Sinüzit, yüz kemiklerinin içinde bulunan boşlukların, çeşitli faktörlerin tesiriyle, iltihaplı dokuyla dolmasından ötürü ortaya çıkan hastalıktır. Sinüzit, burun etrafındaki sinüsleri döşeyen mukozanın iltihabını belirtmek emeliyle kullanılan bir tariftir.
Sinüzit Nedir?
Burun etrafında bulunan kemiklerin içerisindeki hava boşlukları, sinüs ismini almaktadır. Sinüsler, burundan nefes alma yoluyla alınan bakteri, virüs üzere dış etkenlerin olumsuz tesirlerini engellemek gayesiyle, mukus ismi verilen salgıyı gerçekleştiren burun sisteminin bir kesimini oluşturmaktadır. Olağan ve sağlıklı bir burun sistemi işleyişinde, burun ve sinüsler tarafından yaklaşık olarak yarım litre mukus salgılanmaktadır. Olağan olarak üretilen bu mukus, mukoza ismi verilen burun örtüsü üzerinde hareket ederek, havadaki toz parçacıklarını, bakterileri vs. yıkamaktadır. Akabinde bu mukus, boğaza süzülerek yutulmaktadır. Yutulan bakteri ve partiküller mide asidi tarafından parçalanmakta, bu süreç beden tarafından her gün tertipli olarak gerçekleştirilmektedir.
Sinüzit, olağan olarak gerçekleştirilen burun sistemi faaliyetlerinde üretilen mukozanın iltihaplanması sonucu karşımıza çıkmaktadır. Sinüzitlerin meydana gelmesinde genel olarak, döşeyici mukoza tarafından üretilen mukusun buruna boşaltılamaması kelam bahsidir. Mukusun buruna boşaltılamamasına sebep olan üç temel faktörden bahsedebilmekteyiz;
-Sinüslerin buruna boşalmasını sağlayan kanallarda tıkanma meydana gelmesi
-Mukusun sinüsler içinde faal olarak ostiumlara taşınmasını sağlayan sistemde bozulma meydana gelmesi
-Mukus içeriğinde ya da kıvamında değişim meydana gelmesi
Bu faktörlerden biri ya da birden fazlasının oluşmasıyla, sinüslerde bulunan mukus içerisindeki bakteriler çoğalma göstermekte ve sinüzit hastalığının meydana gelmesine sebep olabilmektedir. Sinüzit, bu durumların bir ya da birden fazlasının oluşması sonucunda şu formda sınıflandırılmaktadır;
-Akut sinüzit
-Kronik sinüzit
-Subakut sinüzit
-Tekrarlayan akut sinüzit
-Kronik sinüzitin akut ataklarla tekrar etmesi
Sinüzitin Belirtileri Nelerdir?
Sinüzit, kendisini pek ağrıyla aşikâr etmeyen ve belirtileri şahıstan şahsa farklılık gösteren bir hastalıktır. Çoklukla baş yahut yüzde meydana gelen ağrılar sinüzit olarak nitelendirilse de, sinüzitle birlikte kendisini gösteren muhakkak başlı şikayetler şunlardır;
-Burun tıkanıklığı ve horlama
-Seste bozulma meydana gelmesi
-Sarı- yeşil renkte koyu kıvamlı nitelikte burun akıntıları oluşması
-Göz etrafında oluşan basınç ve yüzde oluşan dolgunluk hissi
-Burun akıntısı
-10-14 günden sonra hala devam eden soğuk algınlığı belirtileri ve bazen oluşan hafif ateş yükselmeleri
-Geniz akıntısı ile birlikte boğazda meydana gelen yanma hissi
-Geceleri yahut sabaha karşı oluşan daima ve inatçı öksürükler
-Davranış değişiklikleri oluşması
-Uzun mühlet geçmeyen baş ağrıları
Sinüzitin Nedenleri Nelerdir?
Sinüzit, soğuk algınlıklarından çok farklı belirtiler göstermemektedir. Büsbütün sinüzit belirtisi ismini veremeyeceğimiz lakin genel itibariyle sinüzit nedenleri olarak sıralayabileceğimiz nedenler şunlardır:
-Burun eti büyümeleri; burunda meydana gelen sinüs boşalma kanallarının daralmasına ya da büsbütün tıkanmasına yol açarak sinüzite sebep olabilmektedir.
-Alerjiye bağlı olarak sinüs kanallarını tıkayan mukoza ödemi oluşumu; sinüzitin değerli nedenlerindendir.
-Burun içinde mevcut olan eğrilikler ya da deviasyonlar; burun içinde kanalların daralmasına yol açarak sinüzitin ortaya çıkma sebeplerini oluşturabilmektedir.
