Tiroid Bezi

Tiroid bezi, boynun ön kısmında yerleşmiş olan ve salgıladığı hormonlarla beden metabolizmamızı düzenleyen endokrin bir organdır. Tiroid bezi hastalıkları, kolay guatrdan hayatı tehdit eden tiroid kanserine kadar değişir. En sık rastlanan hastalıklar, tiroid hormonları üretimindeki düzensizliklerdir. Tiroid hormonları çok ölçüde salgılandığında hipertriodizm, yetersiz ölçüde salgılandığında ise hipotriodizm meydana gelir. Tiroid bezinin iltihaplanmasına tiroidit ismi verilir. Tiroid bezinin olağandan büyük olmasına ise guatr ismi verilir. Guatrda, tiroid bezi büyümüştür fakat işlevlerinde bozulma olmayabilir
Hipertiroidizm (zehirli guatr): Tiroid hormonun çok salgılanması halidir. Buna bağlı olarak;
1-İştah artışına karşın kilo kaybı
2-Sinirlilik, acelecilik, çabuk yorulma
3-Terleme, sıcağa tahammülsüzlük
4-Çarpıntı, yüksek kan basıncı
5-İshal yahut sık dışkılama
6-Ağız kuruluğu, çok su içme, sık idrara çıkma, gece idrara çıkma
7-Kas güçsüzlüğü, ellerde titreme
8-Bakışlarda şaşkınlık yahut endişe tabiri. Göz kapağının üste hakikat gerilmesi ve göz kapağında şişme. Göz kürelerinin öne yanlışsız belirmesi
9-Guatr yani tiroid bezinin büyümesine rastlanır.
Hipotiroidizm: Tiroid hormonunun yetersiz salgılanması halidir. Bu nedenle;
1-Halsizlik, çabuk yorulma, hareketlerde yavaşlama
2-Kalp atışlarının yavaşlaması
3-Uyku eğiliminin artması
4-Soğuğa dayanıksızlık
5-Ses kalınlaşması, yavaş ve kısık sesle konuşma
6-Deride kalınlaşma, kuruluk, saç dökülmesi, kaşların kenarlardan dökülmesi
7-Kabızlık
8-Terleme azlığı
9-Yüzde ve gözkapaklarında şişkinlik
10-Guatr yani tiroid bezinin büyümesine rastlanır.
Tiroidit: Tiroid bezinin iltihaplanması halidir. Bu nedenle;
1-Tiroid bezi üzerinde ağrı, sıcaklık, kırmızılık
2-Boyun hareketlerinde ağrı ve kısıtlanma
3-Tiroid bezinde akut, ağrılı büyüme
4-Yutma güçlüğü
5-Bu belirtiler grip, boğmaca yahut kızamık üzere bir virüs enfeksiyonundan kısa mühlet sonra görülebilir yahut nedeni bilinmeyen bir sebeple oluşabilir.
Guatr:Çoğunlukla tiroid bezindeki büyüme dışında belirti yahut bulgu yoktur. Büyümeden ötürü etraf dokularda bası belirtileri ortaya çıkabilir. Nefes darlığı ve yutma zahmeti görülebilir. En besbelli nedeni çoklukla bölgesel olan iyot eksikliğidir.
Tiroid kanserleri: Üst bahsedilen haller biçiminde yahut tiroid bezinin beklenmeyen formda büyümesi hallerinde düşünülmeli ve şüphelenilen durumlarda bir an evvel doktora başvurulmalıdır.
Tiroid hastalıklarının teşhisinde kullanılan tetkikler:
Tiroid bezi işlevlerini ölçen testler
Ultrasonografi
Sintigrafi
Gerekli hallerde yapılan ince iğne biyopsisi ve başka bir çok tetkik mevcuttur.
Tedavi
Hipertiriodizmde tiroid hormonlarının çok üretimi baskılanmaya çalışılır. Bu nedenle antitiroid ilaçlar öncelikle kullanılmalıdır. Lakin 12-18 ay sonra antitiroid ilaçlar kesildiğinde aktivasyonu devam eden hastalarda ve başlangıçtan itibaren tiroid bezi iri olanlarda cerrahi tedavi uygulanır. Tedaviyi istemeyen yahut cerrahi teşebbüs riski yüksek hastalarda radyoaktif iyot tedavisi kullanılabilir.Göz bulguları için faal tedavi yoktur.
Hipotiroidizm: Üretimi yetersiz olan tiroid hormonlarının hastaya dışarıdan verilmesi gerekir. Tedaviye ömür uzunluğu devam edilir.
Tiroidit: Bakteri enfeksiyonlarına bağlı gelişen olgularda uygun antibiyotikler verilir. Cerrahi drenaj yapılır. Hashimoto tiroiditinde prednisolon ve/veya tiroid hormonları verilir.
Guatr: Hastalığın sık görüldüğü bölgelerde çocuk ve gençlerin diyetine iyot eklenmesi (iyotlu tuz kullanılması) guatr gelişimini önler. Yaygın ve yumuşak guatrlarda dışarıdan verilecek tiroid hormonuyla guatr besbelli halde küçülür. Guatr bası belirtilerine yol açıyorsa yahut kozmetik rahatsızlık veriyorsa tedavi cerrahidir.
Tiroid kanserleri: Bunların tedavisinde tümörün boyutu ve tipine nazaran tiroid bezinin bir kısmının alınmasından, tiroid bezinin tamamının alındığı, uzunluğundaki bezelerin çıkarıldığı cerrahiye ek olarak radyoterapi ve kemoterapinin verildiği tedaviler planlanabilir.