Boğaz ağrısı en sık karşılaşılan şikayetlerdendir. Bu yüzden bir çok kişi muayene ve tedavi olmaktadır.
Neler Boğaz Ağrısına Yol Açar ?
Boğaz ağrısı, birçok rahatsızlığın belirtisi olarak ortaya çıkabilir. İltihaplar, boğaz ağrısının en sık
sebepleridir ve bunlar bulaşıcıdırlar. İltihaplar, çoğunlukla virüs (soğuk algınlığı, enfeksiyöz
monoükleoz..) yahut bakteriler (strep, mikoplazma..) tarafından oluşturulurlar.
Bakteriler ile virüsler ortasındaki en kıymetli fark, bakterilerin antibiyotik ile tedavi edilmesi, virüslerin tedavi
edilmemesidir.
Virüsler : Birden fazla soğuk algınlığının sebebi virüslerdir. Burun tıkanıklığı, hapşırma, genel halsizlik, boğaz
ağrısı ile birlikte bulunduğunda mümkün sebep, bilinen yüzlerce virüsten bir adedidir. Çok
bulaşıcıdırlar ve bilhassa kışın salgın yaparlar. Beden, kendi yaptığı uğraş ile bu hastalıktan yaklaşık
bir hafta içerisinde kurtulur.
Kızamık, suçiçeği, boğmaca üzere virüslerin yol açtığı hastalıklara da boğaz ağrısı eşlik eder. Boğazdaki
aft ve pamukçuk da epeyce ağrılıdır.
Bir haftadan fazla süren bir virüs enfeksiyonu da,’enfeksiyöz mononükleoz’ dur. Bu virüs, lenf bezlerini
beyaz bir zar kaplar. Boyun, koltukaltı ve kasıktaki lenf bezlerinde şişme görülür. Bazen boğaz ağrısı
solumayı bile zorlaştırır , karaciğeri etkileyerek sarılığa sebep olabilir. Altı hafta yahut daha uzun sürebilen
çok halsizliğe yol açabilir.
Bu hastalık, yetişkin ve buluğ çağında ağırdır, ama çocukluk periyodunda daha hafif geçer. Tükürük ile
geçtiği için ‘öpücük hastalığı’ da denir. Mamafih, ağızdan ele oradan tekrar ağızda geçerek de
bulaşabilir. Bu yüzden birebir havlu, yemek kapları kullanılmamalıdır.
Bakteriler : ’Strep’ iltihabı, ‘ streptococcus’diye isimlendirilen bakteri aileisnden kaynaklanır. İltihap, kalp
kapakçıklarını ( romatizmal ateş ) ve böbreği (nefrit) etkileyebilir. Bu tıp mikroplar, birebir vakitte kızıl,
bademcik iltihabı, zatürre, sinüzit ve kulak iltihaplarına da sebep olabilirler.
‘Strep’ iltihabının oluşturabileceği ziyanlar göz önüne alınarak, antibiyotik ile tedavi edilmelidirler.
Çoğunlukla kolay soğuk algınlığından daha uzun müddet boğaz ağrısına sebep olurlar. Bu bakteri muayene
ile her vakit tespit edilemez, boğaz kültürü gerekebilir
Bademcik , lisanın art kısmına gelen, boğazın her iki tarafında bulunan lenf dokusu kitlesine verilen
isimdir. Birtakım durumlarda, bu dokular mikrop barındırabilir. Son yapılan araştırmalar sık bademcik iltihabı
geçiren çocukların, bademcikleri alındığında, daha sağlıklı olduklarını göstermiştir.
En tehlikeli boğaz iltihabı, boğazın girişinde bulunan ‘epiglot’ denilen yapının iltihaplanmasıdır. Bu durum
nefes yolunu tıkayabileceği için aciliyet arz eder. Yutmanın çok ağrılı olduğu, ağızdan salya aktığı ve
solumanın zorlaştığı durumlarda şüphelenilir.
Alerji : Saman nezlesi ve alerjisi olanlar, burun akıntısı, hapşırık, geniz akıntısı , burun tıkanıklığı gibi
şikayetlerinin olduğu sıra boğaz ağrısı da hissederler. Burunu rahatsız eden, tıpkı ciçek tozu ve küfler,
boğazı da rahatsız edebilirler.
Kedi ve köpeğe alerjisi olanlar, bu çeşit hayvanlarla birlikte oldukları vakit boğaz ağrısından şikayetçi
olabilirler. Mesken tozu da sık alerji sebeplerindendir ve bilhassa kışın ısınmanın tesiriyle kuru havada
rahatsızlık yaratırlar.
