Kulak Hastalıkları – Kulak Nedir? – Gürültülü Ortam ve Kulakların Korunması | kbbhastaliklar.com

Ülkemizde geniş bir araştırma yapılmamıştır fakat Amerika Birleşik Devletleri’nde yapılan bir araştırmada

her on Amerikalı’dan birinde normal konuşmayı anlamayı engelleyecek kadar işitme kaybı olduğu

bulunmuştur.

“Yüksek sese maruz kalmak” en sık karşılaşılan sebeptir.

“Gürültü” gerçekten kulaklarıma hasar verebilir mi ?

Evet, gürültü tehlikeli olabilir. Yeteri kadar yüksek ve uzun süreli olursa, işitmenize zarar verebilir.

Gürültünün sebep olduğu hasar, sinir tipi işitme kaybı olarak adlandırılır; birçok sebep bu tip işitme

kaybına yol açabilir ama gürültü kaynaklı olanın önemli bir ayrıcalığı vardır-ilerlemesi durdurulabilir veya

olmadan tamamen önlenebilir.

Kulaklarımı alıştırabilir miyim ?

Hayır. Şayet hep gürültüde büyüdüğünüz için buna alıştığınızı zannediyorsanız bu yanlıştır. Gürültü

işitmenizi azaltmıştır ve hiç bir ilaç, operasyon veya işitme cihazı gürültünün kulağınızda yaptığı hasarı

tam olarak düzeltemez.

Kulak Nasıl Çalışır ?

Kulak dış, orta ve iç olmak üzere başlıca üç bölümden oluşmuştur. Dış kulak, kulak kepçesi ve dış kulak

yolundan meydana gelmiştir. Kulak zarı, dış kulak ile orta kulağı birbirinden ayırır. Orta kulaktaki üç

küçük kemikçik ses dalgalarının iç kulağa iletilmesini sağlarlar. İç kulakta işitme siniri başlar ve sesi

beyine taşır.

Her türlü ses kaynağı, havaya ses dalgaları veya titreşimleri gönderir. Bunlar dış kulak yolundan geçerek

kulak zarınıza çarpar ve zarınızı titreştirir. Titreşimler orta kulaktaki kemikçikler aracılığıyla iç kulağa,

işitme sinirine iletilirler.

Burada titreşimler, sinir uyarılarına dönüşür ve beyinde ilgili bölgeye gönderilir. Beyin, sesi “müzik, kapı

çarpması, insan sesi” şeklinde ayırarak yorumlar.

Gürültü çok şiddetli olursa iç kulaktaki sinir hücrelerini öldürmeye başlar. Gürültüye daha uzun süre

maruz kalındıkça daha fazla işitme siniri hasar görür. İşitme sinirinizde sinir sayısı düştükçe de işitmeniz

azalır. Ölü sinir hücrelerini hayata döndürmek mümkün değildir; hasar kalıcıdır.

Gürültünün zararlı olduğunu nasıl bilebilirim ?

İnsanların gürültüye karşı hassasiyetleri değişir. Genel olarak şu şartlarda gürültü kulağınıza zarar

verebilir:

kendinizi duymak için bağırmak zorunda kalıyorsanız

gürültü kulağınızda ağrı oluşturuyorsa

kulak çınlamanız oluyorsa

gürültüye maruz kaldıktan sonra birkaç saat hafif sağır gibi oluyorsanız.

Ses, bilimsel olarak iki türlü ölçülebilir. Sesin yoğunluk veya şiddeti ki desibel cinsinden ifade edilir.

Frekans, sesin saniyedeki titreşim sayısıdır. Ses, alçak frekanslarda kalın (pes), yüksek frekanslarda

ince (tiz) duyulur.

Sesin frekansının benim işitme kaybımla ilgisi nedir?

Frekans saniyedeki titreşim olarak ifade edilir. İşitmenin en iyi seviyede olduğu çocuklar, saniyede 20 ile

20.000 titreşim arasındaki sesleri duyabilirler.

İnsan sesi 300 ile 4000 frekans arasındadır ve insanlar bu aradaki sesleri diğerlerinden daha iyi duyarlar.

