Bel Kayması (Erişkin İstmik Spondilolistezis)
Image
Erişkin İstmikspondilolistezis Nedir?
Omurga, omur ismi verilen birbirine bağlı kemik yapılardan oluşmuştur. Erişkin insanların yaklaşık %5’inde daha çok alt omurga ile kuyruk kemiği (sakrum) ortasında görülen gelişimsel bir çatlak bulunur. Bu çatlak bir gerilim kırığı olarak oluşabilir. Beli etkileyen sabit kuvvetlerin tesiriyle bu kırık çoklukla olağan kemik üzere iyileşmez. Bu türlü bir kırık spondilolizis olarak isimlendirilir ve omurun bir kısmını içeren kolay bir çatlaktır ve bu haliyle önemli bir sorun yaratmaz. Lakin bazen çatlamış olan omur, alttaki omurun üzerinden öne yanlışsız kayar. Bu durum erişkin istmikspondilolistezis olarak isimlendirilir.
Image
Omurga gerisindeki çatlak ve kaymayı göstermektedir.
Bu spondilolistezis tipinden öteki öbür spondilolistezis çeşitleri de vardır; bunlardan biri kaymanın omurgadaki küçük eklemlerin yangısına (artrit) ve disk yapısının bozulmasına bağlı ortaya çıkan dejeneratif spondilolistezistir.
Belirtiler Nelerdir?
İstmik spondilolistezis, kayma oluştuktan yıllar sonra bile belirti vermeyebilir. Görülen belirtiler ortasında bel ve kalça ağrısı; bacaklarda hissizlik, ağrı, adale gerginliği, güçsüzlük (siyatik); bel eğiminde artış yahut yürümede aksaklık sayılabilir. Bu belirtiler, istirahat ile süreksiz bir rahatlama oluşsa da, çoklukla ayakta durma, yürüme ve öteki aktivitelerle artar.
Çalışmalar bel ağrısı ile bir omurga cerrahına giden hastaların %5-10’unda spondilolizis yahut istmik spondilolistezis bulunduğunu göstermiştir.
Buna karşın istmik spondilolistezis her vakit ağrılı olmadığı için röntgen sinemasında bir çatlağın (spondilolizis) yahut kaymanın (spondilolistezis) görülmesi yakınmalarınızın kaynağının bunlar olduğu manasına gelmez.
Nasıl Teşhis Konur?
Hekiminiz yakınmalarınızı dinleyip fizik muayenenizi yaptıktan sonra belinizin direkt röntgen sinemasını isteyebilir. Olguların birçoklarında röntgen sineması ile bir çatlağın yahut kaymanın tespiti mümkündür. Bazen kimi ek tetkikler gerekebilmektedir. Bel bölgenizi görüntüleyen bir bilgisayarlı tomografi, çatlak yahut kemikteki bozuk yapıyı gösterebilir. Ayrıyeten omurganın yumuşak dokularını (sinir yapıları ve omurlar ortasındaki diskleri) ve bu dokuların çatlak yahut varsa kayma bölgesi ile olan bağlantısını açıkça gösterebilmek için manyetik rezonans görüntüleme (MRG) istenebilir. MRG ile tıpkı vakitte spondilolistezis (kayma) yüzünden ziyan gören yahut patlayan rastgele bir diskin varlığı da tespit edilebilir.
Şayet istmikspondilolistezis mevcutsa kaymanın büyüklüğüne bağlı olarak grade I, II, III, IV olarak sınıflandırılır.
Image
Direkt grafi: L4-5 aralığında geriye ve öne eğilme ile bariz hareketlilik gözleniyor.
Tedavi Prosedürleri Nelerdir?
Şayet hekiminiz ağrınızın nedeninin spondilolistezis olduğunu düşünürse çoklukla birinci olarak cerrahi olmayan tedavi prosedürlerini deneyecektir. Bu yollar kısa müddetli yatak istirahatı, aksaklığınızı azaltmak için antienflamatuar ilaçları (ağızdan yahut enjeksiyon ile), ağrınızı denetim etmek için ağrı kesicileri, hareketin kısıtlanması için korseleri ve esneklik ve kuvvetinizin geliştirilmesi için fizik tedavi teknikleri ve idmanı içerir. Bu sayede daha olağan bir hayat biçimine dönebilirsiniz. Şayet istirahat önerilmişse, hekiminizin uygun gördüğü mühlet boyunca yatmanız gereklidir. Çoklukla bu müddet birkaç günden daha uzun değildir (mutlak yatak istirahatı çoğunlukla gerekli değildir). Tedaviniz sırasında ne vakit işinize geri dönebileceğinizi hekiminize sorunuz.
