Burun Gerisine Akıntı (BGA) boğazda akıntı toplandığını hissetmek yahut burnun gerisinden akıntının aktığının farkına varmaktır. BGA idman, kalın salgı yahut boğaz kasları ve yutma ile ilgili problemlerden dolayı de ortaya çıkabilir.
Normal olarak, burnu ve sinüslerin içini kaplayan salgı bezleri günde 250-500 ml. salgı üretmektedir. Bu mukozanın yüzeyinde lakin mikroskopla görülebilen hareketli küçük kıllar vardır. Bunlar salgının geriye yanlışsız hareket etmesini sağlar. Daha sonra bu bilinçsiz olarak farkına varmadan yutulur. Bu salgı zarları ıslatır ve temizler, enfeksiyonlara karşı savaşır. Bu salgının üretilmesi ve temizlenmesi hudutlar, kan damarları, salgı bezleri, hormonlar, ve küçük kılcıklar ortasında ki münasebete bağlıdır.
NORMAL OLMAYAN SALGlLAR
Artmış ince ve pak salgı soğuk algınlığı, grip (üst teneffüs yolu viral enfeksiyonu), alerji, soğuk hava, parlak ışık, kimi besinler ve baharatlar, gebelik ve hormonal değişiklikler, doğum denetim hapları ve kimi tansiyon ilaçlarının da içinde olduğu ilaçlar, ve burun içi kemik eğriliği üzere durumlarda görülür.
Vazamotor rinit allerjik olmayan çok salgılı ve tıkalı burun şikayeti yapan bir hastalıkdır. Artmış kalın salgı sıklıkla kış aylarında nemlendirme yapılmadan ısıtılan, nemin düştüğü konut ve binalarda görülür. Bunun yanında sinüs ve burun enfeksiyonlarında ve kümes hayvanlarının eserlerine karşı oluşan allerjilerde de görülmektedir. Şayet soğuk algınlığında ki salgı vakit içinde kalınlaşıp sarı, yeşil renk almaya başlıyorsa muhtemelen bakterilerin yol açtığı bir cismin belirtisi olabilir (fasulye, bezelye, bir kesim kağıt, oyuncağın bir kesimi v.b.) Salgının azalması aşağıda ki nedenlerden birinden ötürü olabilir:
Uzun müddet etrafa ilişkin tahriş edici hususlara maruz kalmak burnu kurutup zarların ziyan görmesine neden olabilir (sigara dumanı, endüstriel dumanlar, otomobil dumanları). Salgı azaldığında olağandan daha kalındır ve yanlış olarak artmış hissi verir. Yapısal bozukluklar (burun septumu düzensizlikleri) hava akımını değiştirerek burun zarlarının kurumasına neden olur.(Yapısal bozukluğa bağlı olarak salgıyı arttırır yahut azaltır.) Yaşın ilerlemesiyle mukus zarlar büzüşür ve kurur. Bu olağandan daha az ve kalın salgı yapılmasına ve kişinin BGA hissine kapılmasına yol açar. Başka az rastlanan nedenler de zarlarda değişiklik yaparak bu pay neden olurlar. YUTMA PROBLEMLERİ
Yutma ağızda ki sıvı ve katı besinlerin yemek borusuna geçmesinden oluşan karmaşık bir olaydır. Bu ağızdaki, boğazdaki ve midedeki hudut ve kasların uyum içinde çalışması ile olur. Yutma sorunları katı yahut sıvı besinlerin boğazda birikmesine daha sonra ses tellerinin olduğu bölgeye dökülmesine ve bunun sonucunda ses kısıklığı, boğaz temizleme hissi yahut öksürük ortaya çıkabilir.
Yutma zahmetinin birçok nedeni vardır: Yaşla birlikte yutma kasları hem güçlerini hem de uyum yeteneklerini kaybederler. Bundan ötürü bazen olağan salgı bile mideye geçemeyebilir.
Uyku sırasında yutkunma daha az olur ve salgı ağızda birikir. Uyanırken öksürme yahut boğaz temizleme hissi duyulabilir
Her yaşta sonluluk ve gerilim boğaz kaslarında kasılmaya ve bunun sonucunda boğazda birşey varmış hissine neden olmaktadır. Sıksık boğaz temizlemek tahrişi daha da arttırarak durumun kötüleşmesine neden olur. Besinlerin geçtiği yol üzerindeki büyümeler yahut şişlikler katı ve /veya sıvı besinlerin geçişini yavaşlatır yahut pürüzler.