İşitme kaybı başladığında ilk önce yüksek frekanslarda duyma azalır işte bu sebepledir ki kişiler ince

sesli bayan ve çocukların seslerini duymada zorlanırlar.

Yüksek frekanslardaki kayıp, sesin yapısını da bozabilir; bu yüzden kişiler işitse bile işittiklerini tam olarak

anlamakta zorluk çekerler. İşitme kaybı olanlar çoğunlukla birbirine benzeyen sesleri ayırdetmede

zorlanırlar.

Desibel Nedir ?

Sesin şiddeti desibel (dB) cinsinden ölçülür. 0 desibel insan kulağının işitebileceği en düşük ses olarak

kabul edilir. 180 dB ise roketin fırlatılış anında çıkardığı ses olarak ölçülür.

Desibeller logaritmik olarak artar ve azalır. Bu şu anlama gelir. 20 dB, 10 dB’den 10 kat daha şiddetlidir.

30 dB, 10 desibelden 100 kat daha şiddetlidir.

Yaklaşık ses örnek seviyesi (dB)

0 İnsan kulağının duyabileceği en düşük ses

30 Fısıltı, sessiz konuşma

60 Normal konuşma, dikiş makinası, daktilo

90 Ağır vasıta trafiği, günlük maksimum insan 8 saat maruz kalmalıdır (insanların % 90*nı bununla

korunabilir)

100 Elektrikli testere, asfalt delme makinası, (korunmasız olarak günde iki saat maruz kalınabilir)

115 Yüksek sesli roket veya rock konserleri (günde maksimum 15 dakika maruz kalınabilir)

140 Silah sesi, jet motoru, (korunmasız kulaklarda ağrı oluşturur. Kulak korunmadan bu sese izin

verilmemelidir)

Desibeller kulağımı etkilemeden ne kadar yüksek olabilir ?

Uzmanlar 85 desibel üzerindeki sese sürekli maruz kalmanın tehlikeli olabileceğinde anlaşmışlardır.

Duyduğum sesin süresinin, işitmemi etkileme tehlikesi ile bir ilgisi var mıdır ?

Kesinlikle vardır. Yüksek şiddette sese ne kadar uzun süre maruz kalırsanız, işitmenizde o kadar fazla

hasar oluşur.

Aynı zamanda ses kaynağına ne kadar yakın olursanız sesin şiddeti o kadar fazladır.

Her silah sesi, yakındaki kişilerin işitmesinde hasar meydana getirebilir. Uzun namlulu silahlar ve top

daha şiddetli ses çıkardıkları için en kötüleridir. Fakat oyuncak silahlar bile eğer yakınsanız işitmenizde

hasar meydana getirebilir.

Son zamanlarda gençlerde yapılan araştırmalar önemli ölçüde alarm vermektedir. Çok gürültülü diskolar

ve kulaklıklarla yüksek sesli müzik dinlemek bunun sorumlusu olabilir.

Gürültü, işitmemin dışında daha fazla bir zarar verebilir mi ?

Gürültüye maruz kalındıktan sonra ortaya çıkan kulak çınlaması çoğunlukla kalıcıdır. Bazı kişilerin,

yüksek ses karşısında endişe ve hassasiyeti artabilir, nabız ve kan basıncında artış olabilir veya mide

asit salgısında artış görülebilir.

Yüksek gürültü ayrıca iş ortamında dikkati dağıtarak verimi düşürebilir.

İşitme koruyucular kullanmalı mıyım ?

Şayet çok gürültülü bir ortamda çalışıyorsanız, işitme koruyucuları kullanmalısınız. Ayrıca çok gürültülü

bir alet veya silah kullanırken de kullanmalısınız.

İşyerinde günde sekiz saatten fazla 85dB veya yukarısında gürültüye izin verilmemelidir. Çalıştığınız

yerde ortalama ses şiddeti sekiz saat süre ile 90 dB’den yüksek ise işitme koruyucuları kullanmalısınız.

İşitme koruyucuları neledir ve ne kadar etkilidir ?

Bu koruyucular zara ulaşan sesin şiddetini azaltmaya yararlar. İki türde karşımıza çıkarlar: kulak tıkaçları

ve kulaklıklar.