İrritasyon : Kışın, meskenlerin ısıtılması sonucu oluşan kuru havanın tesiriyle, özellikle sabahları artmış olarak
hissedilen boğaz ağrısı olabilir. Bu odanın nemlendirilmesi ve sıvı alımı ile önlenebilir . Burun tıkanıklığı
sebebi ile daima ağzından nefes alan insanlarda da boğaz kuruluğu ve ağrı görülebilir. Burun muayenesi
ve gerekli tedavisi gerekir.
Sabahları olan boğaz ağrısının bir sebebi de asitli mide muhtevasının boğaza kaçmasıdır. Yatağınızın
başını on beş , yirmi santimetre daha üstte tutmanız yararlı olur. Yatmadan evvel birkaç saat bir şey
yememeniz gerekir. Mide asidine güzel gelen ilaçlar yararlı olabilir. Bunlar yardımcı olmazsa, hekime
başvurmalısınız.
Endüstriyel hava kirliliği ve havadaki kimyasal unsurlara alerjik kimseler, buna tahammül edemezler.
Öbür tahriş eden unsurlar alkol ve baharatlı yiyeceklerdir.
Bir karşılaşmada yahut diğer bir yerde çok bağıran bir beşerde, hem boyun kaslarının yorgunluğu, hem
de boğazın tahrişinden ötürü boğaz ağrısı görülür. Âlâ eğitilmiş spiker ve müzikçiler, boğazlarını nasıl
koruyacaklarını bilirler.
Derin nefes alarak boğaz kasları yerine göğüs ile karın kaslarını kullanarak, yüksek ses çıkartabilirler.
Tümörler : Boğaz , lisan ve nefes borusunun tümörleri her vakit olmasa da çoğunlukla uzun vadeli sigara
ve alkol kullanımı ile ilgilidir. Bazen kulaklara da yansıyan boğaz ağrısı ve yutma zahmeti bu türlü bir
tümörün belirtisi olabilir.
Boğaz ağrısı, çoğunlukla uzun vadeli ve hafiftir. Öteki değerli şikayetler, ses bozukluğu, uzunluğunda şişlik
açıklanamayan zayıflama, tükürük yahut balgamda kan olmasıdır.
Boğaz Ağrımı Nasıl Tedavi Edebilirim ?
– Sıvı alımınızı arttınız ( ballı sıcak çay, bilinen bir halk dermanıdır.)
– Yatak odanızda bir nemlendirici yahut buhar kaynağı bulundurunuz.
– Tuzlu su ile günde birçok kere boğazınız gargara yapınız.(yarım bardak suya dörtte bir çorba kaşığı tuz
konur)
– Hafif ağrı kesiciler kullanabilirsiniz.
– Boğazı uyuşturan pastillerden kullanabilirsiniz.
Doktora Ne Vakit Gitmeliyiz ?
Boğaz ağrısı, kolay bir soğuk algınlığının yol açtığı beş ile yedi günden daha uzun sürüyorsa,
kaçınabileceğiniz bir alerji yahut tahriş edici husustan olmuyorsa, doktora görülmelisiniz. Şu belirtiler,
doktora başvurmanız için size ihtar olmalıdır:
– Şiddetli uzun süren boğaz ağrısı
– Nefes almada güçlük
– Yutmada güçlük
– Ağzı açmada güçlük
– Eklem ağrıları
– Kulak ağrısı
– Döküntü
– Ateş (38 derecenin üzerinde)
– Sık tekrarlayan boğaz ağrısı
– Uzunluğunda şişlik
– İki haftadan uzun süren ses kısıklığı
Ne Vakit Antibiyotik Almalıyım ?
Antibiyotikler, bakterilerin üremesini durduran yahut onları öldüren ilaçlardır. Doktor sık, boğaz iltihabına
yol açan ‘strep’ tipi bakterilerden şüphelendiği vakit penisilin, eritromisin üzere antibiyotikler reçete eder.
Ancak kimi bakteri cinsleri, penisilinden etkilenmez böylelikle başka antibiyotik kümeleri kullanmak gerekir.
Antibiyotikler, virüsleri öldürmezler ama virüsler insanın bakterilere karşı direncini zayıflatırlar. Bu tıp bir
karışık iltihap oluşursa, antibiyotikler gerekli olabilir.
Antibiyotik, tabip tarafından reçete edildiği vakit tabibin tavsiye ettiği formda tam olarak
kullanılmalıdır. Aksi takdirde, iltihap baskı altında kalır, ilaç kesildiğinde tekrarlayabilir.