Yutma bozuklukları midedeki besinlerin yahut asidin yemek borusuna yahut boğaza geri geldiği Gastroözafageal Reflü (GER) yahut Larengofarengeal Reflu (LPR) olarak tanımlanan durumundan da kaynaklanabilir. Yanma hissi hazımsızlık ve boğazda rahatsızlık muhakkak başlı bulgulardır ve bunlar bilhassa yemek yedikten sonra yatınca daha da artmaktadır. Yemek borusu ile midenin birleşim yerinde meydana gelen torba biçimindeki fıtıklarda buna neden olur.
TEDAVİ
Tedaviye başlamadan evvel kesinlikle teşhis konulmalıdır. Bu ayrıntılı bir Kulak Burun Boğaz muayenesi ve beklenen birtakım laboratuar, endoskopik ve röntgen çalışmalarını içermektedir.
Bakteriyel enfeksiyonlar antibiyotikler ile tedavi edilir fakat bunlar süreksiz bir güzelleşme sağlar. Kronik sinüzite kapalı sinüslerin ağzını açmak için yapılacak cerrahi bir müdahaleye gereksinim vardır.
Allerji; sebebini ortadan kaldırmakla denetim edilebilir. Antihistaminikler ve dekonjestanlar, kromolin ve steroid burun spreyleri, öbür formlardaki steroidler ve hiposensitizasyon (aşı tedavisi) tedavi için kullanılabilir. Fakat birtakım antihistaminikler kurumaya neden olup salgıyı daha da kalınlaştırırlar. Dekonjestanlar kan basıncının artmasına, kalp ve tiroid rahatsızlıklarının şiddetlenmesine neden olurlar. Steroid spreyler tibbi denetim altında çoklukla yıllarca itimatla kullanılabilir. Fakat kısa devirde yan tesiri olmayan ağızdan alınan ve enjeksiyonla verilen steroidlerin uzun periyot kullanımlarında kesinlikle sıkı bir denetim ve müşahede yapılmalıdır.
Gastroözafageal Reflü tedavisine yatağın baş tarafını 12-15 cm kaldırmak, az ve sık yemek yemek, alkol ve kafeinin yasaklanması, yorucu olmamak koşuluyla spor yapılması üzere hayatı düzenleyici tekliflerle başlanır. Antiasit yahut bu hastalıkda çok tesirli olan mide asit üretimini durduran ilaçlar tabip kontrolunda verilmelidir. pH ölçümü üzere kesin teşhis prosedürleri vardır..
Yapısal bozukluklar cerrahi uygulama gerektirir. Septum deviasyonu sinüslerin olağan olarak boşalmasını maniler ve kronik sinüzite neden olur. Septumdaki bir çıkıntı tahrişe ve olağandışı salgıya sebeb olacaktır. Septumdaki bir delik kabuk bağlamaya neden olur. Genişlemiş yahut biçimi bozulmuş konkalar (burnun yan duvarlarında çıkan ve hava akımının ayarlıyan, nemlendiren yapılar) yahut polipler (enfeksiyon, allerji yahut tahriş sonucunda oluşan selim büyümeler) de birebir şikayetlere yol açabilir.
Her vakit bir neden bulmak mümkün olmayabilir. Tıbbi tedavi yanıt vermezse hasta cerrahi tedaviye karar vermelidir.
Bazı durumlarda özel bir neden bulunamaz. Düzeltilebilecek bir hastalık yoksa tedavi daha kolay akabilmesi için salgının inceltilmesi istikametinde olur. Bu daha fazla sıvı alımı yetersiz olan yaşlı şahıslar için geçerlidir. Bu hastalar günde en az sekiz bardak su içmeliler, Kafeini bırakmalılar ve şayet uygunsa idrar söktürücü kullanmamalıdırlar. Salgıyı inceltecek guaifenesin yahut organik iyot kullanıldığında tükrük bezlerinde şişme yahut bedende döküntü gelişirse ilaç kesilmelidir.
Burunun su ile yıkanması kalın ve azalmış salgının düzeltilmesine yardımcı olur. Bu burun için yapılmış özel aygıtlarla günde iki ila altı kez uygulanabilir. Sıcak suyun içine yemek sodası yahut tuz ek edilerek bu sıvı yapılabilir. Son olarak da reçete gerektirmeyen kolay tuz çözeltiler burnu nemlendirmek için kullanılır.
KRONİK BOĞAZ KIZARIKLIĞI (FARENJİT)
BGA sıklıkla kırmızı, tahriş olan bir boğaza neden olur. Boğaz kültürlerinden çoklukla bir sonuç alınmaz ancak bademcikler ve başka dokular şişerek rahatsızlığa neden olurlar. BGA tedavi edildiğinde bu olayda ortadan kalkacaktır.
