cerrahi operasyona gereksinim varsa, iki operasyonun birebir anda gerçekleştirilmesi sağlanabilmektedir.
Burun içi eğriliği, çoğunlukla yalnızca burun içi deviasyon ameliyatı uygulanarak çözülememektedir. Tıpkı biçimde burun dışına yapılan bir süreç sırasında, burun içi kıkırdak dokularına ziyan verilebilmekte ve revizyon burun ameliyatları mecburî hale gelebilmektedir. Bu bakımdan burun kemiği eğriliği ameliyatları öncesinde, burun içi ve burun dışı titizlikle incelenerek, bütün değerlendirmeler detaylı olarak yapılmalı ve ameliyat sırasında başarılı formda uygulanmalıdır.
Burun kemiği eğriliği ameliyatları, ortalama 1 saat sürmektedir. Operasyonun rinoplasti ile birlikte gerçekleştirilmesi durumunda ise, süreç 2-3 saat sürebilmektedir.
Burun kemiği eğriliği ameliyatları sonrası, burun içerisine süreksiz olarak silikon plaklar yerleştirilmekte, burun içi ödem, biriken kan ve pıhtı yüzünden nefes alma zorluğu yaşanabilmektedir. Bu bakımdan hastaların ameliyat sonrası birinci günlerde, sulu ve yumuşak besinler tüketmeleri önerilmektedir.
