Burun içi hava yolu yeni doğanda ve çocukta erişkine nazaran hayli dardır. Bu yüzden burada oluşan
rastgele bir olağandışı gelişim şikayetlerin bir anda gürültülü halde ortaya çıkmasına neden olur. Burun
alt teneffüs yollarının bekçisi vazifesini görür ve havanın burundan nemlendirilerek akciğerlere verilmesi
bedenin teneffüs istikrarı açısından hayli kıymetlidir.
Burun içindeki sümük burundan solunan havanın nemlenmesini yabancı cisimlerin tutulmasını burun içini
döşeyen örtünün korunmasını sağlar. Bu sümüğün ritmik bir döngüsü bulunmaktadır. Bu döngü burun
içindeki burun etlerinin (konka) dolgunluklarının artması ve azalmasına bağlı olarak her iki burun
ortasında dönüşümlü olarak değişir. Bu günlük hayatımızda tam olarak fark edilmez fakat burunda
tıkanıklık olduğu hallerde barizleşir.
Ayrıca burun ve akciğer ortasında beyinde değerli bir merkez tarafından yönetilen bir ilgi bulunmaktadır.
Burnun tıkalı olduğu tarafta akciğer teneffüs kapasitesi düşük olur. Bu tarafta burun içinde direncin fazla
olması akciğer direncini de arttırır ve akciğere giden hava azalır.
Burunda Tıkanıklık Nedenleri
Doğumsal Nedenler
En sık görülen koanal atrezidir. Burun ardı ile geniz ortasının zar yahut kemik doku ile kapalı
olmasıdır.Bu durum çocuk doğduğu günden itibaren kendini aşikâr eder. Tek taraflı yahut çift taraflı olabilir.
Doğum esnasında yahut sonradan düşmelere bağlı septumda (iki burun deliğini burun içinde ayıran yapı)
deformasyon deviasyon(eğrilik) ve hematom (kan birikmesi) oluşabilir. Burun içine yabancı cisim
kaçmaları birtakım kist ve tümörler yeniden burun tıkanıklığı nedenleridir.
Sonradan burun tıkanıklığı yapan nedenler :
En sık nedenlerden biri geniz etidir. Doğumda epey küçüktür.1-2 yaşlarında çocuğun kendi bağışıklık
sistemi oluştukça büyümeye başlar. Ergenlik devrinde ise küçülür. Genizde solunan hava ile temas
eder ve devamlı sümük ile yıkanır. Dolayısı ile çeşitli mikrobik ajanlar(antijen) ile temas halindedir.Aktif
bağışıklık sistemini devreye sokarak antikor üretir. Bu aktivitenin fazla olması fazla antijen ile temas ve
alerjide büyüme daha fazla olur. Fazla büyümeden ötürü kronik iltihaplı bir akıntı ve tıkanıklık oluşur.
Bademciklerin büyüklüğünden bağımsız olarak geniz etinde fazla büyüme burunda çok önemli solunum
zahmeti yaratır. Daha evvel belirttiğim üzere burundaki direncin artması akciğer teneffüsün azalmasına
neden olur. Bu da genelde olarak bedende oksijen azalması ve buna bağlı kalbin fazla çalışması
sonucunu doğurur.
Geniz eti ayrıyeten mikropların tutulduğu bölge olduğundan sık orta kulak enfeksiyonlarının ve üst solunum
yolu infeksiyonlarının nedenini oluşturabilir. Sigara içilen ortamlarda sigara dumanı bu doku tarafından
tutulur ve kulağın havalanmasını sağlayan östaki tüplerinde ödem yapar ve kulakta ağrı sıvı birikimi ve
iltihabı tepkiye neden olur.
Burun tıkanıklığında alerji faktörünü unutmamak gerekir. Olağan şahıslarda kimi doğal unsurlara karşı
tepki gelişmezken birtakım şahıslar bu unsurlara karşı istilayı önlemek için çok bağışıklık karşılığı verir.
Bunlara alerjik bünyeler denir. Allerjenler bu karşılık sonunda kişinin bedeninde istenmeyen tesirlere yol
açan kimi kimyasal unsurlar salgılar. Bu unsurlar burunda tıkanıklık şişme kaşıntı çok sümük
oluşumuna neden olur.
Sinüzit burun tıkanıklığının bir başka nedenidir. Çocuklarda sinüzit ekseriyetle uzun süren nezle ile birlikte
oluşur. Fazla burun salgısının olması ve salgı kıvamının ağır olması burun drenajının azalmasına ve
burun içinde sümüğün birikmesine neden olur .Bunun sonucunda burun içi örtüsünde kronik değişiklikler
ve enfeksiyonlar oluşur.
Sinüzit yanlışsız bir medikal tedavi ile büsbütün güzelleşir. Lakin birtakım sistemik hastalıklarda yahut doğumsal
hastalıklarla birlikte olursa güzelleşmesi zordur ve bazen sinüslerden kaynaklanan polip değdiğimiz etler
oluşabilir. Bu durumda cerrahi tedaviye gerek duyulur. Muayene endoskopik sistem ile yapılır.
Geniz Eti
Burun gerisinde östaki (kulak ile burun ortasındaki kanal) tüplerinin yanında nazofarenks (geniz)dediğimiz
bölgede küme halinde bulunan lenf dokusudur.
Belirtiler
Ağızda kuruluk makûs koku
Horlama
Burun gerisine akıntı
Uyku bozuklukları
Uykuda nefes durmaları
Sık uyanmalar
Beslenme bozuklukları
Gelişme geriliği
Konsantrasyon bozukluğu
Ne Yapılır ?
Tetkiklerde rutin kulak burun boğaz muayenesi endoskopik muayene gerekire radyografi ve akıntıdan
kültür almak alerji tetkikleri uygulanır. Nedene nazaran uygun medikal yahut cerrahi tedavi yapılır.
