Kolesteatom
Orta kulak boşluğunda ve kemiklerde deri dokusunun büyümesidir. Kulak zarının çökmesi yahut tekrarlayan orta kulak iltihaplardan ötürü deri epitelinin içeri hakikat büyümesiyle başlar.Kolesteatomlar kist yahut kese oluştururlar. cilt derisi bunların içerisinde kıvrılarak kartopu üzere genişler. Vakit içerisinde kolesteatomlar büyüyerek etraftaki çok nazik kemikçiklere ziyan verebilirler. Devam eden büyümeden ötürü işitme kaybı, yüz sonu felci gelişebilir.
Kolesteatom Nasıl Oluşur?
Çoğunlukla “östaki borusu”nun misyonunu tam yapmamasından ve sık tekrarlayan iltihaplardan ötürü oluşur. Östaki borusu orta kulağın havalanmasını sağlar. Bu boru allerji, soğuk algınlığı, sinüzit üzere sebeplerden ötürü tam olarak çalışamazsa orta kulakta negatif basınç oluşur. Bu negatif basınç esasen iltihaplardan ötürü incelmiş olan kulak zarını içeri hakikat çeker. Çoklukla, oluşan bu kese içerisinde kolesteatom başlar. Kolesteatomun ender ailesel olan bir formu daha vardır ki bu orta kulakta olabileceği üzere öteki baş kemiklerinde de görülebilir. Fakat kulak iltihapları ile bir arada olan kolesteatom en sık görülen tiptir.
Kolesteatom Belirtileri Nelerdir?
Tekrarlayan ve daima iltihaplı kulak akıntısı ve işitme kaybı şikayetiyle hastalar başvurur. Lakin birtakım kolesteatomlu hastalarda uzun bir müddet boyunca kulak akıntısı ortaya çıkmayabilir. Az olgularda orta kulaktaki iltihabi süreç sonucunda yahut kolesteatoma tarafından direkt labirent erezyone nedeniyle vertigo (başdönmesi) ve ya dengesizlik oluşabilir. Yüz sonunun irritasyonu kısmi vey tam yüz hududu felcine yol açabilir.
Tehlikeli midir? Tedavi edilmezse neler olabilir?
Kolesteatomlar bulundukları yerde büyürken etrafındaki kemik yapıları eriterek kendine yer açar. Kemikteki erime yoluyla orta kulaktaki enfeksiyon iç kulak ve baş içine(beyin zarları,beyin) ulaşabilir. Uygun tedavi yapılmazsa sağırlık, baş dönmesi ve istikrar kusuru, menenjit ve beyin apsesi ve nadiren de vefata yol açabilir.
Belirtileri nelerdir?
Başlangıçta kulak akıntısı olabilir. Akıntı bazen berbat kokuludur. Kolesteatom büyüdüğünde orta kulaktaki işitme kemikçiklerinde erimeye yol açar, işitme kaybı gelişir ve giderek artar. Kulakta basınç ve dolgunluk hissi de olabilir. Kolesteatomun büyümesi ile enfeksiyon iç kulağa ulaştığında baş dönmesi, baş içine ulaştığında baş ağrısı, yüz sonunun kemik kanalını eritip yüz hududuna basınç yaptığında ise yüz felci ortaya çıkabilir. Bu belirtilerin rastgele biri görüldüğünde hasta bir Kulak Burun Boğaz uzmanı tarafından tetkik edilmelidir
Kronik orta kulak enfeksiyonlarının yahut kolesteatomun ehemmiyeti nedir ?
Orta kulaktaki enfeksiyonun komşu değerli yapılara ulaşmasıyla değerli komplikasyonlar oluşabilir ki bunlar;
İşitmenin kaybolması:Orta kulaktaki enfeksiyon yahut kolesteatomun işitme kemikçiklerini tahrip etmesi sonucudur. Çoğunlukla çınlama da eşlik eden belirtidir. İç kulakta hasar sonrası oluşmuşsa yapılan tedavilere karşın düzelmez.
