Parotis bezi tükürük bezlerinin en büyük olanıdır. Tükürük bezleri; baş ve boyun bölgemize yerleşmiş, ürettiği sindirime yardımcı salgıyı yani tükürüğü özel kanallarla bağlı olduğu ağız, boğaz, yutak, burun, sinüs üzere bölgelere boşaltan organlar ya da organcıklar olarak bilinir. Tükürük bezleri sindirime yardımcı olur. Birebir vakitte da ağız, boğaz, burun, gırtlak boşlukları için gerekli ıslaklığı ve nemi de sağlar ve buralarda enfeksiyona yol açan mikroorganizmalara karşı da savunma sağlar. Major ve minör olmak üzere bedenimizde yer alırlar. Major olanları; Parotis bezi (kulak önü tükürük bezi), Submandibuler bez (çene altı tükürük bezi) ve Sublingual Bez (dil altı tükürük bezi) olarak isimlendirilir. Bunlar yüzümüzde sağ ve sol tarafta ikişer adet bulunur. Minör olanları ise mukoza içine yüzlerce serpiştirilmiştir.
Parotis yani kulak önü tükürük bezi; yüzümüzün sağ ve sol olacak formda iki tarafında kulak kepçemizin önünden, aşağıya çene köşesinin ardına yanlışsız uzanan organlardır. Yüz mimik hareketlerinin yapılmasını sağlayan fasiyal hudut de parotis tükürük bezlerinin içinden geçmektedir. Parotis tükürük bezini fasiyal hudut derin ve yüzeysel olmak üzere ikiye ayırır. Fasiyal hududunun yüzeyinde, cildin altında kalan tükürük bezi kısmına parotis yüzeysel lobu ismi verilir. Fasiyal sonun derininde, çene kemiğinin arka-derin kısmında kalan kısmına ise parotis derin lobu ismi verilir.
Vücutta sağlıklı hücrelerin sayısının azalmasıyla tükürük bezlerinde tümörlü yapılar oluşmaya başlar. Yeterli ve makus huylu olarak ortaya çıkarlar. Güzel huylu tümörler çoklukla zararsızdır lakin vakit içinde makûs huyluya dönüşme ihtimali nedeniyle tespit edilirse alınmalıdır. Lakin berbat huylu olanlar erken teşhis konulmadığı vakit bedende öbür bölgelere yayılabilir. Parotis bezi tümörlerinin çeşitliliği ise beden oluşan başka tümörlere nazaran daha fazladır. Uygun huylu tümörler genelde 40’lı yaşlardan sonra, berbat huylular ise 50’li yaşlardan itibaren görülmektedir.
Parotis Bezi Tümörleri
En sık görülen parotis bezi tümörü pleomorfik adenomdur. 20’li yaşlardan itibaren ortaya çıkabilir lakin 40’lı yaşlardan itibaren daha çok görülür. Bayanlarda daha sık görülür ve genelde yüzeysel bölgede yerleşir. Pleomorfik adenomların kapsülleri çok ince yapıdadır ve kapsülün ortasından dışarı tümör uzanımı olabilmektedir.
Diğer parotis bezi tümörü ise warthin tümörüdür. Parotis bezinde ve onun kuyruk kısmında görülen yeterli huylu tümördür. Bu tümör, daha çok sigara içen erkek hastalarda 40’lı yaşlardan sonra görülür. Sigara ile direkt bir ilgisi vardır.
Monomorfik adenomlar da parotis bezi tümörüdür. Çok seyrek görülmektedir. Bu tümörün, bazal hücreli adenom, kanalikuler adenom, onkositom ve myoepitelyom üzere cinsleri bulunmaktadır.
En sık görülen mukoepidermoid karsinomdur ve berbat huylu bir tümördür. 40’lı yaşlardan itibaren bayan hastalarda ve çocuklarda daha çok görülür. Düşük, orta ve yüksek evreleri vardır.
Adenoid kistik karsinom ise parotiste az görülür. Bayan ve erkeklerde eşit oranlarda görülen bu tümör, tedaviden sonra kan yoluyla başka organlara sıçrama ihtimali vardır. Daha çok akciğerlere, nadiren kemik iliği ve karaciğere ulaşabilmektedir. Tümör yavaş olarak ilerlemektedir.
Bir başka parotis bezi tümörü de asinus hücreli karsinomdur. Bu da çok karşılaşılan bir durum değildir. Bayanlarda 40’lı yaşlarda ve çocuklarda daha çok görülür.
Parotis Bezi Tümörü Belirtileri
İyi huylu tümörlerin en kıymetli belirtisi ağrısız şişlik oluşumudur. Bu şişlik kulak göğsü altında, kulak kepçesi önünde, çene kemiği yahut lisan altında olabilir. Bu şişliğin büyüme suratı yavaştır ve ağrı görülmez.
Kötü huylu tümörlerde ise;
– Şişliğin süratle büyümesi
– Ağrı olması
– Yeni başlayan yüz felci
– Deride besbelli renk değişikliği
Parotis Bezi Tümörü Tedavisi
Şişlik olduğunu hisseden kişi uzman bir KBB hekimine başvurmalıdır. Hekiminiz hikayenizi dinledikten sonra sizi muayene eder. Yapılan tam bir muayene sonrasında ultrason, tomografi ya da MR prosedürleri ile kitlenin yapısı ve yayılımını öğrenmek için bir araştırma yapılır. Tüm bunların dışında ince iğne aspirasyon biyopsisi ile tümörün düzgün ya da makus huylu olduğuna bakılır. Bazen bu metotla kesin teşhis konulamayabilir. Bu türlü bir durumda ameliyatla tümörün büsbütün alınması ve patoloji uzmanları tarafından incelenmesi gerekmektedir. Yeterli huylu tümörlerde cerrahi sonrası ek tedaviye gereksinim duyulmaz. Makus huylu tümörlerde ise cerrahi sonrasında radyoterapi yahut kemoterapi uygulanarak tedavi edilir.