Ayrıyeten hekiminiz, bazen bir hemşire yahut fizyoterapistin yardımıyla, günlük hayattaki
aktivitelerinizi belinizi zorlamadan nasıl yapmanız gerektiği konusunda da eğitim verebilir.
Şayet ilaç tedavisi ve fizik tedavi sonucunda istenen düzgünleşme gözlenemezse hekiminiz daha fazla detaylı bilgi elde edebilmek için birtakım ek yeni tetkikler isteyebilir.
Erişkin beşerde yalnızca tek başına bir omur çatlağının (spondilolizis) yahut omurlar ortası kaymanın (spondilolistezis) varlığı tehlikeli bir durum yaratmaz. Bu yüzden tedavi ağrı denetimini ve hastanın iş yapabilir hale gelmesini amaçlamalıdır. Her ne kadar cerrahi dışı tedavi usulleri çatlağı yahut kaymayı düzeltmiyorlarsa da, girişimsel formüllere gerek kalmadan uzun periyodik ağrı denetimi sağlayabilmektedirler. Kapsamlı bir program üç yahut dört aylık bir tedaviyi gerektirebilir.
Cerrahi Tedavi
Cerrahi tedavi, ağrıları cerrahi dışı prosedürlerle geçmeyen çok düşük orandaki bir küme hastada gerekli olmaktadır. Ağrı sıkışmış sondan, sabit olmayan çatlak omurun hareket etmesinden yahut yakınlarda bulunan etkilenmiş bir diskten kaynaklanabilir. Şayet kayma sonucu bir spinal hudut baskı altında kalmışsa bu hududa yeni bir tünel açmak yahut boş alan oluşturmak için cerrahi gerekli olur.
Sonuç olarak bir çatlak yahut kaymanın yakınında bulunan hududun üzerindeki baskıyı kaldırmak için vida ve çubuk sistemi ile stabilizasyon (sabitleme) süreci yahut füzyon (kemiklerin kaynatılması) önerilebilmektedir.
Bu süreçler omurların daha fazla kaymasını mahzurlar ve ayrıyeten bu bölgede oluşabilecek yeni hudut basılarını önler. Füzyon cerrahisinin istmikspondilolistezisdeki yakınmaları düzeltmedeki başarısı %75’in üstündedir.
Ameliyat sonrası işinize ne vakit dönebileceğiniz, yaptığınız işe nazaran değişkenlik göstermektedir. Eğer
masa başı bir misyonunuz varsa ameliyat sonrası 2-3 hafta üzere kısa bir müddette işinize dönebilirsiniz. Şayet işiniz vücut gücüne dayalı ise kemiklerin uygunlaşması ve kaynaması için birkaç ay beklemeniz gerekebilmektedir. Günlük hayat aktivitelerinize yine dönebilmeniz için operasyon sonrası tam bir rehabilitasyon programı önerilmektedir.
Image
L4-5 kayma olan olguda pediküler vida ile tespit edilerek kaymanın düzeldiği ve omurlar ortasına konan kemik aşısı görülüyor.
Erişkin İstmikspondilolistezis Hakkında Notlar
· Çatlamış bir omur (spondilolizis), yaklaşık olarak erişkinleri %5′ inde bulunur ve çoğunlukla ağrısızdır.
· Çatlak, omurun kaymasına neden olduğunda bu durum istmik spondilolistezis olarak isimlendirilir ve bel ve/veya bacak ağrısına neden olabilir ya da olmayabilir.
· Tedavinin birinci basamağı ekseriyetle ilaç tedavisi yahut fizik tedavidir.
· Doğru teşhis ve tedavinin erken olması hekiminizin uygun reçetelerle sizi daha çabuk güzelleştirmesini sağlayacaktır.
· Hastaların büyük bir kısmı cerrahi dışı tedaviler ile uzun vadeli düzgünlük hali elde edebilmektedirler.
· İlaçlar yalnızca önerildiği halde ve yalnızca kapsamlı bir tedavi programının bir kısmı olarak kullanılmalıdır.
· Geçmeyen bel ve/veya bacak ağrısında cerrahi gerekli olabilir.
· Sinir dekompresyonu ile yahut hudut dekompresyonu olmaksızın füzyon cerrahisinin muvaffakiyet oranı %75’ten fazladır.
