Hayatın manası beş duyu ile derinleşir.. .Görmek ,duymak ,dokunmak ,tatmak ,koku almak .. bunların hepsi somut kavramlardır biri hariç .Bir koku kimileri için hiçbir şey tabir etmezken ,kimisi sevmez ,kimisi ise en sevdiği anılarını hatırlar.Herkesin bir koku hafızası vardır.
İçtiğimiz kahvenin kokusu doyurur evvel bizi… aldığımız parfümler ruhumuzda eşsiz noktalara dokunur .Evin hoş kokusu pak olduğu hissini uyandırır.Mis üzere yemek kokuları istahımıızı kabartır.
Peki biz ne kalitede koku aldığımızı ne kadar sorguluyoruz???
Koku ,hava aracılığıyla giren koku moleküllerinin burundaki özel koku hücreleri ile etkileşime geçmesi ile oluşan elektriksel aktivite ve beyin deki koku merkezınde tahlil edilip tanımlanması ile olur.İşte tam bu yüzden biz kulak burun boğaz tabipleri koku hastalıklarını tahlil ederken aksamanın hangi basamakta olduğunu anlamaya çalışırız .Periferik bozukluklar yani burunla ilgili dertler iletimde bozukluk yaparken , merkezi sistem bozukları ise daha çok algılama ,analiz ,hafızada aksamalara yol açar.
Periferik bozukluklar kolay bir nezle ile olabilirken ,burundaki anatomik bir darlık ,yada allerjik yapımıza bağlı ,kokladığımız ağır bir kimyasal sonrası koku hücrelerinin hasarlanması ile oluşabilir.
Merkezi bozukluklar ise beyindeki koku merkezinde hasara sebep olabilen Parkinson , Alzheimer ,multiple skleroz hastalıklarına bağlı oluşur.Bazen ise bir tümörün habercisi olabilir.Bazı bireyler ise genetik olarak doğuştan koku alma zafiyeti gösterir.
Koku alamıyorum diyorsanı z ,bu sürecin yeterli irdelendiği ne vakit başladığı,ne kadar sürdüğü üzere en ön değerli sorulara yanıt alınan hikayeniz bizim için çok değerlidir.Sonrasında endoskopla burun yapılarının âlâ incelenmesi, muayene ile ulaşılamayan bölgeler için radyolojik inceleme gerekir.Koku duyunuzun tahlili için psikofizik ve elektrofizyolojik testler kesinlikle yapılmalıdır.
Koku testleri bilhassa koku ayırt etme yeteneğimizi,koku hafızamızı ,koku tanımlama seviyemizi ölçer.Aynı vakitte tedavi sonrası düzgünleşme düzeyimizi de saptar .
Koku bozuklukları ,sadece hiç koku alamamak (anosmia) değil fazla koku almak(hiperosmia) ,kötü koku duymak(kakosmia) ,az koku duymak (hiposmia) üzere kavramları da içerir.Özellikle makûs koku alma nörolojik yada psikiyatrik durumlara bağlı olabileceği üzere ,ameliyat sonrası ,çalıştığımız ortama bağlı da olabilir.
KOKU BOZUKLUKLARI TEDAVİ EDİLEBİLİR Mİ?
Bu sorunun genel bir karşılığı yoktur.Eğer siz kolay bir hava değişimi ya da nezle grip sonrası koku duyunuzda azalma fark ettiyseniz ilaç tedavisi ile tahlil bulanabilecektir.Öte yandan çalıştığınız ortam ,yaşınız a bağlı uzun sürece bağlı azalan koku duyunuz koku hücre harabiyeti ile ilgili olacağından geri gelme talihi düşüktür.
Yapılan burun muayenenizde sinüzit ,kemik eğriliği,polip üzere tıkanıklık saptanmışsa iletim tipi bir koku zafiyeti var demektir. Merkezi hudut sistemi ,nörolojik ,psikiyatrik koku zafiyetlerinde ilaç ve cerrahi tedavi ile birlikte koku terapisi dediğimiz koku farkındaliğinı arttırıcı tedavi yapılabilir.
Son kelam olarak okurlara tavsiye edeceğim,şehir hayatında sanayi ve yapay ömür bizi koku kirliliğne sürüklemekte biz farkında olmasakta koku hücrelerimizi yıpratmaktadır.Temizlik için kullanılan ağır deterjanlar ,çamaşır suları ise uzak durmamız gereken bir öteki kıymetli konudur.
Hayatın tadı koku ile alınır.MİS KOKULU GÜNLER DİLEĞİYLE…