Baş dönmesi ve istikrar sıkıntıları:Enfeksiyonun iç kulağa ulaşması sonucudur. İstikrar organının yuvalandığı yarım daire kanallarda erozyon oluşması (kanal fistülü) yahut toksik tesirlerle oluşur.
Yüz felci (fasial paralizi):Orta kulak yahut mastoid kemik(kulak ardındaki kemik) içinde yüz hududunun kemik kanalının tahrip olması sonrasında meydana gelir.
Menenjit ve beyefendisine yayılma:Enfeksiyonun orta kulaktan ve mastoid kemikten yakın komşuluğundaki baş içine geçmesi ile oluşurlar. Bunlar epidural apse,beyin apsesi ve menenjit üzere kıymetli komplikasyonlardır .Bazen baş içindeki büyük toplar damarlarda tromboflebit (damarın pıhtı ile tıkanması ve iltihabı) -lateral sinüs tromboflebiti- meydana gelebilir.
Tedavi edilebilir mi?
Kolesteatomlu kronik orta kulak iltihabı Kulak Burun Boğaz uzmanınca yapılan muayenede tespit edilir. Tedavi kulak akıntısını kesmeyi ve enfeksiyonu denetim altına almayı emeller. kolesteatomlar hastayı önemli komplikasyonlardan korumak çoklukla cerrahi tedaviyi gerektirir. İşitme düzeyini saptamak, istikrar organını pahalandırmak ve kolesteatomun yaygınlığını araştırmak için odiogram (işitme testi), istikrar testleri ve mastoid kemiğin (kulak ardında orta kulak ve etrafının içinde yuvalandığı kemik) bilgisayarlı tomografisi gerekebilir.
Ameliyat gerekir mi?
Kolesteatomlu kronik otitin tedavisi cerrahidir.Cerrahi tedavinin temel hedefi enfeksiyonun ve kolesteatomun büsbütün temizlenmesi ve akıntısız, kuru bir kulak elde edilmesidir. İşitmenin korunması yahut düzeltilmesi tedavide ikincil hedefi oluşturur. Kolesteatom çok yaygınsa ve kulak ve etrafında değerli tahribata yol açmışsa işitmenin rekonstruksiyonu mümkün olmayabilir. Kolesteatom istikrar organının yuvalandığı yarım daire kemik kanallarda erozyona ve bunun sonucu baş dönmesine yol açabilir. Bu durumda oluşan erozyonun da tamiri gerekecektir.
Yüz sonu felci oluşmuşsa hududun tamiri de gerekecektir. Orta kulağın rekonstruksiyonu ve işitmenin düzeltilmesi her vakit tek seansta mümkün olmayabilir. Bu gayeyle 6-12 ay sonra yapılan ikinci bir ameliyatla hem orta kulak ve mastoid içindeki kolesteatom artıkları temizlenir, hem de işitmenin düzeltilmesine çalışılır. Ameliyat çoğunlukla genel anestezi ile yapılır. Önemli enfeksiyon yahut komplikasyon nedeniyle ameliyat olan hastalar ameliyat sonrası uygulanacak antibiyotik tedavisi için hastanede daha uzun mühlet kalırlar.
Kolesteatom tekrarlar mı?
Kolesteatomun hangi cerrahi teknik uygulanırsa uygulansın tekrarlama riski her vakit vardır. Bu yüzden ameliyat sonrası hastaların ayaktan takip edilmeleri gerekir. Açık mastoidektomi boşluğu oluşturulan hastalarda boşluğu temizlemek ve enfeksiyon tekrarını engellemek için birkaç ayda bir denetim yapılmalıdır. Birtakım hastalarda ömür uzunluğu nizamlı takip gerekebilir. Kapalı teknik ameliyat yapılanlarda (dış kulak yolu korunmuştur, orta kulak ve mastoid boşluk kolesteatomdan temizlenmiş ve orta kulak olabildiğince rekonstrukte edilerek yeni kulak zarı yapılmıştır. Özel MR çekimleri takipte yararlı olur.