Bel Kayması (Erişkin İstmik Spondilolistezis)
Image
Erişkin İstmikspondilolistezis Nedir?
Omurga, omur ismi verilen birbirine bağlı kemik yapılardan oluşmuştur. Erişkin insanların yaklaşık %5’inde daha çok alt omurga ile kuyruk kemiği (sakrum) ortasında görülen gelişimsel bir çatlak bulunur. Bu çatlak bir gerilim kırığı olarak oluşabilir. Beli etkileyen sabit kuvvetlerin tesiriyle bu kırık çoklukla olağan kemik üzere iyileşmez. Bu türlü bir kırık spondilolizis olarak isimlendirilir ve omurun bir kısmını içeren kolay bir çatlaktır ve bu haliyle önemli bir sorun yaratmaz. Ancak bazen çatlamış olan omur, alttaki omurun üzerinden öne gerçek kayar. Bu durum erişkin istmikspondilolistezis olarak isimlendirilir.
Image
Omurga ardındaki çatlak ve kaymayı göstermektedir.
Bu spondilolistezis tipinden diğer öbür spondilolistezis çeşitleri de vardır; bunlardan biri kaymanın omurgadaki küçük eklemlerin yangısına (artrit) ve disk yapısının bozulmasına bağlı ortaya çıkan dejeneratif spondilolistezistir.
Belirtiler Nelerdir?
İstmik spondilolistezis, kayma oluştuktan yıllar sonra bile belirti vermeyebilir. Görülen belirtiler ortasında bel ve kalça ağrısı; bacaklarda hissizlik, ağrı, adale gerginliği, güçsüzlük (siyatik); bel eğiminde artış yahut yürümede aksaklık sayılabilir. Bu belirtiler, istirahat ile süreksiz bir rahatlama oluşsa da, çoklukla ayakta durma, yürüme ve öteki aktivitelerle artar.
Çalışmalar bel ağrısı ile bir omurga cerrahına giden hastaların %5-10’unda spondilolizis yahut istmik spondilolistezis bulunduğunu göstermiştir.
Buna karşın istmik spondilolistezis her vakit ağrılı olmadığı için röntgen sinemasında bir çatlağın (spondilolizis) yahut kaymanın (spondilolistezis) görülmesi yakınmalarınızın kaynağının bunlar olduğu manasına gelmez.
Nasıl Teşhis Konur?
Hekiminiz yakınmalarınızı dinleyip fizik muayenenizi yaptıktan sonra belinizin direkt röntgen sinemasını isteyebilir. Olguların birçoklarında röntgen sineması ile bir çatlağın yahut kaymanın tespiti mümkündür. Bazen birtakım ek tetkikler gerekebilmektedir. Bel bölgenizi görüntüleyen bir bilgisayarlı tomografi, çatlak yahut kemikteki bozuk yapıyı gösterebilir. Ayrıyeten omurganın yumuşak dokularını (sinir yapıları ve omurlar ortasındaki diskleri) ve bu dokuların çatlak yahut varsa kayma bölgesi ile olan bağını açıkça gösterebilmek için manyetik rezonans görüntüleme (MRG) istenebilir. MRG ile birebir vakitte spondilolistezis (kayma) yüzünden ziyan gören yahut patlayan rastgele bir diskin varlığı da tespit edilebilir.
Şayet istmikspondilolistezis mevcutsa kaymanın büyüklüğüne bağlı olarak grade I, II, III, IV olarak sınıflandırılır.
Image
Direkt grafi: L4-5 aralığında geriye ve öne eğilme ile bariz hareketlilik gözleniyor.
Tedavi Usulleri Nelerdir?
Şayet hekiminiz ağrınızın nedeninin spondilolistezis olduğunu düşünürse çoklukla birinci olarak cerrahi olmayan tedavi prosedürlerini deneyecektir. Bu formüller kısa vadeli yatak istirahatı, aksaklığınızı azaltmak için antienflamatuar ilaçları (ağızdan yahut enjeksiyon ile), ağrınızı denetim etmek için ağrı kesicileri, hareketin kısıtlanması için korseleri ve esneklik ve kuvvetinizin geliştirilmesi için fizik tedavi teknikleri ve idmanı içerir. Bu sayede daha olağan bir hayat biçimine dönebilirsiniz. Şayet istirahat önerilmişse, hekiminizin uygun gördüğü müddet boyunca yatmanız gereklidir. Çoklukla bu müddet birkaç günden daha uzun değildir (mutlak yatak istirahatı çoğunlukla gerekli değildir). Tedaviniz sırasında ne vakit işinize geri dönebileceğinizi hekiminize sorunuz.
