Dudak kanserlerinin tedavisi mümkün müdür?
Temel tedavisi cerrahi olan bu hastalıkta bilhassa erken evrelerde teşhis konduğunda sıhhate kavuşma ihtimali epey yüksektir. Daha ileri evrelerde sağ kalım oranları hastalığın yayılımına nazaran düşebilmektedir.
Dudak kanserlerinin tedavisini kimler üstlenir?
Ülkemizde ve dünyanın pek çok yerinde ağız içi ve boğaz kanserlerinin tedavisini Kulak Burun Boğaz (özellikle baş-boyun cerrahisinde deneyimli) doktorları, plastik cerrahlar, radyoterapi (ışın tedavisi) uzmanları, medikal onkologlar (kemoterapi uygulayan hekimler) birçok defa birlikte üstlenmektedirler.
Bunun yanı sıra tedavi sırasında yahut sonrasında oluşabilecek problemlerle başa çıkmak için hemşireler, diş tabipleri, beslenme uzmanları, psikiyatri uzmanları, konuşma ve yutma tedavisi uzmanları ve algoloji (ağrı tedavisi) uzmanları devreye girebilmektedir.
Dudak kanseri tedavisi nasıl planlanır?
Hastalık fark edildikten, biyopsi ile teşhis konduktan, ayrıntılı muayeneler ve ultrason, BT, MR, PET üzere görüntüleme metotları ile evreleme yapıldıktan sonra tedavi planlaması basamağına geçilir.
Tedavinin formu ve kullanılacak formüller, hastanın da tercihleri göz önünde bulundurularak bilhassa daha ileri evre tümörlerde radyasyon onkolojisi, medikal onkolog üzere başka uzmanlık alanlarından tabiplerin iştirakiyle kararlaştırılır.
Dudak kanseri tedavisi hangi prosedürler ile yapılır?
Dudak kanserlerinin tedavisinde temel formüller;
- Cerrahi Tedavi
- Radyoterapi
- Kemoterapi
- Hedefe yönelik tedavi
Bu metotlar; hastalığın evresi, hastanın tıbbi durumu yahut tercihlerine nazaran tek başına yahut birlikte kullanılır.
Dudak kanseri ameliyatı nasıl yapılır?
Tümörler kelam konusu olduğunda cerrahi tedaviyle kast edilen, tümörün etrafında bir ölçü sağlıklı dokuyla birlikte çıkartılması, yani bedenden uzaklaştırılmasıdır. Tümörün, etrafındaki bir ölçü sağlıklı doku ile çıkartılmasındaki emel, geride tümör dokusunun bırakılmadığından emin olmaktır.
Tümörlü bölgenin çıkartılması sırasında geride tümör bırakma ihtimalini en aza indirmek için birçok defa tümör çıkartıldıktan sonra dudak dokusunun çıkartılan alana komşu kısımlarından denetim gayeli biyopsiler alınır. Alınan örnekler ameliyat sırasında ameliyathanede evvel dondurulduktan ve ince ince kesitler alındıktan sonra patoloji uzmanı hekimler tarafından mikroskop altında incelenerek, tümör barındırmadığından emin olunmaya çalışılır. Bu sürece donmuş ‘frozen’ inceleme ismi verilir. Cerrahinin çok değerli bir evresi olan frozen incelemesi sonucu negatif (tümörsüz, temiz) çıktığında ameliyat alanının tamirine başlanır. Fakat patolog denetim gayeli yollanan kesimlerde frozen inceleme ile tümör saptarsa o bölgede doku çıkartma süreci devam ettirilir, ta ki yeni denetim biyopsileri pak olarak raporlanana kadar.
Dudak tümörü, etrafındaki sağlıklı doku ile birlikte çıkartıldıktan ve patoloji uzmanları geride kalan dokulardan alınan örneklerde tümör yok formunda görüş bildirdikten sonra tamir evresi gündeme gelmektedir. Tamiratta gaye, çok görünür bir bölgede olan dudak için estetik olarak kabul edilebilir ve işlevsel bir sonuca ulaşmaktır. Bu gayeye yönelik olarak çıkartılan dudak dokusu ölçüsüne ve yerine nazaran değişen çeşitli cerrahi tamirat tahlilleri geliştirilmiştir. Seçilecek yol, cerrahın tecrübesi, şahsî tercihleri ve hastanın gereksinimi ve tercihine nazaran belirlenmektedir.
Dudak kanserlerinin cerrahi tedavisinde boyun diseksiyonu
Dudak kanserlerinin cerrahi tedavisinde birçok defa eksik bırakılan bir kademe, çene altı ve boynun üst kısmındaki lenf bezelerinin tedavisidir. Dudak tümörleri erken evrede olsalar bile, bu lenf bezelerine metastaz (sıçrama) yapabilmektedirler. Bu nedenle uzunluğundaki lenf bezelerinin planlı ve sistematik bir halde çıkartılması, yapılacak cerrahinin kıymetli bir modülünü oluşturmaktadır. Bu sürece ‘boyun diseksiyonu’ ismi verilir.
Diseksiyon süreci, uzunluğundaki lenf bezelerinde kanıtlanmış tümör varlığında boynun tedavisi hedefli yapılabileceği üzere, metastatik tümör saptanmadığı durumlarda ilerde gelişebilecek boyun metastazlarına karşı esirgeyici olarak da yapılabilir.
Boyundaki lenf bezeleri birden yediye kadar sayılarla isimlendirilen bölgelere sınıflanır. Boyun diseksiyonu ameliyatlarında metastaz barındırma ihtimali en yüksek olan bölgeler temizlenir. Dudakta yerleşen kanserler için boynun 1A – 1B, 2A – 2B ve 3. bölgeleri, genel olarak temizlenen bölgeleridir. Dudak tümörü çıkartılması ve boyun diseksiyonu süreçleri çabucak her vakit genel anestezi altında yapılmaktadır.
Ameliyat sonrası hastanede yatış, pansumanlar ve güzelleşme süreci yapılan ameliyatın büyüklüğüne bağlı olarak 1 günden 7, 8 güne kadar uzayabilir. Bütün bu sürecin sonunda hasta ağız yoluyla beslenebilir, nefes alabilir ve rahat konuşabilir hale geldikten sonra taburculuk gündeme gelir.
Tümörün evresi (ağız dudak bölgesi ve uzunluğundaki yayılımı) gerekli kılarsa ameliyat sonrası süreçte radyoterapi ve kemoterapi de tedavi sürecine eklenir. Bu tedavilerin gerekliliğine birçok sefer onları uygulayacak radyasyon onkolojisi ve medikal onkoloji uzmanlarının da dahil olduğu ‘Tümör Konseyi’ toplantılarında karar verilir.
