ERKEN MÜDAHALEDE FİZYOTERAPİ UYGULAMALARI
Erken müdahele sürecinde riskli olarak tanımlanan bebeklerin, kaba ve ince motor hareketleri, psikososyal gelişimleri kıymetlendirilir. Bu değerlendirmeler; gelişimdeki gerilikleri tanımlamak, çocuğa mahsus terapi uygulamalarını belirlemek ve ilerlemelerini gözlemlemek için değerlidir.
Erken müdahale programına karar verirken klinik deneyimlerden faydalanılır. Erken müdahale kapsamında, Bobath Nörogelişimsel Tedavi(NGT/Bobath) yöntemi geniş yer tutmaktadır. NGT/Bobath; şahsî olarak çocuğun gereksinimlerine nazaran belirlenen her bebeğin özel sorunlarına yönelik bir yaklaşımdır.
Değerlendirmede müşahede ve anamnez bilgileri ehemmiyet taşımaktadır.
Gözlem;bebeğin birinci geldiği anda,ebeveynin kucağında başlar.
-Anne ile bebeğin ilişkisi
-Bebeğin taşınma ve tutuluş şekilleri
-Aile günlük ömür aktivitelerini nasıl gerçekleştiriyor (giyinip soyunma,beslenme gibi)
-Bebeğin spontan hareketleri kronolojik ayı ile uyumlu mu?
-Postürü nasıl?Asimetri var mı?
-Kas tonusu nasıl?Gevşek mi kasılı mı?
-Görsel ve işitsel sorunları var mı?
-Destek noktalarını kullanıyor mu?
-Kollar ve bacaklar ortasında fark var mı?
Gibi birçok alanlara bakılır.
Bu değerlendirmenin sonucunda bebeğe uygun tedavi programı belirlenir ve aileye kullanması gereken terapi yaklaşımı ve destekleyici aparatlar önerilir.
Erken Müdahale Kapsamında Neler Yapılır:
-Pozisyonlamalar
-Özel tutuş şekilleri
-Duyusal girdiği artırmaya yönelik dokunmalar
-Myofasiyal gevşetmeler
-Günlük hayat adaptasyonları
-Fonksiyonal aktiviteler
-Fasilitasyonlar
-Stimülasyon
-İletişim
-Aile eğitimi
POZİSYONLAMA
-Sırt üstü,yüz üstü ve yan yatışta yapılır.
-Kas tonusunu düzenleyerek stabilizazyonu artırır.
-Orta çizgi oryantasyonunu sağlar.
-Postür tertibini geliştirir.
-Duyu girdisini artırır.
-Solunum ve beslenme sorunlarını en aza indirger.
ÖZEL TUTUŞ FORMLARI :Bebeğin bedeninin yerçekimine nazaran adaptasyonunu sağlayarak hareketi kolaylaştırıcı, açığa çıkarıcı tutuş biçimleridir.Bir hareketten başkasına geçerken hareketin akıclığını sağlamaktadır.
DOKUNMA :Duyu girdisini artırmak için derin dokunmalar masaj ve sıvazlamalar değerlidir. Bebekler dokunmaya karşı çok hassas olabilirler.Özellikle ağız bölgesi,avuç içi ve ayak tabanında hassaslık görülebilir.Çabuk irite olan bebeklerde hafif ritmik sallama,yüz ve bedene dokunma önerilebilinir.
GÜNLÜK HAYAT ADAPTASYONU :Terapi esnasında verilen hareketler çocuğun günlük ömründe kullandıklarını desteklemelidir. Giyinip soyunması altının değiştirilmesi,beslenmesi,uyuması üzere aktiviteleri içermektedir.
FONKSİYONEL AKTİVİTELER :Çocuk=Oyun demektir. Bebekler doğdukları andan itibaren görerek, duyarak dokunarak öğrenirler. Bebekle her oyun oynandığında beyindeki hücreler ortasında ilişkiler oluşur, güçlenir ve bebeğin gelişimine büyük katkı sağlar. Bu kontakların ileriki yaşlarda oluşması daha zordur. Ayına uygun oyun ve oyuncaklar aileye önerilir.
FASİLİTASYON :Hareketin kolaylaştırılmasıdır. Kas ve eklemlerin işlevsel hareket içerisinde hareketi kolaylaştırmak hedeflenir.Çocuğun bedenini algılaması sağlanır.
STİMÜLASYON :Taktil,vestibüler,vibrasyon,proproseptif ikaz,ses aracılığı ile bebeğin muhtaçlığına nazaran ikazların verilmesi sağlanır.
İLETİŞİM :Çocuk ve aile ile olan tüm bağlantı yollarını kapsar. Terapi esnasında aileye model olunduğu unutulmamalıdır.Bebekle dialoğa geçerken ses ve mimikleri gerektiği kadar kullanmak gerekir.
AİLE EĞİTİMİ :Erken müdahele sürecinde ailenin iştiraki ve işbirliği çok değerlidir. Erken müdahele sürecindeki tüm bebekler için ülkü olarak bebeğin bakımını yürüten herkesin programa katılması istenir. İsteyen aileler seans sırasında meskende uygulaması gerekenleri görüntü kaydına alabilirler. Sürecin faal halde yararlı olabilmesi için uygulamaların günlük yaşama hakikat bir biçimde adapte edilmesi gerekir.Terapilerimiz aile ve çocuk merkezlidir. Terapi sırasında verilen hareketler günlük hayatta kullanılmalıdır.Hareketler yumuşak ve yavaş yapılmalıdır.Hareketlerin ne hedefle yapıldığını açıklamak ailenin tedavi programına daha şuurlu katılmasını sağlamaktadır.
Süreç içinde ailenin tüm sorularına yanıt verilir. Düşünülen muhtemel sorunlar var ise aile bilgilendirilir ve izlemeleri gereken yol anlatılır. Problemlerle ya da tasaları ile başa çıkabilmeleri için isteyen aileler en baştan itibaren aile terapistinden dayanak alabilir.
Uygulanan terapi sıklığı, bebeğin gelişimine nazaran değişiklik göstermektedir. Sorunun şiddetine nazaran aile bilgilendirilir,günlük hayatta dikkat edilmesi ve meskende yapılması gereken konular konusunda aile eğitimi verilerek riskli bebek takip programına alınır
