Bademcikler ağız boşluğunun iki tarafında yerleşmiş lenfoid dokulardır. Bademcikler bedenin birinci savunma yerlerinden biridir. Lakin her ne kadar bedenin savunma organı olsalar da vakit zaman bademciklerin kendileri de iltihaplanabilir. Bademcik iltihabı bilhassa çocukluk devrinde sık rastlanılan bir durumdur. Hastalık birden fazla vakit süratli bir başlangıç gösterir. Şiddetli bir boğaz ağrısı ile birlikte ateş, terleme ve titreme vardır. Hastalar boğaz ağrısı nedeniyle yutkunmakta zorluk çekerler. Bazen uzunluğundaki lenf bezlerinde de ağrılı şişmeler olur. Hastalığın şiddetine bağlı olarak genel bir halsizlik ve kas ağrıları da izlenebilir.
Bademcik iltihabının en sık nedeni virüslerdir. Fakat hastaların %30 unda etken bakterilerdir. Bademcik iltihabının sebebi bakteriler olduğunda en sık sebep A gurubu beta hemolitik streptokoklardır.
Hastalığın tanısı klinik muayene ve gerektiğinde boğaz kültürü yapılarak konulur. Kan testlerinde beyaz küre sayısında artış vardır. Bademcik iltihabı çoklukla kendi kendine düzelebilen bir enfeksiyondur. Fakat vakit zaman peritonsiler abse, derin boyun enfeksiyonu ve septisemiye yol açabilir. Etken beta hemolitik streptokoklar olduğunda tedavi edilmediği taktirde akut romatizmal ateş ve glomerulonefrite (böbrek işlevlerinin bozulması) neden olabilir.
Bademcik iltihabının tedavisi etkenin ortadan kaldırılması ve destekleyici tedavidir. Etkenin beta hemolitik streptokok olduğu düşünülen hastalarda kesinlikle 10 günlük antibiyotik tedavisi uygulanması gerekir. Antibiyotiklerin yanı sıra hastanın ateşini düşürmek ve arısını azaltmak için ateş düşürücü verilmeli ve hastanın bol sıvı alması sağlanmalıdır. Çoklukla tedaviye başladıktan sonra 3 gün içerisinde rahatlama gözlenir.
BADEMCİK AMELİYATI NE VAKİT YAPILIR
Tekrarlayan bademcik iltihaplarında bademcik ameliyatı gündeme gelebilir. Bunun için kabul edilen kriterler şöyledir:
-
Bademciklerin enfeksiyonları
-
Yılda 7 kez
-
2 yıl mühletle yılda 5 kez
-
3 yıl müddetle yılda 3 kez
-
-
Peritonsiller abse (≥2)
-
Nefes darlığı, horlama, uyku apnesine yol açan bademcik büyüklüğü
-
Medikal tedavi ile düzelmeyen, berbat ağız kokusuna yol açan tonsillerde iltihabi birikintiler olması
BETA TAŞIYICISI OLAN BİREYLERDE NE YAPILMALIDIR
Beta taşıyıcısı olan şahısların standart olarak tedavi edilmelerine gerek yoktur. Zira bunlarda ekseriyetle hastalık ya da betaya bağlı komplikasyonlar izlenmez. Fakat aşağıdaki durumlarda taşıyıcıların tedavi edilmesi gerekir:
-
Aile bireylerinde tekrarlayan beta enfeksiyonlarının varlığı
-
Akut romatizmal ateş ya da glomerulonefrit öyküsü
-
Streptokokkal enfeksiyon geçiren şahıslarla yakın temas
-
Profesyonel sıhhat sunucuları ya da hastanede yatan hastalar
-
Toplumda Akut romatizmal ateş ya da glomerulonefrit riskinin artması