Ameliyat Dışı Eklem Koruyucu Tedaviler

Eklem koruyucu ortopedi sadece ameliyat ile tedavi anlamına gelmemektedir. Ameliyat dışı tedaviler ve uygulamalar ile birçok hastada eklem ve doku hasarının ilerlemesi yavaşlatılabilir ya da bu hastalık sonucu hastada ortaya çıkan şikayetler azaltılabilir. Aşağıda ameliyat dışı eklem koruyucu tedavi seçeneklerinden bahsedilecektir.

Fizik tedavi

Fizik tedavi özellikle kas-iskelet sistemi rahatsızlıklarında yaygın olarak uygulanabilen güvenli tedavi seçeneklerinden biridir. Eklem içi ya da eklem çevresi rahatsızlıkları olan hastalarda tedaviyi yönlendiren doktorunuzun uygun görmesi ve hasta tarafından cerrahi tedavi seçeneklerinin bir süre ya da tamamen ertelenmesinin talep edildiği durumlarda fizik tedavi uygulamaları hasta için yarar sağlayabilmektedir. Bu konu ile ilgili birkaç örnek verelim. Mesela günlük hayatında ileri düzey sporla uğraşmayan nispeten orta yaş üstü bir hasta ön çapraz bağını kopardığı zaman, cerrahi tedavi seçeneğini istemeyebilir. Bu gibi durumlarda diz çevresi kasların güçlendirilip hastaya gövde stabilizasyon ve hareket algı eğitimi verilmesi ön çapraz bağa bağlı dizdeki güvensizlik hissinin azalmasına katkı sağlayabilir. Yine omuzda kas yırtığı olan bir hastanın omuz çevresi kaslarının güçlendirilip kürek kemiğinin fizik tedavi ile daha hareketli hale getirilmesi yırtık kaslar üzerindeki yükü azaltıp hastanın şikayetlerinin azalmasına yardımcı olabilir. Bunun dışında cerrahi müdahaleler öncesinde de hastanın eklemlerinde kısıtlılık ya da kas gücünde zayıflık varsa hasta ameliyata hazırlık amaçlı bir ön fizik tedavi programına alınabilir. Fizik tedavi programlarında manuel terapi, masaj, gövde stabilizasyonu, hareket algı eğitimi, elektrik stimülasyonu, termal terapi, hidroterapi, ESWT gibi çok farklı tedavi seçenekleri bulunmaktadır. Fizik tedavi doktorunuz bu tedavi programlarından sizin için en uygun olanları size özel bir program hazırlayarak tedaviyi planlar.

Eklem içi ve eklem çevresi enjeksiyonlar

Eklem içi ve eklem çevresine uygulanabilecek birçok faklı enjeksiyon çeşidi bulunmaktadır. Bu enjeksiyonlar eklem içine uygulandığı zaman genellikle kıkırdak aşınmasının yavaşlatılması ve buna bağlı şikayetleri azaltılması amaçlanır. Bunun yanında bazı romatizmal hastalıklarda eklem içine enjeksiyon uygulanabilmektedir. Eklem içine en çok uygulanan maddeler, kortizon, trombositten zengin plazma, hyoluronik asit ve kök hücre uygulamalarıdır. Bu enjeksiyonların hiçbirinin birbirine üstünlüğü yoktur. Bu enjeksiyonlar doğru hastada ve doğru hastalık düzeyinde uygulandığı zaman uygun cevap verir ve hastaya fayda sağlar. Bu sebeple bu tip enjeksiyonların hangisinden fayda görülebileceğine hastaya bilgi vererek ortopedi doktorunuz karar verir. Bu tip enjeksiyonlar ile eklem hasarı yavaşlatılıp ameliyat süreci ertelenebilir ya da durdurulabilir. Ancak bu enjeksiyon tedavilerinin eklem hasarını tamamen ortadan kaldırdığı ve eklemin eski halini almasına yardımcı olduğu ile ilgili bir yanlış anlaşılmaya varılmaması gerekir. Her yöntemin fayda oranı tedaviyi öneren doktor tarafından hastaya açıklanmalıdır.

Eklem dışındaki dokulara da farklı enjeksiyonlar uygulanabilmektedir. Özellkle eklem çevresindeki bağ ve tendonlara iyileşmeyi hızlandırmak amaçlı trombositten zengin plazma enjeksiyonları uygulanabilmektedir. Bu tip rejeneratif enjeksiyonlar doku iyileşmesinin hızlanmasına katkıda bulunabilir.

Ortopedik aparatlar    

Eklem ve çevresinde hasar ya da bozukluk olan hastalarda bazı ortopedik aparatların kullanılması ekleme binen yükü azaltarak hasarın ilerlemesine engel olabilmektedir. Örnek vermek gerekirse dizin iç kısmında aşınması olan bir hastada hastaya özel tasarlanan bir tabanlık hastanın diz ağrısını azaltabilmektedir. Yine şeker hastalarında Charcot artropatisi olarak adlandırılan ve ayağın deforme olup eklem hasarı gelişmesine sebep olan bir durumda hastaya koruyucu botların verilmesi eklem hasarını durdurabilmektedir. Hatta aşil tendonu kopan bazı hastalar bile koruyucu botlarla ameliyat edilmeden tedavi edilebilir.