Bağlanma Stilleri Teorisi

Bağlanma Kuramı, 1950’lerde Psikanalist John Bowly tarafından bulunmuş ve daha sonrasında Mary Ainsworth tarafından geliştirilmiştir. Bu teoriye göre, birincil bakım veren kişiyle olan bağın yaşam boyunca geliştirilen ilişkilerde nasıl bir davranış ve tutumda bulunacağınızı belirler.

Kaç Tane Bağlanma Stili Vardır?

1. Güvenli Bağlanma

2. Kaçıngan Bağlanma

3. Kaygılı Bağlanma

4. Düzensiz Bağlanma

Kaçıngan diğer adıyla (küçümseyen veya çocuklarda kaygılı-kaçıngan), Kaygılı (endişeli veya çocuklarda kaygılı-kararsız), (çocuklarda korku-kaçma) olarakta bilinmektedir. Kaygılı, kaçıngan ve düzensiz bağlanma stilleri güvensiz bağlanma stilleri olarak kabul edilir. Bir çocuk büyürken ihtiyaçlarının karşılanması hakkında ebeveynlerine güvenebilirse, güvenli bağlanma stili gelişmektedir. Güvenli bağlanma geliştiren kişiler ilişkileri, duygularını özgür bir şekilde ifade edebilecekleri yer olarak göreceklerdir. Eğer çocuk büyürken bakım veren kişilerle gergin bir ilişkisi varsa güvensiz bağlanma stilleri gelişmektedir.

1. Güvenli Bağlanma

Güvenli bağlanma, çocuklukta bakım veren kişilerle güvende hissetme ve ceza olmadan onay ve güvence, isteyebilen bireylerde gelecekte güvenli bağlanma stili geliştirmektedir. Özetle, güvenli bağlanma, çocukluk döneminde birincil bakım veren bakıcınızla aranızdaki olan güven dolu bağ güvenli bağlanmayı oluşturuyor. Güvenli bağlanma stilinin bazı belirtileri şunlardır: 

• Etkili iletişim becerilerine sahip olmak

• Yüksek özgüvene sahip olmak 

• Başkalarına kolayca güvenebilmek 

• Duyguların düzenleyebilme yeteneğine sahip olmak 

• Yalnızlık olmaktan rahat hissetme 

• Çatışmaları iyi yönetme 

• Duygusal destek arayabilmek 

• Duygusal anlamda erişebilir olmak 

• Yakın ilişkilerde rahat hissetmek 

• İlişkilerde kendini yansıtabilmek 

2.Kaçıngan Bağlanma 

Kaçıngan, küçümseyen-kaçınan veya kaygılı kaçınan hepsi güvensiz bağlanma stilini ifade etmektedir. Peoples, bu bağlanma stiline sahip olan kişilerin fiziksel ve duygusal yakınlığa girememe nedeniyle başkalarıyla uzun süreli ilişkiler kuramamadaki başarısızlık olarak tanımlanır. Bu durumun ise diğer bağlanma stillerinde önemli olan birincil bakım veren kişilerle olan ilişkiden kaynaklanmaktadır. Çocuğun çocukluk dönemi, katı ve duygusal anlamda mesafeli birincil bakım veren kişiyle geçtiyse, yetişkinlik döneminde bu bağlanma stiline sahip olmasını açıklamaktadır. Jordan , bu bağlanma stiline sahip kişilerin ebeveynlerine şunları söylemiştir ‘ Bu bağlanma stiline sebep olan bazı ebeveynler ihmalkâr veya bazıları da ihmalkârlıktan daha çok meşgul , ilgisiz veya duygulardan çok okul notları ve gündelik işler ile ilgilenmeyi tercih ediyor ‘ Buna ek olarak ise People şunu ekliyor tüm bunların sonucunda ‘ çocuk kimsenin yardımına ihtiyaç duymamak için , güçlü bir bağımsızlık duygusu benimsemesini öğreniyor.’. Kaçıngan bağlanma stilinin bazı belirtileri şunlardır: 

• Başkalarını küçümser bir tavıra sahip olmak 

• İnsanlara güvenmekte zorlanmak

• Bağlanma korkusuna sahip olmak

• Fiziksel ve duygusal yakınlıktan kaçınmak 

• Duygularını ifade etmekte güçlük çekmek 

• Yalnız vakit geçirmeyi tercih etmek 

• Güçlü bağımsızlık duygusuna sahip olmak 

• Kendine yaklaşmaya çalışan kişileri tehdit olarak algılamak 

Bağlanma Stilleri, Kaçıngan Bağlanma 

3.Kaygılı Bağlanma 

Kaygılı bağlanma stili, çocuğun ihtiyaçlarını karşılık vermeyen tutarsız ebeveynlikten kaynaklanmaktadır. Bu tür ebeveynlerle büyüyen çocukların, birincil bakım veren kişileri anlamakta zorlandığını ve yetişkinlikte de ne beklemeleri gerektiğine dair bir güvenceleri bulunmamaktadır. Peoples’a göre bu çocuklar ebeveynin ilişkilerinde kafası hep karışıktır ayrıca da kendilerini çok kararsız hissettiklerini söyler. Jordan ise, kaygılı bağlanma gerçekleştiren kişilerin ebeveynlerinde aşağıda verilen özelliklere rastlanabileceğini söylemiştir. Ebeveynlerde rastlanabilecek bazı özellikler şunlardır: 

• Kolayca bunalmak

• Çocuğu fazla şımartmak veya fazla kayıtsız kalmak

• Kişinin kendi duygularından sorumlu tutma

• Çocuğa karşı dengesiz bir tavır sergileme (Çocuğa karşı dikkatli olma ve ardından hemen itme ve uzaklaştırma davranışı) 

Kaygılı bağlanma stilinin bazı belirtileri şunlardır: 

• Kıskançlık yapmak.

• Düşük özgüvene sahip olmak 

• Yalnız kalmakta zorlanmak 

• Güven Problemi 

• Terk edilme korkusu

• Reddedilme korkusu

• Eleştiri kaldırmama

• Kendinin sevilmeye layık biri olarak görmeme

4.Düzensiz Bağlanma 

Peoples, düzensiz bağlanmayı şu şekilde tanımlamaktadır ‘ Tutarsız davranışlarda bulunmak ve güven problemi çekmek.’ Düzensiz bağlanmanın en yaygın nedenleri çocukluk travmaları, ihmal ve istismardır. Ebeveynlerden korkma da mevcuttur. Düzensiz bağlanma stilinin bazı belirtileri şunlardır:

• Güven problemi 

• Yüksek anksiyete 

• Kafa karıştırıcı davranışlar 

• Reddedilme duygusu

• Duyguları düzenleyememe 

• Kaçıngan ve kaygılı bağlanma stillerinin belirtilerin gösteriyor olmak