Migren

Migren çoklukla başın tek tarafında yer alan birlikte bulantı, kusma ve görme sıkıntıları üzere başka belirtilerin eşlik ettiği şiddetli bir baş ağrısıdır. Ağrı enseden yahut göz etrafından başlayarak yayılır. Sıklıkla zonklayıcı özelliktedir.

• Orta yahut şiddetli derecede olabilir ve fizikî aktiviteler ağrının şiddetini arttırır. Kişinin günlük aktivitelerini sürdürmesini kısıtlar yahut mahzurlar.
• Migren % 70 oranla bayanlarda daha sık olarak görülmektedir. Migren baş ağrısı ataklar halinde ortaya çıkar. Erişkinlerde 4-72 saat sürebilir. Hastalardaki atak sıklığı haftada 1 yahut yılda birkaç defa olabilir.
• Hastaların ömür kalitesinde önemli düşmeye neden olur. Ekseriyetle hayatı tehdit eden ve hastanın ömür mühletini kısaltan önemli bir tıbbi risk oluşturduğu bildirilmemiştir.
• Hastalık çoğunlukla 20’li yaşlarda başlar.
• Bulantı ve/veya kusma olur. Işık, ses ve kokudan rahatsızlık ağrıya eşlik eder.

• Migren baş ağrısından evvel haberci belirtiler oluşur(buna Aura devri denmektedir). Bu devirde hastalarda görsel, işitsel ve koku değişiklikleri ortaya çıkabilir.
  • En sık görülen belirti beğenilen parlak noktalar ve kırık çizgilerin görülmesidir. Bu bulgular birkaç dakika ya da birkaç saat sürebilir, lakin baş ağrısı başladığında kaybolurlar.
  • Kulak çınlaması, konuşma zahmeti, bedenin kimi bölgelerinde uyuşma görülebilir.
  • En sık rastlanan belirti, hafifçe başlayarak çok şiddetli, zonklayıcı karaktere dönüşen baş yahut boyun ağrılarıdır.
  • % 80-85’ini aurasız ve % 10-15’ini auralı migren oluşturur. Aura bulguları dakikalar içinde yavaş olarak gelişir (5-20 dak) ve 60 dakikadan kısa mühlet içinde kaybolan süreksiz nörolojik semptomlardır.
• Hastalarda sıklıkla ağrıya eşlik eden bulgular şunlardır:
  • kabızlık yahut ishal,
  • sinirlilik,
  • mide bulantısı ve/veya kusma,
  • ışığa, gürültüye ve kokulara karşı hassaslık,
  • kafa derisinde hassasiyet,
  • boyun ve/veya omuz ağrısı yahut tutukluğu,
  • eller, ayaklarda ağrı, sızı,
  • dokunma hissinde azalma.
• Haberci belirtileri (Aura) oluşmayan hastalarda ise;
  • Görme bozuklukları ve kusma olmayabilir.
  • karın şişliği, üşüme, el ve ayaklarda soğukluk, esneme, ağız kuruluğu,
  • vücutta su toplanması, terlemede artış, burun akması, sık idrara çıkma,
  • açlık hissi, tatlı yeme isteği yahut iştahsızlık,
  • konsantrasyon bozukluğu, dikkatin azalması, niyette yavaşlama, söz bulma zahmeti, konuşurken takılma, sakinlik, donukluk
  • bazen de aktivitede çok artış, kalp atışlarının hızlanması ve yüksekte baş dönmesi biçiminde belirtiler görülebilir.
• Migreni tetikleyen durumlar
  • Yükseklik ve hava durumundaki değişiklikler (basınç farklılıkları, nemde farklılık vs.),
  • değişiklikleri,
  • Hava kirliliği, parlak güneş ışığı yahut lamba ışığı, bilgisayar monitörleri,
  • Saçın kuyruk biçiminde sıkıca bağlanması yahut sıkı saç tokaları,
  • Yüksek ve devamlı gürültülü, havasız ortamlar
  • Kokular (parfüm, akaryakıt, boya ve başka kimyasal unsur kokuları), egzoz dumanı,
  • Mevsimsel değişiklikler (sonbahar ve ilkbahar en berbat zamanlardır) üzere çevresel faktörler.
  • Yiyecek ve içecekler
    • alkol (özellikle kırmızı şarap),
    • sentetik tatlandırıcılar, kafein (fakat birtakım hastalarda migreni azaltır),
    • hindistan cevizi ve hindistan cevizi yağı (güneş losyonları da dahil),
    • narenciye,
    • Çin yemekleri, hazır çorbalar, hazır peynir tozu unsurları, soya proteini ve soya sosları, baharat ve hazır soslar, et terbiyesi için hazır soslar,
    • bira mayası, işlenmiş şarküteri eserleri,
    • yağsız kavrulmuş fındık ve fıstık,
    • bazı patates cipsleri,
    • peynir suyu, ekşi krema yahut yoğurt,
    • soğan, domates, ıspanak, taze bezelye, patlıcan, fasulye üzere sebzeler,
    • kızartmalar,
    • deniz eserleri, tavuk ciğeri,
    • yiyeceklerde kullanılan boya hususları (özellikle kırmızı),
    • buğday eserleri,
    • muz, kivi, mango, ananas, kırmızı erik, çilek üzere birtakım meyveler, çikolata, mısır, papaya üzere çeşitli yiyecek ve içecekler.
    • öğün atlama,
    • fazla ahenge yahut uyku eksikliği,
    • uçak seyahatleri,
    • sigara ve başka tütün eserleri,
    • oruç tutmak, fazla karbonhidratı bir anda almak üzere kan şekerinin düşmesine neden olan durumlar, gerilim ve bilhassa gerilimin birden yok olması (hafta sonu baş ağrısı sendromu).
       
  • İlaçlar, doğum denetim hapları ve bayanlardaki öteki hormonal değişiklikler.
  • Fiziksel travma, başa basınç uygulama (fakat bazen migreni azaltır).
• Tedavi Yaklaşımı

• Kişiye özel bir tedavi planı belirlenmelidir.
  • Migren şikayeti yaşayan şahısların geçmiş öyküsü incelenmeli, baş ve boyun bölge muayenesinin akabinde nedene yönelik olarak bireye özel bir tedavi planı çıkartılmaktadır.
  • Boyun ve sırt bölgesindeki bir adale kasılması, halk ortasında kulunç diye isimlendirilen kas kümelerinde kasılma olması da enseden başlayan, tek taraflı göz ve yüz ağrısına neden olabilir.
  • Hastanın su tüketimi, nasıl beslendiği, uyku tertibi, gerilim derecesi, çevresel koşulları, gastrointestinal durumları belirlenmelidir. Zira fizyolojik bozukluklar da ağrının fazla algılanmasını sağladığı üzere ağrıyı tetikleyebilir. Günümüzde pek çok insan boyun ve sırt ağrısı yaşamaktadır ve bunlara ek olarak gelişen baş ağrıları da migren teşhisiyle epey sık karıştırılmaktadır.
  • Bu hastalarda;
    • diş, çene eklemi sorunları,
    • baş boyun ve omuz bölgesinde bulunan kaslarda görülen spazmlar,
    • barsak florasının durumu,
    • gıda hassaslıkları,
    • geçirilmiş operasyonlar,
    • altta yatan duygusal tansiyonlar,
    • vitamin, mineral, eser element eksiklikleri
    • ve hastaların ömür alışkanlıkları ağrı kaynakları olarak karşımıza çıkabilmektedir.