Ayrıyeten hekiminiz, bazen bir hemşire yahut fizyoterapistin yardımıyla, günlük hayattaki
aktivitelerinizi belinizi zorlamadan nasıl yapmanız gerektiği konusunda da eğitim verebilir.
Şayet ilaç tedavisi ve fizik tedavi sonucunda istenen düzgünleşme gözlenemezse hekiminiz daha fazla detaylı bilgi elde edebilmek için birtakım ek yeni tetkikler isteyebilir.
Erişkin beşerde yalnızca tek başına bir omur çatlağının (spondilolizis) yahut omurlar ortası kaymanın (spondilolistezis) varlığı tehlikeli bir durum yaratmaz. Bu yüzden tedavi ağrı denetimini ve hastanın iş yapabilir hale gelmesini amaçlamalıdır. Her ne kadar cerrahi dışı tedavi teknikleri çatlağı yahut kaymayı düzeltmiyorlarsa da, girişimsel tekniklere gerek kalmadan uzun müddetli ağrı denetimi sağlayabilmektedirler. Kapsamlı bir program üç yahut dört aylık bir tedaviyi gerektirebilir.
Cerrahi Tedavi
Cerrahi tedavi, ağrıları cerrahi dışı usullerle geçmeyen çok düşük orandaki bir küme hastada gerekli olmaktadır. Ağrı sıkışmış sondan, sabit olmayan çatlak omurun hareket etmesinden yahut yakınlarda bulunan etkilenmiş bir diskten kaynaklanabilir. Şayet kayma sonucu bir spinal hudut baskı altında kalmışsa bu sona yeni bir tünel açmak yahut boş alan oluşturmak için cerrahi gerekli olur.
Sonuç olarak bir çatlak yahut kaymanın yakınında bulunan hududun üzerindeki baskıyı kaldırmak için vida ve çubuk sistemi ile stabilizasyon (sabitleme) süreci yahut füzyon (kemiklerin kaynatılması) önerilebilmektedir.
Bu süreçler omurların daha fazla kaymasını pürüzler ve ayrıyeten bu bölgede oluşabilecek yeni hudut basılarını önler. Füzyon cerrahisinin istmikspondilolistezisdeki yakınmaları düzeltmedeki başarısı %75’in üstündedir.
Ameliyat sonrası işinize ne vakit dönebileceğiniz, yaptığınız işe nazaran değişkenlik göstermektedir. Eğer
masa başı bir misyonunuz varsa ameliyat sonrası 2-3 hafta üzere kısa bir müddette işinize dönebilirsiniz. Şayet işiniz vücut gücüne dayalı ise kemiklerin güzelleşmesi ve kaynaması için birkaç ay beklemeniz gerekebilmektedir. Günlük ömür aktivitelerinize yine dönebilmeniz için operasyon sonrası tam bir rehabilitasyon programı önerilmektedir.
Image
L4-5 kayma olan olguda pediküler vida ile tespit edilerek kaymanın düzeldiği ve omurlar ortasına konan kemik aşısı görülüyor.
Erişkin İstmikspondilolistezis Hakkında Notlar
· Çatlamış bir omur (spondilolizis), yaklaşık olarak erişkinleri %5′ inde bulunur ve çoğunlukla ağrısızdır.
· Çatlak, omurun kaymasına neden olduğunda bu durum istmik spondilolistezis olarak isimlendirilir ve bel ve/veya bacak ağrısına neden olabilir ya da olmayabilir.
· Tedavinin birinci basamağı ekseriyetle ilaç tedavisi yahut fizik tedavidir.
· Doğru teşhis ve tedavinin erken olması hekiminizin uygun reçetelerle sizi daha çabuk güzelleştirmesini sağlayacaktır.
· Hastaların büyük bir kısmı cerrahi dışı tedaviler ile uzun müddetli düzgünlük hali elde edebilmektedirler.
· İlaçlar yalnızca önerildiği halde ve yalnızca kapsamlı bir tedavi programının bir kısmı olarak kullanılmalıdır.
· Geçmeyen bel ve/veya bacak ağrısında cerrahi gerekli olabilir.
· Sinir dekompresyonu ile yahut hudut dekompresyonu olmaksızın füzyon cerrahisinin muvaffakiyet oranı %75’ten fazladır.
