Tanımı itibariyle burun içi orta bölme ve dış çatı anatomisine müdahale edilen operasyonun ismidir. Tabiki bu operasyon hedefleri ve sonuçları itibariyle iki farklı kategoride kıymetlendirilir.
Aslında iki farklı operasyonun birleşimidir. Septoplasti , burun orta bölmesinde, iç kısımda kısmen çatıya takviye veren kıkırdak ve kemik duvarın eğriliklerinin düzeltildiği operasyonun ismidir. Rinoplasti ise burun çatısının görsel manada ( estetik ) birtakım oranlara sadık kalınarak yapılan düzeltme operasyonudur.
Hastanın istekleri ve şikayetleri dikkatle tahlil edilmeli ve operasyon ona nazaran planlanmalıdır. Burun iç bölmesinin orta hatta olması , burun içi hava dolanımının türbülansa uğramadan akıp geçmesini sağlamaktadır ve cerrah bu doğrultuda müdalesini yapar. Çatıya müdahale ise yüze uygun fasiyal bir tahlille, hastanın isteklerinin kesiştiği noktanın bulunmasıyla olur. Hastanın anatomik yapısı her cerrahiye uygun olmayabilir, hasebiyle hastayla konuşup avantaj ve dezavantajlarla birlikte yüz tahlili yapılarak mümkün olabilecek en güzel sonuç için ortak bir karar alınmalıdır.
Hastanın burun içi eğrilikleri muayene esnasında olağan bir burun spekulumu yardımıyla çarçabuk anlaşılsa da patolojinin ve sürecin hastaya anlatım kolaylığı açısından bazen endoskopik olarak burun içinin görüntülenmesi yararlıdır. Eşlik eden bir kronik sinüzit kuşkusu olan hastalarda paranazal sinüs tomografisi planlanarak mümkün sinüzit tanısı ekarte edilir.
Burun çatısı ve dış görünüş tahlili daha kapsamlıdır. Yüz oranları, cilt tahlili , cinsiyet farklı planlamalara neden olur. Hastanın kıkırdak çatısı ve takviyeleri bilhassa yeterli tahlil edilmelidir. ***** Kalın ve yağlı ciltli hastalarda ameliyat sonrası ödem ( şişlik ) daha fazla olmaktadır. Cilt yapısı ince olan hastalarda ise en ufak düzensizlikler dikkat cazip olabilir o yüzden geçiş noktaları kamufle edilmelidir. Cilt burun ucunda daha kalınken , tam kıkırdak kemik geçiş yerinde en ince cilt kalınlığına sahipdir.Burun kök kısmında ise cilt ince olmakla birlikte cilt altı dokusu fazladır.
Cinsiyet kıkırdak ve kemik yapılarının takviyesi açısından değerlidir. Birçok kere bayan hastaların kemik ve kıkırdak iskeletleri daha narin ve hasara uğramaya yatkındır. Yaş faktörü de göz önünde bulundurularak bir plan yapılmalıdır. Kıkırdak gelişimini tamamlamış genç bir hastada çok daha uygun bir anatomik ve cerrahi plan elde edilmektedir. Yaş sonu değişmekle birlikte 17 yaş altı estetik bir müdahale yapılması kıkırdak gelişimi açısından risk oluşturmaktadır..Ancak septoplasti ,fonksiyonel açıdan muhtaçlık varsa yapılabilir.
Septorinoplasti Ameliyat Öncesi:
* Hastadan detaylı bir anamnez ( öykü ) alınır. Vakit zaman hastanın ruhsal durumu da müşahedede kıymetli yer meblağ.
* Hastanın fizik muayenesi üstte anlatılan kurallar da göz önünde bulundurularak detaylı formda yapılır.
* Hastanın istekleri çok güzel anlaşılmalı ve cerrahi için uygun teşebbüsler planlanmalıdır.
* Hastanın yüz tahlili tartışılmalıdır.
* Hasta operasyona karar verdikten sonra genel anestezi altında yapılacak bu ameliyat için ön hazırlık için tetkikler planlanır.( Kan tetkikleri, EKG ve AC kıymetlendirilmesi.) kronik hastalıkları sorgulanmalıdır.Özellikle Allerjik hastalıklar ,mevsimsel allerji üzere ameliyatı bir müddet geciktirmeyi gerektirebilir.
Septorinoplasti Ameliyat Süreci:
* Hastadan operasyondan evvel 8 saat aç kalması istenir.
* Ameliyat açık ve kapalı teknik olarak planlanabilir. Açık teknik operasyonda anatomiye ve münasebetiyle patolojiye ( anormalliklere) hakimiyet daha fazla olmaktadır . Açık teknik ile yapılan ameliyatlarda burun deliklerini ayıran orta bölmeye yatay bir kesi yapılır , ameliyat sonrası çok ince bir dikiş malzemesi kullanılarak en az iz hedeflenir.
