Akut romatizmal ateş halk ortasında kısaca “kalp romatizması” yahut yalnızca “romatizma” olarak bilinir. Romatizmaya çocuklarda farenjit ve tonsillite (bademcik iltihabı) neden olan A kümesi beta hemolitik streptokoklar (kısaca beta) yol açar. Boğaz enfeksiyonu geçiren çocuk uygun dozda ve müddette antibiyotik almazsa romatizmaya yakalanma riski ortaya çıkar. Tedavi olan hastalarda risk çok azdır. En sık 5-15 yaş ortasındaki çocuklarda görülür. Boğaz enfeksiyonundan yaklaşık olarak 2-3 hafta sonra bulgular ortaya çıkar. Esas tesirlerini kalp, eklem, cilt ve beyinde gösterir. Ekseriyetle göze çarpan birinci bulgu eklemlerde (diz, ayak ve el bileği) şişlik, ağrı, sıcaklık artışı ve hafif kızarıklıktır. En kıymetli tesirini ise kalpte gösterir. Kalp kapaklarında hasara ve fonksiyon bozukluğuna yol açar. Kimi çocuklarda ise beyin tutulumuna bağlı yüz, el, kol ve bacaklarda istemsiz, olağandışı hareketler (Kore), davranış bozuklukları ve huy değişiklikleri görülebilir. Cilt bulguları enderdir. Hastalar teşhis aldıkları anda tedaviye başlanılarak izleme alınmalıdır.
- Romatizmal kalp hastalığı düzelir mi?
Hafif olan kalp kapak hastalıkları erken devirde vakitle düzelebilir, ama birden fazla vakit hasar kalıcıdır.
- Her boğaz enfeksiyonu romatizmaya yol açar mı?
Yalnızca A kümesi beta hemolitik streptokokların yol açtığı boğaz enfeksiyonları romatizmaya yol açar. Öteki viral ve bakteriyal boğaz enfeksiyonlarından sonra romatizma gelişmez. Ayırım için boğaz kültürü alınmalı yahut öbür ayırıcı tetkikler yapılmalıdır. Streptokoklara bağlı boğaz hastalıklarında tipik olarak boğaz ağrısı, ateş ve uzunluğunda ağrılı şişlikler göze çarpar. Bazen bulgular daha hafif olabilir, bu durumda hastanın teşhis alması güçleşir.
- Romatizmal Ateş Geçiren Çocuk Nelere Dikkat Etmelidir?
Bir sefer romatizmal ateş geçiren çocuğun tekrar beta enfeksiyonu geçirmesi halinde hastalığının tekrar etme riski çok yüksektir. Bu nedenle romatizmal ateş geçiren çocukların tekrar tıpkı enfeksiyona yakalanmalarını önlemek maksadıyla korunmaya alınması kuraldır. Bu korunma nizamlı verilen antibiyotiklerle hastanın uzun müddetli korunması temeline dayanır. 3 Haftada bir enjeksiyon halinde penisilin yahut her gün ağızdan antibiyotik verilerek çocuk hastalığın tekrarından korunur. Müdafaa mühleti, kalp tutulumu varsa hayat uzunluğu, kalp tutulumu yoksa 21 yaşına kadardır.
Doğuştan kalp hastalıklarında olduğu üzere romatizmal kalp hastalıklarında da kalpteki hasarlı kapağın enfeksiyon riski vardır. Bu nedenle hastalar ağız hijyenine, diş paklığına ve sıhhatine dikkat etmelidirler (bkz. İnfektif Endokardit).
Kalp kapak hastalığının yüküne nazaran idman kısıtlaması ve diyet uygulamak gerekebilir.
