Migren hayat kalitesini düşüren en değerli hastalıklardan biridir, bayanlarda erkeklere nazaran 2-3 kat daha sık olarak izlenmektedir.
Migren hastalığı, ekseriyetle 20- 40 yaş ortasında ortaya çıkan, nadiren çocuklarda da görülen bir hastalıktır. Migren, 4 -72 saat süren şiddetli ve tekrar eden baş ağrısı ataklarıyla seyreden kronik bir hastalıktır.
Migrende baş ağrısı ile birlikte bulantı, kusma, ışık ses hassasiyeti, duyu hassasiyeti, görme kaybı bazen de yarı felç durumunun eşlik edebildiği, beraberinde duygusal çöküntünün de olduğu şikayetlerden oluşur.
Çocuklarda karın ağrısı, bulantı, kusma ön planda olabilir.
Migren atağı dört basamaklı olabilir: prodrom, aura, baş ağrısı ve postdrom periyotları. Her migren atağında tüm kademeler görülmeye bilir.
Migren Nedenleri
Migren; sebebi tam olarak bilinmemekle birlikte genetik veya çevresel faktörlerinde rol oynadığı bilinmektedir. Atakların ortaya çıkmasında, serotonin de dahil olmak üzere beyin kimyasallarında yaşanan dengesizliklerin neden olduğu düşünülmektedir.
Migren atakları sırasında beyin zarlarında (meninks) ağrıyı ortaya çıkaran birtakım kimyasallar salgılanır ve bu da migren ağrısının ortaya çıkarmasına neden olur. Kalsitonin gen-ilişkili peptid (CGRP), migren ağrısında rol oynayan kıymetli kimyasal ileticilerden birisidir.
Bununla birlikte migrene baktığımızda, migren aslında bir otonom hudut sisteminin aksamasıdır. Damarlar büzülür yahut genişler, bağırsaklar yavaşlar yahut hızlanır, kan basıncı, nabız, terleme işlevleri etkilenebilir.
Damarlardaki büzülmeye bağlı aura, genişlemeye bağlı şiddetli baş ağrısı, bağırsaklardaki yavaşlamaya bağlı bulantı ve kusma olur. Tüm vücut sistemi etkilenir, duyular hassaslaşır, yorgunluk, halsizlik gelişir.
Atak sırasında, otonom hudut sisteminin tarafında düzenlenen temel sirkülasyon süreksiz olarak aksar.
Migren Ataklarını Tetikleyen Nedenler
- Kadınların yaşamış olduğu hormonal değişiklikler sebebiyle migren ataklarının ortaya çıkması kolaylaşır. Östrojen dalgalanmaları birçok bayanın baş ağrılarını tetikleyebilir. Migren hikayesi olan bayanların, östrojen düzeyinde bir azalma yaşandığında adet öncesi ya da devamında baş ağrısı yaşayabilirler. Hamilelik veya menopoza girme dönemi migrenin ortaya çıkmasına neden olabileceği üzere, var olan migren ataklarının seyrini değiştirebilir.
- Oral kontraseptif (doğum denetim hapları) ve hormon tedavisi üzere hormon ilaçlar da migrenin seyrini kötüleştirebilir.
- Bazı besin unsurları; eskimiş peynir, tuzlu ve işlenmiş besinler migreni tetikleyebilir. Birçok yiyecekte bulunan tatlandırıcı aspartam ve gözetici monosodyum glutamatın, migreni tetikleyebildiği bilinir.
- Yemek tertibinin değişmesi; öğün atlamak ya da çok yemek de migren atağının ortaya çıkmasını kolaylaştırabilir.
- İçecekler; Alkol, bilhassa şarap ve yüksek kafeinli içecekler migreni tetikleyebilir.
- Stres, migren ataklarında kıymetli bir rol oynar. İşte yahut konut hayatında yaşanan gerilim sık migren ataklarının nedenlerinden olabilir.
- Yüksek sesler, parlak ışıklar ya da güneş ışığına maruz kalmak migren atağını başlatabilirler. Kimi koku çeşitleri önerğin; parfüm de dahil olmak üzere, tiner, sigara dumanı üzere birtakım kokular migren atağını tetikleyebilir.
- Uyku ve uyanıklık tertibindeki değişiklikler de migrenin bilinen tetikleyicilerindendir. Uykusuzluk, çok uyku, uyku kalitesindeki bozulmalar ve jet lag üzere durumlar migren atağının sıklaşmasına ya da ortaya çıkmasına neden olabilir.
- Cinsel aktivite ya da ağır fizikî efor migren ataklarını ortaya çıkabilir.
- Çevredeki havai basınç yahut barometrik değişiklikler migreni tetikleyebilir.
- İlaçlar; nitrogliserin üzere vazodilatörler (damar genişleticiler) yahut oral kontraseptifler (doğum denetim hapları) migreni kötüleştirebilir.
Migrende Tanı
Migren klinik bir teşhistir. Hasta doktor görüşmesi sırasında nöroloji uzmanı tarafından rastgele bir ileri tetkik yapılmasına gerek olmadan teşhis konulabilir. Migren özelliklerine uymayan alışılmadık, farklı özelliklerde ağrı olduğu durumlarda nöroloji uzmanı muhtemel başka nedenleri ekarte etmek için birtakım incelemeler yapabilir. Laboratuvar testleri ve radyolojik incelemeler sonrasında migren dışında baş ağrısına neden olabilecek nedenler dışlanmış olur.
Migren Tedavisi
Migren tedavisinde farklı seçenekler vardır. Uzun yıllardan beri en besbelli formda yapılan tedavi ilaç tedavisidir. Her ne kadar medikal tedavide gelişmeler olsa da günümüzde uygulanan ilaç tedavisi hala semptomatik seviyededir. Bu tedavilerin emeli; migreni oluşturan sebebi ortadan kaldırmaktan çok ağrıları gidermeye yöneliktir.
Migren tedavisi ve migren hastalığını tamamı ile durduran kalıcı tedavi tekniği nöralterapidir
Nöral terapi yaklaşımı migrene büsbütün farklı, sebebe yöneliktir bir tedavi biçimidir. Hedefi; migren yakınmalarını ortaya çıkaran nedeni bulmak, onu nötralize etmek ve dengelemektir. Nöralterapi yaklaşımında, yakınmaları ortaya çıkaran patofiziyolojik değişiklikler incelenir, bireye özel durum tespit edilir ve pürüzler ortada kaldırılır.
Almanya çıkışlı, batı tıbbı içinde bilim kısmı olarak yer alan nöralterapi, hastalıkların çıkış noktası yani etyolojisi ile ilgilenir. Bu yaklaşımda migren yalnızca başağrısı olmaktan çıkar otonom hudut sisteminin çalışmasının aksaması (disfonksiyonu) olarak kıymetlendirilir. Disfonksiyona neden olan bozukluklar hastanın hikayesinden tespit edilir ve düzeltilir. Bu duruma geçirilmiş ameliyatlar, bademcik enfeksiynları (tonsillit), çocukluk periyodunda geçirilen enfeksiyonlar ve diş tedavileri neden olabilir.