-Viral üst teneffüs yolu enfeksiyonları; sinüzit durumunda karşımıza en sık çıkan nedeni oluşturmaktadır. Burunda oluşturulan olağan mukozanın, viral enfeksiyon sonucu iltihaplı bir sıvı haline dönüşmesi, beraberinde sinüs boşalma kanallarının tıkanmasına sebep olmasıyla kendisini göstermektedir. Üretilen mukoza iltihaplı hale geldikten sonra, sinüs kanallarının tıkanmasına sebep olarak, koyu kıvamlı iltihaplı sıvının sinüsler içinde birikmesine ve münasebetiyle oksijen alımının bozulmasına yol açmaktadır. Bu tıkanma ve sıvı birikimi beraberinde ikincil bakteriyel çoğalmayı ve sinüzit durumunu getirmektedir.
-Özellikle çocuklarda görülen büyüme göstermiş geniz etleri; sinüs kanallarını tıkayarak sinüzite sebep olmaktadır.
-Mukozayla kaplı boşluklar içinde oluşan ur ya da tıp lisanındaki ismiyle polipler; meydana gelen iltihaplı mukoza sıvısının oluşturduğu ödemin nedenlerini oluşturabilmektedir.
-Sürekli olarak tesirine maruz kalınan yüksek basınç durumları; sinüzitin nedenleri ortasında bulunmaktadır. Bilhassa daima yapılan uçak seyahatleri ya da gerçekleştirilen yüzme hareketleri sırasında oluşan yüksek basınç, sinüs kanallarının kapanmasına sebep olabilmektedir.
Sinüzit Tedavisi
Sinüzit hastalığı, hipertansiyon ve romatizma üzere hastalıklardan daha fazla görülmekle bir arada yanlışsız ve tesirli tedavi uygulanmadığı sürece hayat kalitesini önemli manada bozabilmektedir. Sinüzit yanlışsız tedavi uygulanmadığı vakit, kronik farenjit, kronik gastrit, reflü üzere durumlara yol açabilmektedir. Hatta tesirli tedavi uygulanmayan ve tesirleri devam eden sinüzitler, göz etrafında enfeksiyon ve apse oluşumuna, daha ilerleyen etaplarda ise, menenjit ve beyin apsesi üzere epeyce önemli hastalıklara sebep olabilmektedir.
-Sinüzit hastalığının tanısı; kulak burun boğaz muayenesi ve endoskopik muayene yoluyla konulmaktadır. Ayrıyeten, direkt grafi ve sinüs tomografisi de sinüzit tanısı yapılmasında kullanılan usullerdir.
-Sinüzit hastalığı; akut, subakut ve kronik kademeleriyle sınıflandırılmaktadır. Bu bakımdan her etabında sinüzitte meydana gelen durumları ve tedavilerini şu halde sıralayabilmekteyiz;
-Akut sinüzit; yaklaşık 4 hafta süren durumlardır. Gerekli görülmesi durumunda uygulanan ilaç tedavisiyle ya da tabiatıyla düzgünleşme göstermektedir.
-Subakut sinüzit; sinüzitte bir geçiş evresi oluşturmaktadır. Subakut sinüzit basamağında, şimdi akut sinüzit tam olarak iyileşmemiştir ve kronik sinüzit oluşumu ise tam olarak başlamamıştır.
-Kronik sinüzit; sinüzitin geçiş evresi sonrası ilerlemiş halidir. Yaklaşık 3 aydan uzun sürmektedir. Kronik sinüzit evresinde öncelikle, antibiyotik tedavisi uygulanmaktadır. Bu basamakta sinüzit ilaçla tedavi edilemez ve ilerlemeye devam ederse, sinüzit ameliyatı gündeme gelmektedir.
Kronik sinüzit hastalarına, hastaya uygun olarak; Endoskopik Sinüs Cerrahisi ya da Balon Sinoplasti Cerrahi usulü uygulanabilmektedir.
-Endoskopik sinüs ameliyatlarında; sinüslerin kanallarını tıkayarak işlev bozuklukları oluşmasına sebep olan polipler alınabilmekte ya da öteki anatomik bozukluklar düzeltilerek sinüs kanallarının açılması sağlanabilmektedir.
-Balon Sinüsoplasti prosedüründe ise; sinüslerin kapalı kanalları, hiçbir dokuya ziyan vermeden, kanamaya yol açmadan ve tampon kullanımı gerektirmeden, süratli bir halde açılabilmekte, hastada süratli güzelleşme sağlanabilmektedir.
