Gırtlağın yan kısımları ve gerisinde yerleşen ve ösafagusun (yemek borusunun) başlangıç kısmını oluşturan yapıya hipofarenks (alt yutak) denir. Gırtlak üzere alt yutağında 3 temel bölgesi vardır:
- Yutak art duvarı
- Piriform sinüs (gırtlağın yanlarında kalan alt yutağın yan duvarlarını oluşturan kısımlar)
- Post-krikoid bölge (gırtlağı gerisinde kalan ve alt yutağın ön duvarını oluşturan kısım)
Yediklerimiz ve içtiklerimizi yemek borusuna yönlendiren bu bölgeyi gırtlağı yanlardan ve arttan çevreleyen ve yemek borusunun başlangıcını oluşturan kısım olarak düşünebiliriz.
Alt Yutak Kanseri (hipofarenks kanseri), bu üç bölgeden birinin yüzeyini kaplayan mukoza ismi verilen katmandan gelişen makûs huylu tümördür. Bu 3 bölge içinde tümörlerin en sık yerleştiği ve öteki bölgelere nazaran tedavi sonuçlarının en yüz güldürücü olduğu bölge piriform sinüs bölgesidir. Post-krikoid bölge bu 3 bölge içinde tümörlerin en az yerleştiği bölgedir ve hastalar ekseriyetle genç bayanlardır.
Demir eksikliğine bağlı kansızlık, yutma zahmeti ile birlikte Post-krikoid bölge tümörlerinin bulunduğu bu tabloya Plummer-Vinson sendromu ismi verilir.
Hipofarenks Kanserinin Nedenleri Nelerdir?
Alt yutak kanseri nedenleri gırtlak kanseri ile benzeridir. Nedeni bilinmeyen Plummer-Vinson hastalığı dışındaki hastalar çoklukla fazla alkol ve tütün eserleri tüketen orta, ileri yaşlardaki erkeklerdir.
Hipofarenks Kanserinin Belirtileri Nelerdir?
Hipofarenks kanseri genel olarak şu belirtilerle ortaya çıkar:
- Yutkunurken zorlanma, takılma hissi
- Boyun bölgesinde şişme-kitle oluşumu
- Geçmeyen ses değişikliği, seste çatallanma ve ses kısıklığı
- Yutarken ağrı, kulağa vuran ağrı
- Tükürükle ve balgamla kan gelmesi
- İleri evrelerde iştah azalması ve kilo kaybı
Hipofarenks Kanserinin Tedavisi Nasıl Yapılır?
Hipofarenks kanseri tedavisi de komşu organ gırtlağın tümörlerinin tedavisine misal ve hastalığın alt yutakta yerleştiği yer, yayılımı ve hastalığın evresine nazaran değişir.
Hastanın gırtlak kanserine kıyasla biraz daha ağır seyreden bu hastalıktan kurtulma bahtı ameliyat, radyoterapi (ışın tedavisi) ve hatta kemoterapi (ilaç tedavisi) seçeneklerinin birlikte kullanılması ile daha fazla olacaktır.
Bu hastalıkta gırtlak birçok sefer hastalık tarafından tutulur ve ameliyat sırasında çıkartılması gerekebilir. Ameliyat yapılan hastalarda yutağın hastalıklı kısmı ve gırtlak çıkartıldığında oluşan boşluğu onarmak ve kapatmak için kimi vakit etraf bölgelerden cilt içeren dokuları boyun bölgesine taşımak gerekebilmektedir.
Gırtlağın çıkartılması istenmiyorsa radyoterapi ve kemoterapinin eş vakitli uygulanması tutulacak yol olabilir.
Bu hastalıkta boyun lenf bezelerinde tutulma ihtimali gırtlak kanserine nazaran daha fazladır ve birden fazla sefer hasta tabibe başvurduğunda boynunun yan kısımlarında şişlik de vardır. Bu nedenle gerek ameliyat, gerekse radyoterapi ve kemoterapi seçenekleri uygulandığında boynun tedavisi kesinlikle tedaviye eklenmelidir.
Bu hastalıkta da ameliyatın riskleri, ameliyat sonrası seyir ve tedavisiz kalınması durumunda hastalığın ilerlemesi gırtlak kanserinde olduğu üzeredir.