Bel fıtığı, omurgalar ortasındaki kıkırdağın çok zorlama nedeniyle yerinden kayarak omurilik kanalı içine yanlışsız girmesi, bacaklara gelen sonlara ve omuriliğe baskı yapması sonucu oluşan bir hastalıktır. Tıbbi ismi“herni diskal” dir.
Hangi omurga kemikleri ortasında oluşmuşsa bel fıtığı o bölgenin ismiyle anılır. Mesela; 4.ve 5. omurgalar ortasında bulunan kıkırdak yerinden kaymışsa L4-5 herni diskal ismini alır.Sağ bacağa ağrı vuruyorsa sağ L4-5,sol bacağa vuruyorsa sol L4-5 herni diskal olarak isimlendirilir. En sık L4-5 ve bunun bir altında bulunan L5-S1 araları ortasında bel fıtığı oluşur. Daha az sıklıkla L3-4 yahut nadiren L2-3 ve L1-2 mesafelerinde görülür.
Bel fıtığını pratik olarak,
a) Başlangıç halindeki bel fıtığı
b) İlerlemiş safhadaki bel fıtığı olarak
iki başka guruba ayırmak mümkündür. Her safhada uygulanması gereken tedavi başkadır.
Bu yüzden yapılacak düzgün bir teşhis tedavinin yarısı demektir.
BEL FITIĞI BELİRTİLERİ NELERDİR ?
Bel fıtığı hangi tarafta ise o tarafın bacağında kalçadan başlayıp topuğa kadar gelen bir ağrı olur. Siyatik hudut baskı altında olduğundan ötürü bacak ardında siyatik hudut boyunca ip formunda bir ağrı vardır ve hastalar bacaklarının art kısmından bir iple çekildiğini söylerler. Öksürmekle ve ıkınmakla ağrı şiddetlenir. BEL FITIĞINDA BEL AĞRISI OLMAYABİLİR. Asıl belirti bacakta ağrıdır. Bacak ağrısı genelde tek bacakta olmasına karşılık fıtığın büyük olması ve orta sınırdan direkt olarak omuriliğe baskı yapması sonucu her iki bacakta da ağrı duyulabilir. Lakin çoğunlukla tek taraflı bacakta belirti verir. Birtakım hastalarda ayak topuğu üzerine basma yahut parmakları ucunda yürüme kuvvet kaybı nedeniyle mümkün olmaz yahut azalmıştır. Yani kuvvet kaybı oluşmuştur. Bu bel fıtığının ilerlemiş olduğunun bir ispatıdır. Ayrıyeten kimi hastalarda idrar yapmada felç görülebilir. Bu hastalarda sonda ile idrar boşaltılır.
Ağrının şiddeti fıtığın büyüklüğü ile ilgili değildir. Yerleştiği bölge değerlidir. Fıtığı oluşturan kıkırdak kesimi bacağa gelen sonun tam altına girer ve sonu kanırtırsa ağrı şiddetli olur. Bazen MR tetkikinde çok büyük fıtık görülmesine rağmen hastanın ağrısı az olabilir. Bu durumda yerinden kayan kıkırdak tam sonun altına değil de hududun yan tarafındaki boşluğa oturmuş demektir. Çok az bir kısmı hudut altında kalıp baskı oluşturduğundan ağrısı o derecede az olmaktadır. Veya tam aykırısı fıtık çok küçük görülmesine rağmen hasta sedyede gelebilir. Bu nedenle hastanın ağrısı bizim için kesin bir teşhis sistemi değildir.
Yani ağrısı fazla olan hastanın fıtığı çok büyük yahut ilerlemiş manasında değildir.
BEL FITIĞI AMELİYATI
Önemle belirtmek isterim ki; bel fıtığı hastalarının lakin % 5’i ameliyatla tedavi edilebilecek seviyededir. Geriye kalan % 95 hasta ameliyatsız tedavi metotları ile güzelleşebilir. Ne yazık ki, ülkemizde bilhassa beyin cerrahları bel fıtığı tedavisinde önceliği ameliyata vermektedirler.
Bel fıtığı ameliyatından sonra hastalar 10 yıl takip edildiğinde, bu hastaların yarısına yakın kısmında problemler görülmüştür. Bir kısmında fıtık tekrarlamış, bir kısmında ameliyat yerinde yapışıklık denilen bir durum meydana gelmiş ve bir kısmında da bel omurga kemiklerinde (ameliyat olan seviyede) bel kayması tespit edilmiştir. Bu nedenle ameliyat çok garantili ve uzun vadeli bir tedavi formülü değildir.
Bel fıtığı ameliyatı son deva olarak düşünülmelidir.Bel fıtığı ameliyatı riskleri nedeniyle birinci tedavi tercihi olmamalıdır.
Bel fıtığı ameliyatını 1) Mikrocerrahi 2) Klasik cerrahi 3) Platin çakılmak suretiyle yapılan yeni formül olarak 3’e ayırabiliriz.
Benim öncelikli tercihim hastaya en az zararı veren ve risk en aza indiren mikrocerrahidir. Bu bel fıtığı ameliyatı 2 dikişlik bir yerden yapılır. Mikroskopla yapıldığından sonlara ziyan verme ihtimali çok düşüktür. Lakin bu sistemi yani mikroskopla bel fıtığı ameliyatını her hastaya uyglamak mümkün olmamaktadır. Yeniden de kuralları zorlayarak hastayı mikroskopla ameliyat etmek en doğrusudur.
Bel fıtığı ameliyatı güzelleşme süreci yapılan ameliyat formuna nazaran değişir. Mikrocerrahide hasta sonraki gün ayağa kaldırılır ve ortalama 15 gün sonra işi çok ağır değilse hasta işinin başına dönebilir.
BEL FITIĞI TEDAVİSİ
Bel fıtığı tedavisi: Cerrahi sistemler ve ameliyatsız tedavi formülleri olarak ikiye ayrılır.
Bel fıtığının ameliyatsız tedavi yöntemleri
1- Manuel Tedavi
2- Medikal Ozon Tedavisi
3- Çeşitli Fizik Tedavi Formülleri olarak ayırabiliriz.
Bel fıtığının ameliyatı ise
1- Klasik Bel fıtığı Ameliyatı
2- Mikrocerrahi
3- Platin kullanılarak yapılan ameliyatlar olarak ayırabiliriz.