Felç (inme) insanı fizikî ve zihinsel aktivitesini baltalayan sonuçlar yaratır. Hem belirtiler hem de risk faktörleri bilinmelidir.
‘’ BELİRTİLER ‘’
Kolda, bacakta, yüzde yahut bedenin yarısında
– Uyuşma, karıncalanma
– Kuvvet kaybı
– Felç, dudak kayması, izinin silinmesi
– Bulanık görme yahut görme kaybı
– Konuşma güçlüğü/konuşamama
– Lisanda peltekleşmesi, sözcükleri sıralayamama
– Konuşulanları anlayamama
– Baş dönmesi ve/veya istikrar kaybı
– Şuur kaybı
Tam olarak gerçekleşmese de ataklar halinde olabilir. Bu ataklar “küçük felçlerdir” alarm zili olarak kabul edilir. Gerileyebilir ya da kalıcı olabilir. En korkulan KALICI olmasıdır. Hastaların bir kısmı bu durumdan habersiz bile olabilirler. Dudak izinin kaybolduğu yahut dudağın düştüğü durumlar sabah kalktıklarında aile yakınları tarafından saptanabilir. Sebebi şah damarındaki darlıklar ve buradan kopan kireç kesimlerinin beyefendisine gitmesidir.
60 yaşından sonra yahut damar sertliği için risk faktörü olan bireylerde Şah Damarı tıkanıklığı için inceleme yapılmalıdır. Lakin evvel risk faktörlerinize bakınız.
‘’ RİSK FAKTÖRLERİ ‘’
Risk faktörleri:
1. Ailede Kalp Damar Hastalığı
2. Ailede İnme/Felç öyküsü
3. Şeker Hastalığı
4. Hipertansiyon
5. Yüksek Kolesterol
6. Obezite
7. Sigara
8. Hareketsiz Yaşam
9. Çok alkol Tüketimi
Risk faktörlerinden bir ya da fazlası sizde varsa kesinlikle tarama tetkikleri yaptırmalısınız.
TETKİKLER
Doktorunuza muayene olduğunuzda şah damarı üzerinde ‘’üfürüm’’ duyabilir. Bu darlığa bağlı oluşan bir sestir. Daralan yerden geçmeye çalışan kanın sesidir.
Doktorunuz bilinen tetkikleri dışında ‘’Şah Damarları Ultrasonu’’ ister. Çift taraflı yapılmalıdır. Buradan çıkan sonuç darlık gösteriyorsa iki seçenek vardır. Şah damarları boynumuzun iki yanında buluna ve beyefendisini besleyen atardamarlardır.
– MR ya da BT anjiyografi
– Digital Anjiyografisi (DSA)
Eğer değerli darlıklar bu tetkikler ile teyit edilmişse müdahaleye gerek olup olmadığını anlamak için ‘’Diffüzyon MR’’çekilebilir. Bu tetkik fakında olmadan beyefendisine gitmiş kireç kesimlerinin hasarını gösterir.
ÖNEMLİ NOT
Şah damarı darlıkları Kalp Damar Hastalıkları içinde yer aldığından bu hastalar kesinlikle KALP DAMARLARI içinde incelenmelidir. Şah Damarı darlığı saptananların %15-20’sinde Kalp Damarlarında da darlıklar olabilir. Bu sahiden hareket ederek hastalar Kalp Anjiyosu ile birlikte kısa vakit alan Şah Damarı anjiyosu ile birlikte kıymetlendirilebilir. Tüm damarları görmek kıymetli bir darlığı atlamamak için kıymetlidir.