Kulak tıkaçları dış kulak yoluna takılan ve sesin şiddetini önleyen tıkaçlardır. Bunların etkili olabilmesi için

kulak yolunu tam tıkamaları gerekir. Çeşitli boyutlarda satılmaktadır. Kullanırken temiz olmalarına ve dış

kulak yolunu tahriş etmemelerine titizlik gösterilmelidir.

Kulaklıklar bütün kulağı kapar ve bir bant ile iki kulaklık birbirine bağlıdır. Etkili olması için kulak kepçesini

sıkıca kapatması gerekir.

Tam uygulanan kulak tıkaçları ve kulaklıklar sesin şiddetini 15 ile 30dB kadar azaltır. İkisi birbirine eşit

etkili olsa da kulak tıkaçları düşük frekanslarda daha fazla, kulaklıklar yüksek frekanslarda daha fazla

etkilidirler.

Beraber kullanıldıklarında ek olarak 10-15dB daha fazla koruma sağlarlar. Gürültü 105dB’den yüksekse

beraber kullanımları önerilir.

Niçin kulaklarımı sadece pamuk ile kapatamam ?

Kulak kanalına sokulan basit pamuk ve kağıtlar sesi çok etkili önleyemezler sadece 7dB kadar şiddeti

azaltırlar.

İşitme koruyucularının genel problemleri nelerdir?

Bu tür işitme koruyucusu kullanan işçilerin zorunlu korunma seviyesinin yarısından daha azı ile

korundukları saptanmıştır. Bunun sebebi koruyucuların uygun ve sürekli kullanılmamalarıdır.

Sekiz saat devamlı kullanıldığında 30dB koruma getiren koruyucular mesela sadece bir saat

takılmazlarsa koruyuculukları 9dB’e düşmektedir.

Bunlara ek olarak, gürültüye maruz kalma, birikim yapar. Evde veya oyunda karşılaşılan gürültü de

günlük limite eklenmelidir. İşyerinde maksimum günlük doza ulaşılmışsa sonradan gürültülü bir ortamda

bulunmak veya yüksek sesli müzik dinlemek güvenlik limitini geçmeye sebep olur.

İşitme koruyucular kullanırken diğer insanları veya makinelerin sesini işitebilir miyim ?

Güneş gözlükleri nasıl görüşü daha kolaylaştırırsa, işitme koruyucular da etraftaki gürültüye rağmen

konuşmaların daha net anlaşılmasına yardımcı olurlar. Gürültü olmayan bir ortamda bile işitme koruyucu

kullanan kişiler normal bir konuşmayı duyabilirler.

İşitme kaybı ve dil problemi olan kişilerde, işitme koruyucular önemli etki yaratmazlar ki zaten bu kişiler

işitmelerinin daha fazla bozulmaması için koruyucu kullanmalıdırlar.

Bazen işitme koruyucu kullanan işçilerin makinenin bozuk ses çıkardığını duymadıkları iddia edilir, fakat

işçiler bir süre sonra buna alışırlar ve ses değişikliğini farkederler.

Şayet işitmem hasar görmüşse ne olabilir ? Ne yapabilirim ?

İşitme kaybı, genellikle yıllar içerisinde gelişir. Ağrısız ve yavaş yavaş olduğu için farkına

varmayabilirsiniz. Uzun süre yüksek sese maruz kalmayla ortaya çıkan çınlama sesini farkedebilirsiniz.

Özellikle gürültülü ortamlarda insanların ne dediğini anlamayabilirsiniz. Bu durum yüksek frekans işitme

kaybının başlangıcı olabilir ve işitme testinizin yapılması gerekir.

Bazen bu durumlara sadece bir kulak kiri veya kulak iltihabı yol açar ve kolayca tedavi edilebilir. Fakat

gürültünün yol açtığı işitme kaybı da olabilir. Bu durum kalıcı olduğu için tedbirin elden bırakılmaması

gerekir. İşitme kaybınızdan şüphe ettiğinizde kulak burun boğaz hekimine başvurunuz. Doktorunuz

işitme probleminizi ortaya koyacak ve en iyi tedavi yöntemini önerecektir.


Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır, tanı ve tedavi için mutlaka doktorunuza başvurunuz.

Başa dön tuşu