Üst teneffüs yolu enfeksiyonu, üst teneffüs yolunu tutan enfeksiyöz hastalıkları genel olarak
tanımlayan bir kavramdır. Sonbahar ve kış mevsiminin gelmesi, havaların soğuması ve okulların
açılmasıyla birlikte üst teneffüs yolu enfeksiyonları değerli bir sıhhat sorunu haline gelmektedir.
Hastaneye başvuran çocukların ortalama %70’i ÜSYE’dir.
Bunun 2 kıymetli nedeni;
— Soğuk hava ve ani ısı değişimlerinin bağışıklık sistemini zayıflatması
— Bulaşıcılığın bu mevsimde artmasıdır.
Soğuk havalarda kapalı ortamlarda daha fazla vakit geçirilmektedir ve ısı yalıtımı tasası ile
havalandırma yetersiz olmaktadır. Nezle, grip, farenjit(boğaz enfeksiyonu) , larenjit (gırtlak
enfeksiyonu), tonsillit (bademcik enfeksiyonu), sinüzit, orta kulak enfeksiyonu üst teneffüs yolları
enfeksiyonları ortasında yer almaktadır.
NEZLE;
En sık görülen üst teneffüs yolu enfeksiyonudur.
Virüsler etkendir.
Burun tıkanıklığı, burun akıntısı, hapşırma, öksürük, halsizlik, hafif ateş yüksekliği ile seyreder.
Tedavide istirahat ve bol sıvı alınması, ağrı kesiciler, burun açıcı spreyler ve burun akıntısını kesmeye
yönelik şikayetleri azaltan ilaçlar kullanılır.
Antibiyotik kullanımına gerek yoktur. Şikayetler ortalama 5 günde geçer.
GRİP;
Şikayetler nezle üzeredir, fakat daha şiddetli seyreder.
Virüslerle oluşan bir enfeksiyondur.
Kas ağrıları, eklem ağrıları ve halsizlik besbellidir. Şiddetli öksürük, yüksek ateş eşlik edebilir.
Kronik hastalığı olanlarda (kalp hastalığı, şeker hastalığı, bağışıklık sistemini bozan hastalıklar) daha
ağır seyredip süratli ilerleyebilir.
Tedavide istirahat, bol sıvı alımı ve dayanak tedavisi gerekir.
FARENJİT;
Boğaz ağrılarının en sık nedenidir. Çoklukla virüslerin neden olduğu bir boğaz enfeksiyonudur.
Boğazda kuruluk, yanma, öksürük, ateş, halsizlik üzere şikayetlere neden olur.
Tedavisinde ağrı kesiciler, boğaz spreyi ya da gargaralar ve gerekli durumlarda antibiyotikler verilir.
LARENJİT;
Gırtlak bölgesinin enfeksiyonudur, farenjite emsal şikayetlere ek olarak ses kısıklığı ve boğazda
yabancı cisim hissi olur.
TONSİLLİT;
Bademciklerin enfeksiyonudur.
Yüksek ateş, halsizlik, boğaz ağrısı, yutma zahmeti, uzunluğunda bezelerde şişme üzere şikayetlerle ortaya
çıkar.
Tedavisinde antibiyotikler ve ağrı kesiciler kullanılır.
Bademcik enfeksiyonu sonrası nadirende olsa kalp, eklem romatizması gelişebilmektedir, tedavideki
ana maksatlardan biri bu tıp hastalıkların önüne geçmektir.
SİNÜZİT;
Burun etrafında yerleşik kemiklerin içinde yer alan sinüs ismi verilen boşlukların iltihabıdır.
Burun tıkanıklığı, burundan koyu renkli akıntı, geniz akıntısı, ateş, baş ağrısı, ağız kokusu, öksürük gibi
şikayetlere neden olur.
Antibiyotikler, ağrı kesiciler ve burnu açmaya yönelik yardımcı tedaviler uygulanır. Varsa burundaki
yapısal bozuklukların ve alerjinin tedavi edilmesi de nüksleri önlemede yardımcıdır.
ORTA KULAK ENFEKSİYONU;
Genellikle burun tıkanıklığına neden olan öbür bir üst teneffüs yolu enfeksiyonu sonrasında gelişir.
Kulak ağrısı, ateş, işitme azlığı, kulakta dolgunluk üzere şikayetler izlenir.
Tedavisinde antibiyotikler sıklıkla kullanılır. Orta kulak iltihabı sonrasında kulak zarında delinme ve
orta kulakta sıvı birikimi gelişebilir, bu nedenle düzgünleşme tabip denetiminde takip edilmelidir.
Üst teneffüs yolu viral enfeksiyonları bebeklerde az görülürken, küçük çocuklarda yılda ortalama
6-7 nezle-grip enfeksiyonu oluşur. Yetişkinlerde görülme sıklığı, yaklaşık olarak yılda 2-3 enfeksiyon
şeklindedir. Yaşlılarda da sıklık benzeridir, lakin komplikasyon mümkünlüğü yüksektir.
ÜST TENEFFÜS YOLLARI ENFEKSİYONLARINDAN KORUNMA
Özellikle kış aylarında ve geçiş periyotlarında itina gerekir. Lakin bu hastalıklardan mutlak
korunma mümkün değildir.
Üst teneffüs yolu enfeksiyonları sıklığını azaltmak için alınabilecek tedbirler şu şekilde
özetlenebilir:
-Düzenli, istikrarlı ve doğal beslenmek, bilhassa C vitamini istikametinden güçlü besinlerin alınması
-Düzenli sıvı alımı,
-Düzenli uyku, nizamlı hayat sağlamak.
-Düzenli biçimde hafif tempoda antrenman yapmak.
-Ani sıcak-soğuk hava değişikliğinden kaçınmak.
-Kapalı ortamları sistemli formda havalandırmak.
-Sosyal ilgileri yaralamadan, nezleli gripli beşerlerle yakın temastan kaçınmak.
-Hava durumu takip edilerek uygun giysilerin giyilmesi
-Hasta şahıslar öksürme ve hapşırma sırasında ağız ve burun bölgesini mendille kapatmalıdır.
-Riskli yerlerde (hastane, kreş, bakımevi, kışla, okul vb.) bulunan ve çalışan hasta bireylerin maske
kullanması
-Hasta şahıslar etrafa bulaşı engellemek için, mümkün olduğunca kalabalık ortamlarda
bulunmamalıdır.