Bel ağrısı toplumda en yaygın görülen şikayetlerden biridir ve insanların yüzde 80’i hayatlarının bir periyodunda bel ağrısı ile karşılaşmaktadır. Bütün bel ağrılarının yaklaşık %1’ine cerrahi müdahale gerekir. Öteki kısmı ise konservatif tedavi ismi verilen yardımcı sistemlerle tedavi edilir.
Bel ağrısının nedenleri
1) Kas kökenli ağrılar (Mekanik bel ağrısı)
Ağır aktivite yahut mevsim geçişlerinden sonra görülür. Çoğunlukla dinlenmekle ve ağrı kesici tedavilerle düzelir. Devamlılığı halinde idman tedavisi önerilir.
2) Bel fıtığı ( Lomber disk hernisi)
Bel omurları ortasındaki disk malzemesinin omurilik kanalına hakikat taşmasıdır. Taşan kıkırdak doku yani fıtık hangi düzeyde ise o düzeyden çıkan hudut kökünü sıkıştırır. Bu da “siyataljik” ya da “radiküler” ağrı denilen belden, kalçaya ve bacağa uzanan ağrıya sebep olur. Şayet omurilik kanalına taşan fıtık, hudut kökünü sıkıştırmıyorsa bu türlü bir ağrı beklenmez. Bu durumda yalnızca taşan fıtığın kapsülünü sıkıştırmasına bağlı bel ağrısı görülür.
Bu ağrıların büyük bir kısmı konservatif tedavi denilen, istirahat, ilaç tedavisi, fizik tedavi ve belden iğne tedavisi ile düzelir.
Bütün tedavilere karşın hayat kalitesini düşüren ağrısı devam edenlerde ya da fıtığın sıkıştırdığı hududun uyardığı kas kümesinde ilerleyici güç kaybı olanlarda cerrahi teşebbüs gerekir.
Başlıca cerrahi usuller, mikrodiskektomi ve endoskopik diskektomidir.
Cerrahi sonrası hasta genelde 1 gece hastane yatışından sonra taburcu edilmekte, 2 hafta sonunda işine dönebilmektedir.
3) Bel kayması (Spondilolistezis)
Bel omurlarının birbiri üzerinde kayması nedeniyle omuriliğin sıkışmasıdır. Bilhassa ayakta ve yürümekle şiddeti artan bel ağrısı ile kendini gösterir. Kayan omurlar vidalarla sabitlenerek (stabilizasyon) tedavi edilir.
4) Kanal Daralması (Lomber Dar Kanal)- Kireçlenme
Bel omurlarının kireçlenmesiyle, ortadan geçen omuriliğin sıkışması durumudur. Temel şikayet kişinin yürüdükçe artan bacaklarda uyuşma hissi ve yürürken kısa aralıklarda bile 5 dakika dinlenme gereksinimi olmasıdır. Tedavisinde cerrahi olarak kireçlenip daralan alanlar mikroskobik olarak açılıp, sonların rahatlatılmasıdır. Omurganın durumuna nazaran vidalamada gerekebilir.
5) Omurga yaralanmaları
Travmaya bağlı omurgada oluşan yaralanmalardır. Şiddetli bel ağrısına neden olurlar, yaralanma tipine nazaran korse ile istirahat ya da cerrahi süreç gerekebilir.
6) Kemik erimesi (Osteoporoz)
Kemiklerin zayıflamasına bağlı olarak omurgada oluşan deformasyonlardır. Sıklıkla omur kemiklerinde çökme formunda kırıklara neden olur. Bilhassa menopoz devrindeki bayanlarda sıktır. Osteoporoza yönelik ilaç tedavi ve omurgaya yönelik konservatif tedavi ya da kemiğin içini doldurarak yapılan cerrahi yollarla tedavi edilir.
7) Romatizmal hastalıklar
Birçok romatizma tipinden en yaygın olanı Ankilozan Spondilit (AS)’dir. Sabah uyandıktan sonra 4-5 saat süren ağrı ve başka ağrı tiplerinin bilakis hareket etmekle rahatlaması tipiktir. Çoğunlukla ailesel geçer, işlevlerin korunması açısından erken teşhisi değerlidir. Romatoloji ya da fizik tedavi hekimleri tarafından belirlenen ilaç tedavisi ve fizyoterapi ile tedavi edilir.
8) Enfeksiyon
Kendiliğinden olan enfeksiyonlar, peynir hastalığı (brusellozis), tüberküloz ya da cerrahi süreç sonrası gelişen enfeksiyonlar (diskit) uzun müddetli bel ağrısı yaparlar. Antibiyotik tedavisi ile bazen cerrahi müdahale gerekebilir.
9) Öteki organlardan kaynaklanan sebepler
Karaciğer, böbrek rahatsızlıkları, idrar yolu enfeksiyonu üzere nedenlerde bel ağrısı yapabilir.