* Operasyon mühleti 2 ile 4 saat ortası olabilir.
* Revizyon( tekrar ameliyat) hadiselerde kıkırdak yapının dayanak durumuna nazaran kulak kepçesinden ve kaburgadan kıkırdak doku almak gerekebilir. Bu operasyon mühletini 45-60 dakika uzatabilir.
* Revizyon olaylarda anatomi evvelden kestirilemediği için operasyon esnasında planda değişiklikler yapmak kaçınılmaz olabilir.
* Ameliyat esnasında uygun kıkırdak kesimleri dikişler yardımıyla yeni kıkırdak iskeleti oluşturmak üzere birleştirlir. Ameliyat esnasında burun içinde konka denilen et yapılarda büyüme varsa RFC ( radyofrekans cerrahisi) ile küçültülür.
* Ameliyat sonunda kanama denetimi ve dokuların uygun anatomi yerlerine bir an önce yapışması için silikon oluklu tampon kullanılır.
* Ameliyat sonrası hastanın burun sırtına dış tesirlerden korunması ve ödemin (şişliğin) çok artmaması için termoplastik alçı yerleştirilir.
Septorinoplasti Ameliyat sonrası:
* Ameliyat bitiminde hasta odasına çıkınca her iki yanak- burun birleşme yerlerine çok ağır olmayacak halde buz uygulaması saatte bir 15 dakika yapılır. Hasta anesteziden tam olarak ayıldıktan sonra (odaya geliş 3. saat ) ağızdan birinci olarak soğuk ve yumuşak bir diet başlanır.
* Hastanın tansiyon , nabız ve kanama denetimleri takiplerde alınır.
* Hastaya elini yüzüne götürmemesi ve termoplastik alçıya dokunmaması belirtilir.
* Hasta ameliyat sonrası 7-8. saatte meskenine gönderilebilir. Ancak gerekli görülen durumlarda izlem için hastaya 24 saat yatış verilebilir.
* Konutta bakım değerlidir. Başta travmalardan hasta kendini muhafazalı ve yüz üstü yatmamalıdır. Hasta meskende , 2 saatte bir 20 dk buz uygulamasına 24 saat daha devam eder . Buz uygulamaları yüzde oluşacak morlukları azaltmakla birlikte kanama ve ağrıyı da azaltmaktadır. Yüzde oluşan göz altı ve etrafı morluklar 2 . gün azamiye ulaşır. 2. gün burun içi tamponların alınmasıyla birlikte süratle düzelerek 10 ile 12 gün ortasında neredeyse hiç kalmaz.
* Hastaya ameliyat sonrası meskende kullanmak üzere ilaçlar reçete edilecektir. Bunlar ortasında ameliyat sonrası enfeksiyonları önlemek için antibiyotik , ağrılar için ağrı kesici ve hapşurma ataklarını önlemek için antihistaminikler bulunmaktadır. Hapşurma gelirse de kesinlikle ağız açık olmalı basınç buruna yönlendirilmemelidir.
Kontrol :
* Hasta ameliyat sonrası 2. gün geldiğinde buru içi silikon tamponları çıkarılır ve burun içi kabuk ve pıhtılar çok zorlamadan temizlenir. Kullandığı ilaçlara ek olarak burun içinin temizlenmesi ve nemlendirilmesi için hastaya solusyonlar reçete edilir.
* Hasta tampon alınmasıyla rahatlasa da burun için ameliyata yanıt olarak bir ölçü şişer ve tıkanır. Solusyonlar bu tıkanıklığı açmaya yardımcı olacaktır. 2. günün sonunda artık yüz bölgesine su gelmeyecek biçimde duş alınabilir.
* Tampon alındıktan sonra burun sümkürerek temizlenmemelidir. Burun içine musluk suyu çekilmemelidir.
* Burun üzerindeki termoplastik alçı 1. hafta sonunda çıkarılacak ve yerine flaster uygulaması yapılacaktır. Hasta bu devir burun bölgesine uygun açılarla masaj yapmaya başlayacaktır. Artık ilaç gereksinimi yıkama ve nemlendirme solusyonları dışında yoktur.
* Ameliyat sonrası 2. hafta sonunda burun üzerindeki flasterlerde çıkınca cilt ödemi hala devam ettiğinden ötürü cildin direk güneş ışığından korunması için en az 30 faktör güneş koruyucuları kullanılmalıdır.
* Güneş gözlüğü ya da optik gözlüklerin kullanımına 4-6 hafta orta verilir. Spor aktivitelere burun bölgesine travma oluşturmayacak halde 3.hafta başlanabilir.
* Ameliyat sonrası 1-3-6 ve 12. ay denetimleri planlanır.Buradan da anlaşılacağı üzere ameliyat sonrası süreç-takip uzun sürmektedir.
Sağlık dolu günler dilerim.
