Bel Ağrıları

Bel ağrısı günümüz toplumlarında iş gücü kaybı ve sakatlık yapan en değerli nedenlerden birisidir. Tüm dünya nüfusunun %70-90’ı hayatlarının rastgele bir periyodunda bel ağrısı şikayeti ile karşılaşmaktadır.

Bu rahatsızlık en çok 40-50 yaş kümesinde görülmekte ve gelişmiş toplumlarda kronik hastalık tedavisi açısından kalp hastalıklarından sonra ikinci sırayı almaktadır.

Ağrı nedeniyle iş günü ve işgücü kaybı, teşhis, tedavi ve tazminat maliyeti toplamı ABD üzere ülkelerde yılda 16-20 milyar dolara varmaktadır. En sık görülen formu mekanik bel ağrısıdır ve hastaların %70-85’i birinci akut ataktan sonra, rastgele bir tedaviye gerek kalmadan iyileşebilmektedir.

Buna rağmen akut bel ağrısı atağı geçirenlerin %38’inde bir yıl içinde ikinci atak ve kronik bel ağrısı olanların %81’inde tıpkı yıl içinde akut atak gelişmektedir. Burada kıymetli olan bel ağrısının birinci akut atağından korunma ve tedavi planının ikinci atağı önleyebilecek devamlılıkta olmasıdır.

Sıklıkla görülen bel ağrıları şunlardır:

1. Bel fıtığı-disk hernisi

1. • Diskler omurgalar ortasında yer alan, dışında çember halinde daha sert bir yapı ve iç kısmında dış çember tarafından çevrelenmiş jel halinde bir dokudan oluşmaktadır. Asıl vazifesi bel üzerine binen yükleri dengelemektir. Diskin dış kısmında zayıflama, yırtılma, kopma üzere değişikliklerin meydana gelmesi ile içindeki jel gibisi dokunun dışarı hakikat hareket etmesi ile fıtık oluşur. Bel fıtığı oluşma riski kilo, yaş, uzun uzunluk, ağır kaldırma, ağır spor üzere etkenlere bağlı olarak artar.
   • Hastalarda görülen bulgular:

1. • • Bel yahut boyun bölgesinde, basıya uğrayan hududun dağılımında ağrı/uyuşma
     • Hareketle, öksürmeyle, öne eğilmeyle artan ağrı/uyuşma hissi
     • Tutulan kol yahut bacakta hudut basısının şiddetine nazaran his kaybı
     • Kuvvet kaybı
     • Refleks kaybı
2. Omurga kanalının daralması-dar kanal,spinal stenoz

Yaşa bağlı olarak omuriliği çevreleyen kanalın daralmasına bağlı olarak gelişir. Omuriliği çevreleyen etrafındaki faset eklemlerde ve disklerde kireçlenme gelişir ve yavaş yavaş kanalı daraltmaya başlar.

Bu hastalarda bir müddet yürüme ile ağrı başlar, dinlenince geçer. İlerleyen olgularda yürüme aralığı gitgide kısalmaya başlar.

1. Omurların oluşturduğu eklemlerin kireçlenmesi-faset eklem sendromu-
   • Faset eklemler boyun, sırt ve bel bölgesi omurlarının art tarafında yer alan küçük eklemlerdir. Bu eklemler ile omurgalar geriden direkt olarak birbirlerine bağlıdırlar. Ve omurganın hareketini sağlamaktadırlar.
   • Faset eklemler hayli karmaşık ve birbirine temaslı hudutlarla donatılmışlardır, bu nedenle ağrıya çok hassastırlar. Ağrı daha çok geriye yaslanmak ve yana dönmekle artış gösterir.
   • Faset eklemler tıpkı vakitte omurilikten hudutların çıktığı nöral forameni de oluşturur. Faset eklemlerde meydana gelen kireçlenme ve büyüme bu sonlara baskı oluşturarak fıtık gibisi ağrıya neden olabilmektedir.
2. Sakroiliak eklem hastalığı

1. • Sakroilyak eklem kuyruksokumu kemiğini leğen kemiğine bağlayan bir çok ligaman ile kontaklı kompleks bir eklemdir. Belin alt bölgesinde tekrar bel fıtığı ile karıştırılabilecek bir ağrı yansımasına neden olabileceği üzere duruş bozukluğu, bacak kısalığı ve uygunsuz basma sorunları üzere bir çok rahatsızlığa yer oluşturabilir. Çok ağır kaldırma; apansız öne eğilme, aksi hareket, düşme üzere nedenlere oluşabilir.

1. Siyatik-priformis kasının siyatik hududu sıkıştırması-
   • Bu rahatsızlık siyatik ağrısına çok misal bir ağrıya yol açtığı için, bel fıtığı ile karıştırılabilir. Piriformis kasının ağır kaldırma, mikrotravma (uzun müddet oturma, cüzdan basısına bağlı) ya da aksi bir harekete bağlı olarak kasılması, spazmı sonucunda siyatik hudut kas ortasında sıkışabilir.
   • Ağrı kalçadan ayağa gerçek yayılır. Yanma vardır. Kalçayı oynattıkça artar. Oturup kalkarken artabilir.
2. Diskin bozulması,dejeneratif disk hastalığı

• İlerleyen yaşla birlikte, diskin sıvı içeriğinin azalması sonucu, disk taşıma kapasitesini ve yüksekliğini yitirmeye başlar. Disklerde meydana gelen kireçlenmeler ve bozulmalar sonucu diskleri ve omurları birbirine bağlayan bağlarda da bozulmalar baş gösterir. Diskin daha kolay yırtılmasına taban hazırlar.
• Hastalarda bel ve kalçalara yayılan ağrı görülür. Ağrı hareket etme, yük kaldırma, eğilme ya da yana dönme ile artış gösterir. Günlük aktiviteyi azaltarak, hareket kısıtlılığı ve hayat aktiviteleri de kısıtlanır.

1. Bel kaslarından kaynaklanan ağrılar

1. • Bel ve kalça bölgesini çevreleyen kaslarda kasılma; ağrı kasta kısalma ve spazm döngüsünü yaratır. Etkilenen kas kümesinde ortaya çıkan yansıyan ağrı yahut ilgili kasın kendisinde ağrı biçiminde ortaya çıkabilir.